Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Türkiye’ye inmesine dakikalar kala AKP hükümetinden Türkiye’yi enerjide Rusya’ya bağlayacak bir onay geldi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Akkuyu Nükleer Santaralı Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu’nu onayladı. Onay tartışma yaratırken, Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) Başkanı Baran Bozoğlu, santralin vereceği olası zararlardan ve bunlara yönelik bazı somut çözümlerin mevcut olmaması sebebiyle ikna olmadıklarını belirtti.
Santralın mühendislik bölümlerinde Ruslar çalışırken, Türkler basit işler yapacak. Yanmayı sağlayacak çubukların Rusya’dan alınması nedeniyle, yerli enerji üretimi gerçekleşmeyecek. Bölgede Rusların yaşayacağı 10 bin kişilik bir yaşam merkezi kurulacak.
Cumhuriyet'te yer alan habere göre, ÇED raporuna onay verilen santralın yapımına her an başlanabilir. TMMOB onaya dava açmaya hazırlanıyor. Kamuoyunda büyük tartışmalara yol açan rapora ilişkin ÇMO Başkanı Baran Bozoğlu şu bilgileri verdi:
* Radyoaktif atıklar için somut bir çözüm yok. Bunların soğumadan önce Rusya’ya taşınması mümkün değil. Soğuma 5-10 yıl arasında değişiyor. Bu arada atıkların nasıl depolanacağı belirsiz. Bölge atık sahasına dönüşecek. Radyoaktif atık depolama teknolojisi
Türkiye’den atıkların hiç gitmeme olasılığı yüksek.
* Olası bir patlama, yanma veya kaza söz konusu olduğunda ne gibi önlemler alınacağı belirsiz.
* Santralın iç kısmında yani yakıtları yakan ana ünitede Ruslar çalışacak. Bu nedenle nükleer teknolojinin Türkiye’ye aktarımı söz konusu olmayacak. Yani Türkiye nükleer teknolojiye dair bilgi sahibi olmayacak.
* Uranyumu yakıta dönüştüren yakıt çubukları Rusya’dan gelecek. Rusya, “Satmıyorum” dediği zaman Türkiye enerji üretemeyecek. Bu çubukları yalnızca Uluslararası Atom Ajansı’nın izin verdiği Çin, Rusya, ABD gibi ülkeler yapabiliyor. Türkiye’ye “Nükleer silah olarak kullanılabilir” diye izin verilmeyen ülkeler arasında. Bu nedenle yerli enerji üretim kaynağı değil.
* Santralın kurulacağı bölgeye 10 bin kişilik bir şehir kurulacak. Teknolojik konularda Ruslar çalışırken, Türkler civata üretimi, otopark yapımı gibi 5. seviye inşaat ve demir çelik gibi basit işlerde çalıştırılacak.
* ÇED raporuna Çevre Bakanlığı bünyesindeki İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu onay verdi. Bu komisyonun uzman kişilerden oluşması gerekiyor. Ama bakanlıkta nükleer enerji teknolojisine hâkim hiç kimse yok. Çünkü nükleer mühendis yok. Rapora nasıl ve neye göre onay verdikleri soru işaretleri ile dolu.
Biz ikna olmadık
Mersinli nükleer karşıtları, bakanlığın halkın kaygılarını ve geçen ay gönderilen binlerce itiraz dilekçesini dikkate almamasına tepki gösterdi.
Mersin Nükleer Karşıtı Sözcüsü Seyfettin Atar, “Putin geleceği için onay kararının çıkacağını tahmin ediyorduk. Sonucunun ne olacağı en başından belli olan bir süreç yaşadık. Biz ikna olmadık. Deprem bölgesi midir, değil midir, atıklar ne olacak, atık depolama tesisi nasıl kullanılacak, bu soruların yanıtı yok raporda. Bizim mücadelemiz de devam edecek. Burası yapılsa bile çok güzel bir müze olarak kalabilir çünkü bu santralı çalıştıramazlar” ifadelerini kullandı.
Mersin Tabip Odası Başkanı Dr. Ful Uğurhan da “Biz Mersin’in doktorları olarak burada nükleer santral istemiyoruz. Talesemideki, meme kanserindeki artışlara etkisini biliyoruz. Fukuşima’da sağlık alanında nasıl sonuçlar doğurduğunu biliyoruz. 60 yılda 3 büyük felaket yaşanmış. ÇED’e itirazımızı yapmıştık ama bakanlık bizi ciddiye almadı” dedi.