Ankara'daki Cumhuriyet Bayramı yürüyüşü için Ulus'ta toplanan gruba polis biber gazı ve tazyikli suyla müdahale etti. İzmir'den Malatya'ya, Türkiye'nin birçok ilinden Ankara'daki yürüyüşe katılmak üzere yola çıkmak isteyen araçların kentlerden çıkışına izin verilmedi. Ankara'ya ulaşabilenler Başkent'e girişlerde durduruldu. Ankara Valiliği'nin yasakladığı yürüyüş, birinci Meclis önüne yerleştirilen barikatların kaldırılmasıyla Anıtkabir'de son buldu. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da polisin sıktığı biber gazından etkilendi.
İstanbul yolu otoban gişeleri, Kırıkkale Üniversitesi önü, Konya yolu girişi Bala kavşağında, sabahın erken saatlerinden itibaren güvenlik güçleri, katılımcıların otobüslerini şehir girişlerinde durdurup, kimlik kontrolü ve güvenlik araması yapmak üzere önlem aldı. Sabahın erken saatlerinden itibaren etkinlik için diğer illerden çok az sayıda otobüsün geldiği gözlendi.
Kırıkkale girişi ve Konya yolundan otobüslerle herhangi bir giriş olmazken, yalnızca İstanbul yolu otoban gişelerinden giriş yapan 4 otobüs ve 3 minibüs durdurularak kimlik kontrolü yapıldı. Kimlik kontrolünün ardından araçların şehre girmesine izin verildi.
Binlerce kişi 1. Meclis önünde toplandı
Bu arada, Birinci Meclis önündeki etkinlik için Ulus Atatürk heykeli önünde gruplar toplandı. Polis, Birinci Meclis'in bulunduğu Cumhuriyet Bulvarı'nı trafiğe kapattı.
(Fotoğraf Abdurrahman Antakyalı'nın Twitter hesabından - @fotomuhabiri - alındı)
''Mustafa Kemal'in askerleriyiz'', ''Tam bağımsız Türkiye'' sloganları atan, ellerinde Türk bayrakları ve Atatürk posterleri taşıyan grubun Atatürk heykeli önünde Atatürk bulvarına inmesiyle yol tamamen trafiğe kapandı.
Atatürk Bulvarı'nı trafiğe kapatan grup ile emniyet güçleri arasında kısa süreli tartışma yaşandı.
Polisten gruba biber gazlı müdahale
Öte yandan, kalabalığa katılmak isteyen bir grup, Cumhuriyet Bulvarı'ndan alana giriş yapmak istedi.
Cadde girişinde girişinde durdurulan gruba, Rüzgarlı Caddesi, Çapa ve İnebolu sokaklarından alana girebilecekleri uyarıda bulunuldu.
Ellerinde Türk bayrakları ve Atatürk posterleri bulunan grup, polis barikatı önünde Türk bayrağı açarak, alana girmek için ısrarını sürdürdü. Bunun üzerine polisle grup arasında kısa süreli arbede yaşandı. Polise ellerindeki şişe ve bayrak sopalarını atan gruba, biber gazı, gaz bombası ve tazyikli suyla müdahale edildi.
Müdahalenin ardından polis barikatı kaldırıldı ve grup alana girdi. Alanda bulunanlar da polisin müdahalesini protesto etti.
Otobüslerin Ankara'ya gidişine izin verilmedi
Güvenlik güçleri dün gece '29 Ekim Seferberlik Yürüyüşü'ne katılmak üzere Türkiye'nin birçok ilinden yola çıkmak isteyen Türkiye Gençlik Birliği (TGB) üyesi gruba ve CHP'lileri taşıyan otobüslerin çıkışına illerdeki valiliklerin emriyle belgeleri eksik olduğu ve otobüslerde ceset torbası olmadığı gerekçesiyle izin vermedi.
İl valilikleri tebligatnamelerinde grupların “milli güvenlik” gerekçesiyle engellendiği bildirildi. Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenlemeye ilişkin usüllerin ilgili kanunda açıklandığı anımsatılan tebliğde, genel yollar ve parklar ile TBMM’ye 1 km uzaklıktaki alanlar içinde gösteri yürüşü düzenlenemeyeceği ifade edildi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da valiliğin aldığı bir istihbarat nedeniyle Ulus'ta gösteri yapılmasına izin vermediğini söyledi.
Emniyet birimlerinin radikal grupların 29 Ekim'i kutlayanların arasına sızarak kargaşa yaratmaya çalışacakları yönünde bilgilere ulaştığı belirtilmişti. Ancak yasaklama kararına rağmen yürüyüşte ısrar eden parti ve örgütler, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin amacının "halkın cumhuriyete sahip çıkmasını engellemek" olduğunu savundu.
Malatya
CHP'nin Ankara'da düzenleyeceği Cumhuriyet yürüyüşüne katılmak üzere Malatya'dan hareket eden partililer şehir çıkışında durduruldu. Ankara'ya gitmek üzere üç otobüs halinde hareket eden CHP heyeti, şehir çıkışında polis tarafından durdurularak tek tek kimlik kontrolu yapıldı. GBT sorgulamarı yapılan partililerle polis arasında zaman zaman tartışmalar çıktı. Partililer uzun süredir polis noktasında bekletiliyor.
İzmir
İzmir'de Ankara'daki Cumhuriyet yürüyüşüne katılacak olanları götürecek olan 10 otobüs, çeşitli gerekçeler gösterilerek hareketlerine izin verilmedi. Hazırlıklarını tamamlayıp otobüslerin kalkışlarını bekleyen CHP'liler duruma tepki gösterdi.
Ankara'da bugün düzenlenecek olan Cumhuriyet yürüyüşüne gidecek olan CHP'nin öncülüğünde çeşitli sivil toplum örgütlerinin de desteklediği vatandaşlar saat 22.30'da İzmir saat kulesi önünde toplandı. Ankara'ya gidecek CHP'lilerin herhangi bir engelleme ile karşılaşmaması için CHP İzmir milletvekilleri Alaattin Yüksel, Musa Çam, Mustafa Moroğlu, Birgül Ayman Güler ve Hülya Güven'de hazır bulundu. Saat 23.00'de hareket etmesi gerek 10 otobüs, fahri yolcu sigortası, ceset torbası gibi çeşitli gerekçeler gösterilerek polis tarafından hareketleri engellendi. Farklı ilçelerdeki otoparklara çekilen ve burada kontrolleri süren otobüslerin kalkışının yasalara aykırı olarak engellendiğini öne süren CHP'liler duruma tepki gösterdi.
Konuyla ilgili açıklama yapan Alaattin Yüksel, "Valilik, herhangi bir yasağın bulunmadığını söyledi. Ancak Trafik Şube Müdürlüğü yetkilileri araçlardaki belgelerde sorun olduğunu, başka bir araçla yola devam etmemiz gerektiğini söyledi. Şikayetçi olacağız" dedi.
CHP milletvekili Birgül Ayman Güler, "10 otobüs çeşitli sebeplerde Emniyet'in farklı ilçelerdeki otoparklarına çekildi, seyahat özgürlüğümüz engelleniyor. Ne olursa olsun Cumhuriyeti kutlayacağız. Konuyla ilgili şikayetçi olacağız" dedi.
CHP heyetinin toplandığı alan giden otobüsün içerisinde bulunan milletvekili Mustafa Moroğlu, "Yapılan trafik uygulamasında şoförün 24 saat içerisinde kullanması gereken 9 saatlik kotanın dolduğunu söylediler. Trafik kurallarına uygun olduğu için itiraz etmedik. Çağırdığımız ikinci otobüs şoförünün de şehirlerarası yolcu taşımada olması gereken SCR 2 belgesi olmasına rağmen ehliyetinin kayıtlarda gözükmediğini söylediler. Yani ehliyetinin sahte olduğunu söylediler. Kısacası bahane yaratıyorlar. SCR 2 belgesi olan bir kişinin ehliyeti nasıl kayıtta gözükmez. Benim E sürücü belgem var, otobüs kullanabilirim. Ama ben yolcuları almaya kalksam bana SCR 2 belgesi soracaklar ve kalkışımıza izin vermeyecekler" dedi. Üçüncü bir şoförü çağırdık beklemekteyiz bakalım ona da bir gerekçe bulacaklar mı? Göreceğiz" diye konuştu. Saat 01.00 itibarı ile otobüslerin hareketine izin verilmedi.
Manisa
Manisa'dan Ankara'daki Cumhuriyet yürüyüşüne katılmak üzere otobüsler ile hareketeden Türkiye Gençlik Birliği üyelerinin bulunduğu otobüs, İl Emniyet Müdürlüğü ekiplerince durduruldu. TGB'li gençler, engellemeyi protesto etmek amacıyla Manolya Meydanı'nda sabaha kadar oturma eylemi yapacaklarını belirtti.
TGB Manisa İl Temsilciliği tarafından düzenlenen, 22 kişinin katıldığı Ankara yolculuğu polis engeline takıldı. Otogardan Ankara'ya hareket eden gençlerin bulunduğu otobüs, Manisa çıkışında, Turgutlu yolunun çevreyoluna bağlandığı mevkide, polis ekipleri tarafından durduruldu. Emniyet görevlileri, İçişleri Bakanlığı Müşteşar Yardımcısı Mustafa Demirer'in imzasıyla tüm illere gönderilen genelge doğrultusunda Ankara'ya hiçbir ilden toplu halde hareket izni verilmediğini dile getirdi. TGB'li gençlerin Manisa çıkışında durdurulduğunun haberini alan CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel, gençlerin yanına gelerek, seyahatin engellenme nedeni hakkında bilgi aldı.
İçişleri Bakanlığı'nın tüm illerdeki emniyet müdürlüklerine gönderdiği genelge doğrultusunda seyahatin engellendiğini belirten CHP'li Milletvekili Özel, "Gönderilen genelgede TGB, ADD, Cumhuriyetçi Kadınlar gibi bazı sivil toplum örgütlerinin isimleri yer alıyor. İsimler yer alan sivil toplum örgütlerinin Ankara'da toplu bir eylem yapacağı gerekçesiyle tüm illerde Ankara'ya ismi belirlenen örgütlerin seyahatleri yasaklanmış. Anayasa göre seyahat özgürlüğünüz kısıtlanması kanunlara uygun değil. Kanunsuz bir emir. Ancak yazılı bir emir geldiği için emniyetin yaptığı iş kanuni bir iş" dedi.
Balıkesir
Balıkesir'den Ankara'daki Birinci Meclis önünde yapılacak 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı kutlamalarına gitmek isteyen 45 kişilik bir gurup engellendi.
Eğitim-iş Sendikası Balıkesir Şubesi Başkanı Hüseyin Semirci ve Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Balıkesir Şube Başkanı Necati Bilgetürk, kendilerini Ankara'ya götürecek otobüsün polis tarafından engellendiğini söyledi. Saat 23.00'te Balıkesir'den Ankaraya hareket edecek otobüs gelmeyince, guruptaki vatandaşlar seyehat firmalarına telefon ederek otobüs bulmaya çalıştı. Ancak hiç bir otobüs gelmeyince 2 saate yakın bekleyen Eğitimi-iş Sendikası, ADD, Baro ve demokratik kitle örgütü üyesi ile vatandaşlar, evlerine dönmek zorunda kaldı.
Eğitim-iş Sendikası Balıkesir Şube Başkanı Hüseyin Semerci, "Ankara'daki cumhuriyet buluşması için arkadaşlarımızla sözleştik. Yola çıkmak için yaptığımız organizasyon emniyetten aracımızın sürücüsüne yapılan telkin sonucu engellendi. Bu yurttaşların seyehat etme özgürlüğüne açıktan bir saldırıdır. Her türlü kanunsuzluğu yapanlara hoşgörü gösterilirken, Cmhuriyet Bayramı'nı milletin en büyük bayramını kutlamak isteyenlere karşı böyle bir engelleme çabasını anlamak mümkün değildir. Tarih bunu gelecek kuşaklara kötü bir örnek olarak gösterecektir. İnsanların bayramı kutlamasını engelleyen anlayışı kınıyorum" dedi.
ADD Balıkesir Şube Başkanı Necati Bilgetürk de, "İçişleri Bakanlığı'nın antidemokratik uygulaması ile şu anda karşı karşıyayız. 2911 sayılı kanunun 3. maddesi bizi bağlıyor. Biz oraya cumhuriyetin 89. yılını kutlamaya gidiyoruz. Biz oraya gösteri yapmaya gitmiyoruz. Bu antidemokratik tutumu nedeni ile İçişleri Bakanlığını kınıyoruz" diye konuştu.
Beyoğlu'nda oturma eylemi
İstanbul Beyoğlu'nda, Ankara'daki Cumhuriyet Yürüyüşüne gitmek için toplanan grup, otobüslerinin polis tarafından engellendiğini belirterek durumu protesto etti.
Türkiye Gençlik Birliği üyesi yaklaşık 200 kişi, Ankara'da yapılması planlanan Cumhuriyet mitingine gitmek üzere Taksim Meydanı'nda toplandı.
Taksim Atatürk Kültür Merkezi önünde toplanan grup, kendilerini Ankara'ya götürecek otobüslerin Taksim Meydanı'na çıkmasının polis tarafından engellendiğini belirterek eylem yaptı. İstanbul'un diğer bölgelerinden Ankara'ya gitmek için toplanan Eğitim-İş Sendikası üyesi yaklaşık 40 kişi de engelendiklerini belirterek Taksim'e geldi.
Grup adına konuşma yapan TGB İstanbul İl Başkanı Olgu Özdemir, Ankara'ya Cumhuriyet buluşmasına gitmek için toplandıklarını ancak sivil polisler tarafından engellendiklerini söyledi. Ankara'ya gitmek için gelenlerin arasında bulunan tiyatro sanatçıları, Ali Erkazan, Füsun Demirel ve Suzan Aksoy da karşılaştıkları durumu protesto etti. 'AKP halka hesap verecek', 'Mustafa Kemal'in askerleriyiz' şeklinde slogan atan grup daha sonra İstiklal Caddesine doğru yürüyüşe geçti. Burada bir süre oturma eylemi yapan grup, olaysız bir şekilde dağıldı.
'Ortada bir suç yok'
Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Genel Başkanı Tansel Çölaşan, Ankara'ya gelerek kutlamaya katılmak isteyenlerin seyahat hakkının kısıtlandığını söyledi.
Anayasa'da bir suç isnadı olmadıkça hiç kimsenin seyahat özgürlüğünün engellenemeyeceğini belirten Çölaşan, ''Ortada bir suç yok. Hukuk devletinde böyle bir işleme tevessül etmek tek başına suçtur'' dedi.
Toplantıda, Birleşik Kamu İş Genel Başkanı İsmail Tutoğlu, Cumhuriyet Kadınları Derneği Genel Başkanı Şenal Sarıhan, Türkiye Gençlik Birliği Başkanı İlker Yücel, Engelliler Konfederasyonu Başkanı Turhan İçli ve Eğitim İş Genel Başkanı Veli Demir de hazır bulundu.
'Engellemelere boyun eğmeyeceğiz'
CHP Grup Başkanvekili Muharrem İnce, Meclis önünde yaptığı basın açıklaması ile Cumhuriyet’ten AKP’nin rahatsız olduğunu ifade ederek ; “ Diktatör Recep’e boyun eğmeyeceğiz. Suriye’de muhaliflerin silah taşıması serbest ama Türkiye’de 80 ilden Ankara’ya gelmek yasak. Şu anda Türkiye cumhuriyetinin vatandaşının ulaşım hakkı engellenmekte ve suç işlenmektedir. Cumhuriyet demek imkansızı başarmak, bağımsız olmak demokrasiden yana olmak, mücadele etmek demektir. Onların adı ak bizim alnımız ak. Onlar ibadeti Recep Tayyip Erdoğan’a inanarak yaparlar bizler Allah’a inanarak. Bu engellemeler bizleri ve hiçbir Cumhuriyet sevdalısını yıldırmayacak yarın binler, milyonlar Ankara’da Cumhuriyet için bir arada olacağız. Papuç’un pahalı olduğunu söyleyeceğiz. Bu millete hesap verecekler. meydanlarda binlerce milyonlarca kişiyi görmekten korkanlar hesap verecek. Bu bir faşizmdir. Onlar Amerika’ya hesap veririler biz Allaha. Bu engellemelere boyun eğmeyecek yarın Türkiye Ankara’da ayağa kalkacak bu faşizme dur diyecek” dedi.
Yönetmelik ne diyor?
Cumhuriyet Bayramı törenleri, Resmi Gazete'de "Ulusal ve resmi bayramlar ile mahalli kurtuluş günleri, Atatürk günleri ve tarihi günlerde yapılacak tören ve kutlamalar" başlığı ile 5 Mayıs 2012'de yayımlanan yönetmeliğin 4. maddesinde şöyle düzenleniyor:
"Cumhuriyet Bayramı törenleri
(1) Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü ulusal bayramdır. Türkiye’nin içinde ve dışında Devlet adına yalnız 29 Ekim günü tören yapılır. Bayram 28 Ekim günü saat 13.00’te Başkentte yapılan yirmibir pâre top atışı ile başlar ve 29 Ekim günü saat 24.00’te son bulur.
(2) Cumhuriyet Bayramı törenleri aşağıdaki şekilde uygulanır:
a) Başkentte Cumhuriyet Bayramı törenleri:
1) Anıtkabir’e Cumhurbaşkanı tarafından çelenk konulur ve İstiklal Marşı ile birlikte bayrak göndere çekilir.
2) Cumhurbaşkanı tarafından Cumhurbaşkanlığında tebrikat kabul edilir.
3) Cumhurbaşkanı tarafından törene katılanların ve halkın bayramı kutlanır.
4) İstiklal Marşı ile bayrağın göndere çekilmesini müteakip tören geçişi ve programda yer alan diğer faaliyetler uygulanır.
5) Cumhuriyet Bayramı resepsiyonu Cumhurbaşkanı tarafından verilir.
b) Başkent dışında Cumhuriyet Bayramı törenleri:
1) Atatürk anıt veya büstüne mülki idare amiri, garnizon komutanı ve belediye başkanı tarafından çelenk konulur. Mahallin en büyük mülki idare amirliğine ait çelenk anıtın alt kaidesinin tam ortasına, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait çelenk onun sağına, belediyeye ait çelenk ise soluna konulur. Çelenk konulduktan sonra İstiklal Marşı ile birlikte bayrak göndere çekilir.
2) Mülki idare amiri tarafından tebrikat, ekli (1) sayılı listede yer alan sıraya göre makamında kabul edilir.
3) Mülki idare amiri tarafından, beraberinde garnizon komutanı ve belediye başkanı olduğu halde, törene katılanların ve halkın bayramı kutlanır, İstiklal Marşı ile birlikte bayrak göndere çekilir.
4) Mülki idare amiri tarafından bayramın anlam ve önemini belirten konuşma yapılır.
5) Tören geçişi mülki idare amiri, garnizon komutanı ve belediye başkanı tarafından şeref tribününden selamlanır.
6) Programda yer alan diğer faaliyetler uygulanır.
7) Cumhuriyet Bayramı resepsiyonu vali tarafından verilir."