Soma faciasında 301 işçinin yaşamını yitirdiği maden ocağının sahibi Soma Holding patronu Alp Gürkan'a ait 140 bin metrekarelik kuleye bürokratların uyarısına rağmen izin verildiği belirlendi. Soma’da 301 madenciye mezar olan madenin sahibi Alp Gürkan’ın şirketinin İstanbul ’da yaptığı 191 metrelik kuleyi nasıl yaptığı, kimin onay verdiği tartışma konusu oldu. Türkiye’nin en yüksek ikinci binası için Gürkan’a İstanbul Büyükşehir ve Şişli Belediyesi'nin usüle uygun olmayan onay verdiği Meclis raporlarına yansıdı.
Raporlara göre arazi için üç plan tadilatı meclise geldi. İki tadilatta inşaat oranı arttırıldı. Radikal'den Ercan Sarıkaya'nın haberine göre, arazinin yaklaşık 12 bin metrekarelik kısmı kamuya açık yeşil alan olarak planlanmasına rağmen yeşil alan fiiliyatta kamuya açılmadı. Normal şartlarda net parsel yani 10 bin metrekare üzerinden inşaat izni verilmesi gerekirken, kamu için ayrılan yeşil alan da emsale dahil edilerek brüt parsel 22 bin metrekare üzerinden inşaata izin verildi. Bu da inşaatı yer üstünde 44 bin metrekareye çıkardı. Yükseklik serbest bırakıldı. Kotun en yüksekten alınmasına izin verildi. Bürokratların uyarısına rağmen madenci Gürkan’ın ‘yaşam odasına’ önce İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi daha sonra da Şişli Belediye Meclisi onay verdi. Alp Gürkan’ın şirketi de bu plan ile 9’u yeraltında 56 kat, 140 bin metrekarelik kule yaptı. Bodrum katların tamamı iskâna açıldı. Fazlalıkları kimse görmedi. Kulede kaçak bölümler olduğu iddialarını inşaat ruhsatını veren Şişli Belediyesi “Planlama tamamen İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapıldı. Projeye aykırı bir durum yok” diye reddetti.
Arazi 1995 yılında Şişli Belediyesi’nin yaptığı 1/1000 ölçekli Ayazağa 7. Etap Uygulama İmar Planı’nda 15 metrelik yol, park ile yerüstünde yaklaşık 26 bin metrekare inşaat alanlı (Emsal=1.20) MİKS kullanım alanı (Perakende ve toptan ticaret, büro hizmetleri, kirletici olmayan yan küçük sanayi ve depolama) olarak planlanmış. Araziyle ilgili ilk plan değişikliği 2003 yılında yapılan 1/5000 ölçekli Şişli, Ayazağa Revizyon Nazım İmar Planı’nda yapılmış. Planla arazinin yüzde 54’ü yeşil alan, yüzde 46’sı ‘T3’ lejantlı ticaret ve hizmet alanları kapsamına alınmış inşaat hakkı ise yer üstünde 33 bin metrekareye (Emsal=1.50) çıkarılmış. Ancak bu bölge planını mahkeme 2005’te iptal etmiş.
Emsalsiz talepler
Mahkeme planı iptal edilince, kulenin yapıldığı arazi sahipleri parsel bazında plan tadilatı için İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne başvuruda bulunmuş. 2006 yılının temmuz ayında yapılan başvuruda arazi sahibi, arazisinde sınırsız yükseklikte, (H=serbest) ( iş merkezi, ofis, büro, çarşı, alışveriş merkezi, otel, motel, konaklama tesisleri, rezidans,sinema , tiyatro, müze, sergi salonu gibi kültür tesisleri ile lokanta, restoran gibi eğlenceye yönelik kullanımlar, yönetim binaları, banka ve finans kuruluşlarını kapsayan) turizm ve ticaret alanına alınmasını, inşaat emsalinin de 1.5’ten 2.30’a çıkarılmasını talep etmiş. Sınırsız bodrum kat isterken, inşaat kotunun arazinin en yüksek kısmından alınması ve emsalin brüt parsel üzerinden verilmesini istedi.
Bürokratlar uyardı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, bu talebi teklif haline getirip Belediye Meclisi’ne göndermiş ve Meclis de İmar ve Bayındırlık Komisyonu’na havale etmiş. Kurum ve kuruluşlardan teklif ile ilgili görüş istenmiş. Park ve Bahçeler Müdürlüğü ‘yeşil alan azaltıldığı’, Ulaşım Müdürlüğü de ‘yolun oluşacak trafiği kaldırmayacağını belirterek olumsuz görüş göndermiş.
İBB Planlama Müdürlüğü de plan tadilatı teklifine karşı çıkmış. İmar ve Bayındırlık Komisyonu tarafından hazırlanan rapora göre Planlama Müdürlüğü değerlendirmesinde şunları dile getirdi: “Söz konusu parsel 22 bin metrekaredir. Emsalin 2.30 verilmesi halinde yalnızca zemin üstünde 50 bin 615 metrekare inşaat alanı yaratılır. Ancak plan notlarında parselin en yüksek noktasından kot alınması, bodrum katların serbest bırakılması ve emsale dahil edilmeden iskân edilmesi öngörüldüğünden, parseldeki gerçek yapı emsalinin 2.30 değerinin çok üzerinde olacağı görülmektedir. Bölgede halen Büyükdere Caddesi’ne cepheli ticaret parsellerinde maksimum emsal 2.30, bölgedeki diğer ticaret parsellerinde ise, inşaat emsali 2.00 olarak uygulanmaktadır. Kaldı ki bu parselin Büyükdere Caddesi’ne cephesi bulunmamaktadır. Parsel konum olarak ada ortasında yer almakta ve hiçbir yola cephesi bulunmamakta olup, yalnızca 10 metrelik çıkmaz yoldan mahreç almaktadır.”
Yol bu yükü kaldırmaz
Müdürlük arazinin ulaşım açısında da kısıtlı olduğuna vurgu yapıp “Parsel hem ulaşım ağı, hem de konum olarak kısıtlı durumdadır. Bu nedenle bölgenin ulaşım ağı ve parselin yol bağlantıları önerilen yapılanma koşullarına göre oluşacak ve en az dört bodrum kat yapılacağı varsayılırsa 116 bin 600 metrekare yapı kitlesinin yaratacağı trafik yükünü kaldıramayacak durumdadır” diyor.
Yeşil alan azaltılıyor
Yeşil alan uyarısı da yapan müdürlük şunları da dile getiriyor: “Daha önce arazinin yüzde 50’si yeşil alanken, teklif ile bu yüzde 25’e düşürülüyor. Teklif, yapı, nüfus ve trafik yoğunluğunu arttırıcı, plan bütünlüğünü bozucu emsal teşkil edici ve yeşil alan donatısını azaltıcı niteliktedir. Teklif ile emsalin brüt alandan hesaplanarak yeşil alana ayrılan kısmın emsalinin de kullanılması, parselin en yüksek noktasından kot alınması, bodrum katların serbest bırakılması ve emsale dahil edilmeden iskân edilmesi yönünde ayrıcalıklı plan notları öneriliyor. Daha önceki 1/1000 ölçekli uygulama imar planında yalnızca kamu eline geçen yol alanlarının emsal hesabına dahil edilebileceği, meyilden dolayı kazanılan iskân katlarının emsale dahil olduğu, bodrum katların en çok 2 kat olabileceği ve bunlardan en az birinin tamamının garaj olacağı hüküm altına alınmıştır. Bu nedenle teklif, trafik yoğunluğunu arttırıcı, emsal teşkil edici niteliktedir."
Oyçokluğu ile kabul edildi
Bürokratların uyarısına rağmen plan tadilatı teklifi İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’ne gelmiş. Teklifi değerlendiren İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, emsalinin 2.00’ye çıkarılmasını, 2 bodrum katın emsale dahil edilmeden iskana açılmasını, emsal hesabını brüt parsel üzerinden yapılması, kotun en yüksekten alınması arazinin yüzde 54’ünün yeşil, yüzde 46’sının ise Ticaret ve Turizm alanı olarak planlanmasını oyçokluğu ile kabul etti. Araziyle ilgili plan 2008 yılında, plan paftaları hazırlanamadığı için yeniden meclise geldi. Aynen kabul edildi. 2009 yılında bu defa Şişli Belediyesi’nin yaptığı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı, Büyükşehir’de kabul edildi.