Akdeniz'de geçen hafta mürettebatı tarafından terk edilen hayalet mülteci gemisi, uluslararası toplumu mülteciler konusunda daha da kaygılandırdı. Geminin mürettabatı tarafından terk edilmesi, insan kaçakçılarının yeni taktiklerinden biri olarak değerlendiriliyor. İnsan kaçakçıları yeni taktikler geliştirdikleri gibi farklı rotalara da ağırlık vermeye başladı. Akdeniz üzerindeki insan kaçakçılığının medyadaki görünürlüğü ve alınan önlemlerin artması sonucu ağırlık verilen rotalardan birisi de Karadeniz üzerinden Romanya ve Bulgaristan oldu.
İstanbul'da yaşanan kaza ile daha da görünür olan bu rota AB sınır muhafaza teşkilatı Frontex'in risk raporlarında ve verilerinde de öne çıkıyor. Frontex'in 2014 yılına ilişkin risk raporunda, Karadeniz rotasının henüz yoğun biçimde kullanılmasa da Akdeniz'deki gözetimin artması ve Türkiye'de özellikle Avrupa'ya geçmek isteyen Suriyelilerin sayısının yükselmesiyle dikkatle takip edilmesi gerektiği ifade ediliyordu.
Frontex rakamlarına göre 2013'de Karadeniz rotasını kullanarak yasal olmayan yollardan Avrupa'ya geçmeye çalışan 148 kişi tespit edildi. 2014'ün ilk 9 ayında ise bu rotayı kullandıkları tespit edilenlerin sayısı 345'e yükseldi. Bu rakamların sadece tespit edilebilen rakamlar olduğunu dikkate almak gerekiyor. Bununla birlikte söz konusu rota bakımından önemli bir istasyon olan Türkiye üzerinden gerçekleştirilen göçü takip eden uzmanlar da Karadeniz rotasında artış eğilimi gözlemlediklerini belirtiyor.
"Karadeniz rotası bir trend"
İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi Kurucu Üyesi Metin Çorabatır, özellikle Türkiye'deki Suriyeli göçmenlerin koşullarının geliştirilmemesinin Karadeniz gibi rotaların kullanımını artırdığına dikkat çekerek şunları söyledi:
"Yaklaşık iki ay önce İstanbul'da Karadeniz açıklarında bir mülteci teknesinin batması Karadeniz rotasının gündeme gelmesine neden oldu. Bu olayı tek başına değerlendirmemek gerekiyor. Bana göre Karadeniz rotası bir trend olarak ele alınmalı. İnsanlar nerede boşluk varsa, zayıf nokta neresi ise oraya yöneliyorlar. Genel trende bakıldığında bu rotayı kullananları çoğu Suriyeli ve Afganlılardan oluşuyor. Türkiye'de Geçici Koruma Yönetmeliği çıkarıldı. Fakat bu bir entegrasyon programı sunmuyor. Türkiye'deki koşullar iyileşmedikçe Türkiye üzerinden Avrupa'ya geçişler kontrol edilemez hale gelecek."
"Polis kayıtları da Karadeniz'i işaret ediyor"
Koç Üniversitesi Göç Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ahmet İçduygu Akdeniz rotasında olduğu gibi Karadeniz rotasında da trafiğin arttığını belirtti. İçduygu sözlerini şöyle sürdürdü:
"Akdeniz ile ilgili önlemlerin artması alternatif rotaların ortaya çıkmasına yol açıyor. Denizde önlemler artınca karadan giriş yolları aranıyor. Bu rotalardan birisi de Türkiye-Yunanistan sınırıydı. Yunanistan sınırındaki istatistikler çok öne çıkıyordu. Dolayısıyla burada ve Bulgaristan sınırında önlemler artırıldı. Karadeniz rotası ile ilgili olarak Türkiye'de polis ve jandarma kayıtlarına baktığımızda bir artış olduğunu görüyoruz. Fakat sadece burada artış olmadı. Akdeniz'de de önemli bir artış var. Geçen yıl Akdeniz rotasını kullanan ve hayatını kaybedenlerin sayısı 600 civarındayken, bu yıl bu rakam 3 binin üzerine çıktı."