Dua otomatları Almanya'da giderek yaygınlaşıyor. Almanya’nın çeşitli kentlerinden sonra dua otomatı perşembe gününden itibaren de Stuttgart havalimanında hizmete sunuluyor. Almancası “Gebetomat” olan ve bilinen fotoğraf otomatlarını andıran bu bir çeşit kabinin mucidi Oliver Sturm isimli bir sanatçı. Kabinin perdesini açıp içeri girdiğinizde karşınızdaki ekranda bir menü görüyorsunuz. Ekrana dokunduğunuzda 65 dilde 300 adet dua karşınıza çıkıyor.
Semavi dinler ve diğer dinlere ait dualar
Hıristiyanlık, İslam, Hinduizm, Musevilik ve Budizm gibi yaygın dinler dışında hiç bilinmedik küçük dinlere ait dualar da otomatta hizmete sunulmuş. Otomattaki ses kayıtlarından çeşitli dinlere ait dualar ve Hristiyanlar için Papa’nın sesinden dua kayıtlarını duymak mümkün. Bunlar dini ayinler sırasında ibadet mekanlarında, konutlarda ya da başka yerlerde alınmış ses kayıtlarından oluşuyor. Semavi dinler, ya da dünya dinleri inançlara göre sınıflandırılmış. Diğer dinler ise etnik ya da coğrafi bölgelere göre ayrılmış.
Andy Warhol'un sanatından etkilenmiş
Alman sanatçı Oliver Sturm, otomatlar aracılığıyla dini duyguların oluşturulmasının çok çağdaş bir fikir olduğunu ve bunun sanatçı “Andy Warhol’un yapıtları ile bir akrabalığı olduğunu da düşündüğünü söylüyor.
Dua otomatı nasıl çalışıyor?
Gebetomat adlı dua otomatı şöyle işliyor: Kabine giriliyor. Perdesi çekiliyor. 50 cent, 1 euro ya da 2 euro atılıyor ve ekranda bir menü beliriyor. Bu menüden neyi dinlemek istiyorsanız onu buluyorsunuz. Ekranın üzerine dokunarak istediğiniz duayı dinleyebiliyorsunuz. Bir ya da birden fazla dua dinlemek de mümkün. 50 cent ile 5 dakikalık nispeten kısa bir dua dinleyebiliyorsunuz. 1 euroya 10 dakikalık, 2 euroya ise 20 dakikalık dua dinleme olanağınız var. Dua otomatları tren garları, üniversitelerin ibadet mekanları, havalimanları, alış-veriş merkezleri ve kamuya ait otoyol dinlenme tesisleri gibi yerler için tasarlanmış.
Fikir nasıl doğmuş?
Dua otomatı, Berlinli sanatçı Oliver Strum’un bir sanat projesi. 1999 yılında New York’taki bir metro istasyonunda bu fikir doğmuş. Oradaki bir otomattan yapay bir sesin geldiğini ve bu ses etrafında farklı kökenlerden insanların bir çember oluşturduğunu görmüş. İşte orada “acaba bir otomattan dualar okunsa nasıl olurdu” diye düşünmüş.
2008 yılında otomatlar kullanıma sunulmuş. Şu anda Münih’in devasa havalimanında 4 adet dua otomatı bulunuyor. Almanya’da bu otomatları artık çok farklı yerlerde görmek mümkün. Hamburg’un ünlü Thalia Tiyatrosu’nda, Hessen Eyaleti Radyo binasında ve Almanya dışında Manchester Üniversitesi'nde, İsviçre'nin Basel kentinde bu otomatlardan bulunuyor.
Hıristiyanlığın en tanınmış dualarının farklı diyalektlerde okunmuş olanları, Moğol Şamanlarının ve Yakutların ayinleri, Hint Krişna mezhebinin Hare Krişna mantrası (duası), Meksikalı Mayaların ayinleri... Tüm bunları dinlemek için son derece inançlı olmanın da gerekli olmadığı belirtiliyor.
© Deutsche Welle Türkçe
epd/ÇA,BK