Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile gensoru ve sözlü soru önergesi uygulamarı ortadan kalktı. Milletvekillerinin “bilgi alma yöntemi” olarak yazılı soru önergesi kaldı. Ancak yazılı soru önergelerinin yanıtlanma oranı AKP iktidarı döneminde sürekli azaldı, Cumhurbaşkanlığı Hükümet sisteminde de yüzde 5’e kadar geriledi.TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 11’inci Kalkınma Planı’nın görüşmeleri sırasında muhalefet milletvekillerinin, “Sorularımıza yanıt verilmiyor” eleştirilerine karşılık veren Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, iktidarın ve Cumhurbaşkanlığı’nın “TBMM’ye olan saygı gereği” önergeleri yanıtladığını öne sürdü.
BirGün'den Hüseyin Şimşek'in haberine göre, Oktay, “Cumhurbaşkanlığı, Yardımcılığı ve Bakanlıklar olarak yasal düzenlemelerin gereği olduğu kadar TBMM’ye duyulan saygının gereği olarak da bugüne kadar gelen soru önergelerine cevap verilmektedir. Şüphesiz, milletvekillerimizin soru önergesi vermesi Anayasal bir haktır” dedi.
Oktay’ın “Saygı gereği yanıtlanıyor” sözlerini istatistikler doğrulamıyor. Buna göre, 1999-2002 yılları arasını kapsayan 21’inci yasama döneminde önergelerin yanıtlanma oranı yüzde 86,94’ken bu oran, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilen 2018 ve 2019 yıllarında yüzde 5,69’a geriledi. TBMM Başkanlığı’na sunulan 14 bin 408 yazılı soru önergesinin yalnızca 821’i süresi içerisinde cevaplandırıldı.
"Uçurum var"
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, yaptığı değerlendirmede, “AKP öncesi iktidarların önergeleri yanıtlama oranı ile AKP’nin yanıtlama oranı arasında uçurum var” dedi.
Önergelerin 15 gün içerisinde yanıtlanmasının Anayasal bir zorunluluk olduğunu ancak bunun gerçekleşmediğini bildiren Özel, “Soru önergelerine verilen yanıtların kalitesi ve önergelerin süresi içinde yanıtlanıp yanıtlanmadığı parlamentonun gücüyle doğru orantılıdır. Türkiye’de ne yazık ki yasama organı, yürütme organının güdümündedir ve bir tek adam rejiminde, Parlamento Başkanı’nın yürütmenin başıyla aynı partiden olması, o başkanın parlamentonun hakkını ve hukukunu korumasına engel teşkil etmektedir” dedi.
"Bakanlar, kamu görevini ihmal etmektedir"
Anayasal olarak görevini yapmayan bir iktidar ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı ile karşı karşıya olduklarını ifade eden CHP’li Özel, şu değerlendirmeleri yaptı:
“Soru önergelerindeki amaç, soruya zamanında olduğu kadar tatminkar cevap verebilmektir. Önergeleri gereğince yanıtlamayan bakanlar, kamu görevini de ihmal etmektedir. Biz, Anayasa’dan aldığımız yetkiler ile bize oy veren vatandaşlardan aldığımız sorumluluk gereği Parlamentoya sahip çıkmaya, hukukunu korumaya devam edeceğiz.”