İki buçuk milyonu aşkın insanın iş aradığı Almanya'da iki milyona yakın iş gücü açığı var. Peki bu nasıl oluyor ve Almanya'nın eksiği nerede?
Koronavirüs pandemisinin yol açtığı sonuçlar ekonomik sorunlar geride kalırken Alman ekonomisi şimdi Ukrayna'daki savaşa ve sonuçlarına odaklanmış durumda. ABD ve İsviçre'de kızışan banka krizi ise Alman ekonomisini pek etkilemiyor. Derin bir resesyonun da beklenmediği Almanya'nın asıl kanayan yarası; kalifiye iş gücü açığı.
Köln merkezli Alman Ekonomi Enstitüsü'nün (IW) Aralık 2022'de gerçekleştirdiği araştırmaya göre incelenen zaman diliminde Almanya'daki kalifiye iş gücü açığı küçük bir miktarda azalmış olsa da hâlâ yüksek seviyede seyrediyor. Alman Sanayi ve Ticaret Odası'nın (DIHK) hazırladığı 2022 Kalifiye İş Gücü Raporu da 2022 yılında "kalifiye iş gücü eksikliğinin arttığını" ortaya koydu.
Her alanda eksik var
DIHK bünyesinde istihdam piyasası uzmanı olarak görev yapan Stefan Hardege, DW'ye yaptığı değerlendirmede, kalifiye iş gücü sorununun artık yalnızca birkaç spesifik sektörde değil, her sektörde yaşandığını vurguladı. Hardege, "Bu sorun, artık sektörler üzeri bir nitelik kazanmış durumda. Birbirinden çok farklı meslek alanlarını etkiliyor" dedi. Hardege, bugün özellikle demiryolu mühendisi ve makinist eksikliğinin mevcut olduğunu vurguladı.
IW'nin yürüttüğü çalışmanın yazarlarından olan ve Kalifiye Eleman Güvenliği Uzmanlık Merkezi'nde (KOFA) çalışan Sabine Köhne-Finster de bulgularını DW'ye değerlendirdi.
Özellikle sosyal hizmetler alanındaki sıkıntılara dikkat çeken Köhne-Finster, sosyal pedagog, sosyal hizmet uzmanı ve okul öncesi eğitim öğretmeni eksikliği olduğunu söyledi. Metal sanayi ve elektronik alanında da "üniversite eğitimi görmüş uzman" ihtiyacı olduğunu kaydeden Köhne-Finster, "En çok insan eksikliği buralarda var ve durum giderek kötüleşiyor" değerlendirmesini yaptı.
Daimi bir kısırdöngü
Stefan Hardege, "İnsan bir yandan Almanya'daki 2,5 milyon dolayındaki işsiz sayısını, diğer yandan da bu kadar istihdam açığını gördüğünde, kendisine bunun nasıl olabildiğini soruyor" diye konuştu. Hardege, söz konusu sorunun açıklamasını ise şu sözlerle yaptı: "Sıklıkla, işsizlerin vasıflarının, şirketlerin aradığı vasıflara uymaması durumu ile karşılaşıyoruz."
Almanya'da sıklıkla, iş arayan kimselerin kötü ve yetersiz bir eğitime sahip olmanın yanı sıra aynı zamanda çok rahat oldukları ve örneğin çok sayıda gencin günde sekiz saat çalışmak istemediği eleştirisi dile getiriliyor. Bu eleştiriyi değerlendiren Hardege'ye göre ise bugün çalışanlar, işverenler karşısında iyi bir pozisyonda ve daha iyi çalışma şartları veya maaş zammı talep edebilecek durumda. Dolayısıyla Hardege, sorunun kaynağının bu olmadığının altını çizdi.
Ne yapmak gerekiyor?
Sorunun çözümüne çalışanların da bir katkı yapabileceğinin altını çizen Sabine Köhne-Finster, "Bir bakmak gerekiyor. 'Meslekler nasıl değişti? Bunlara benzeyen başka meslekler var mı? Yeni bir kısa eğitimle, kalifiye iş gücü açığını azaltmaya yardımcı olmam mümkün mü?' gibi soruların sorulması gerekiyor" diye konuştu.
Siyasilerin kalifiye göçmenlerin Almanya'ya gelmesini kolaylaştırma çabalarını da öven Köhne-Finster, aynı zamanda mesleki eğitimin iyileştirilmesi gerektiğini de vurguladı. Uzman, "üniversite, okul ve meslek okullarında mesleki yönlendirmenin güçlendirilmesi" gerektiğinin altını çizdi.
DIHK'ten Stefan Hardege ise sorunun çözümü için "birden fazla yaklaşıma" ihtiyaç olduğunu söyledi. Hardege, "Kalifiye iş gücü eksikliğiyle mücadele etmek elbette ilk aşamada şirketlerin görevi. Esnek çözümler, iyi teklifler sunulması gerekiyor. Şirketler, daha çekici gözükmek, kalifiye iş gücünü kazanmak, aile ve iş hayatı arasındaki dengeyi gözetmek ve mobil çalışmayı mümkün kılmak için çaba sarf ediyor. Bu mutlak suretle önemli" şeklinde konuştu.
Göçü kolaylaştırma çabaları
Alman hükümeti, 29 Mart'ta Almanya'ya göçü yeniden düzenlemek ve özellikle yabancı kalifiye çalışanların Almanya'ya gelmesini kolaylaştırmak için bir yasa önerisi sunmuştu. Bu adımı öven Hardege, "Hükümetin şimdi birçok alanda gerekli olan değişiklikleri beraberinde geçiren bir yasayı gündeme getirmesi, iyi ve doğru bir adım" değerlendirmesini yaptı. Ancak Hardege ve Köhne-Finster, bu yasanın nasıl uygulamaya konduğunun hayati önem taşıdığı konusunda hemfikir. Hardege, yeni düzenlemelerin "iyi ve hızlı bir biçimde çalışması" gerektiğini ve bunun için yeni ve uygun yapısal değişikliklerin oluşturulması gerektiğini vurguladı.
Ancak yabancı kalifiye çalışan göçünün, Almanya'nın sorunlarını kökten çözmesi mümkün değil. Alman çalışanların göz ardı edilmemesi gerektiğinin altını çizen Hardege, "Yurt içindeki potansiyelleri nasıl daha iyi kullanabileceğimize bakmamız gerekiyor. Örneğin kadınların veya yaşlıların iş hayatına kazandırılması" dedi. Hem yurt içi hem de yurt dışındaki çözümlerin hayata geçirilmesi gerektiğini vurgulayan Hardege, "Yalnızca demografik değişime baktığınızda, bunlardan tek birinin uzun vadede yetmeyeceğini görüyorsunuz" değerlendirmesini yaptı.