Federal Parlamento'nun bir çok üyesinin de yakın çevrelerinde ağır hasta olup da acılarına katlanamadıkları için yaşamlarına son vermek isteyen akraba ya da tanıdıkları var. Doktorlar ya da ötenazi dernekleri bu durumda olanların son arzuları yerine getirlmeli mi? Yanıt evet ise bu nasıl ve hangi koşullarda olmalı?
Federal Parlamento Başkanı Norbert Lammert ötenazi uygulamasının yeniden düzenlenmesinin çok zor ve karmaşık bir işlem olduğunu söyledi. Başkan iki saatlik oturumun açılışında yaptığı konuşmada mevcut uygulama hakkında da bilgiler verdi.
Almanya'da Ceza Yasası'na göre "Talep doğrultusunda öldürmek", yani kişinin kendi arzusu ile ölümüne aktif halde destek vermek suç kapsamında bulunuyor. Ancak intihar ve intihara yardımcı olmak suç değil. Söz konusu yasalar 1871 yılında yapılmış, günümüzde de geçerliliğini koruyor.
Buna karşın Almanya'daki hekim meslek odalarının büyük çoğunluğu doktorlara, hastalarının ölümlerine yardımcı olacak şekilde katkı sunmalarını yasaklıyor. Aksi yönde hareket edenlerin çalışma ruhsatlarının iptali söz konusu olabiliyor.
Doktorların dışında bazı ticari organizasyonlar da ötenazi olarak tanımlanan "Ölüm yardımlarında" bulunuyorlar. Bu tür kuruluşlar faaliyetlerine yasal zemin kazandırmak için de ölümcül ilaçlar temin etmek suretiyle intihara yardım etmenin suç kapsamı dışında tutulmasını bir dayanak olarak gösteriyorlar.
Konu ile ilgili olarak dört ayrı yasa taslağı hazırlandı. Taslakları değişik partilerden milletvekillerinin oluşturduğu çalışma grupları, partiler üstü bir çalışma sonucu ortaya çıkardılar. Böylece partilerin genel görüşlerinin etkisi dışında taslaklar hazırlandı. Dolayısıyla genelde yasa tasarılarının görüşülmesinde ortaya çıkan iktidar- muhalefet çekişmesi de birşekilde bertaraf edilmiş oldu.
Nitekim Hristiyan Demokrat Partili Federal Parlamento Üyesi Michael Brand yaptığı konuşmada, partiler üstü yapılan çalışmanın özüne uygun açıklamalarda bulundu. 210 milletvekiliyle birlikte hazırladıkları yasa tasarısını polemiğe yol açmayacak ifadelerle tanıtan Brand, "Kim ticari olarak intihara destek olursa üç yıla kadar hapis cezası alabilir. Biliyoruz ki, ötenazide de arz, talebi getirecektir. Bu şekilde yılda binlerce insan Hollanda, Belçika ve İsviçre'de ölüyor" diyor.
Ölüm ticareti
Söz konusu yasa tasarını destekleyen Sosyal Demokrat milletvekili Kerstin Griese, ölmek isteyenlere yardım vaadinde bulunan bir ötenazi derneğinin sadece ağır hastalara değil, psikolojik rahatsızlığı olanlara ve yaşamak istemeyenlere de ötenazi uyguladığını belirterek, bu kuruluşun 7 bin euro karşılığında insanlara kısa sürede ölmeyi taahhüt ettiğini söyledi. Griese, "Bu ölüm ticareti etik açıdan tahammül edilemez" dedi.
Michael Brand umutsuz ve çaresiz insanlara sahip çıkılması ve ölüm seçeneğinin bu insanların kafalarından silinmesi için adımlar atılması gerektiğini vurguladı. "Çaresiz insanların yaşamlarını değil, tedirginliklerini almalıyız" diye konuşan Brand, iyileşme olasılığı bulunmayan hastalarla ilgilenen palyatif tıbbın geliştirilmesi çağrısında bulundu. Güz döneminde yasalaşma olasılığı bulunan tasarıyla "Orta yolun" bulanacağını ifade eden Brand, tasarıda ötenazi yapmak isteyen kişilere dileyenlerin bundan sonra da yardımcı olmalarına olanak sağlandığını, doktor denetiminde ötenaziye sınırlı da olsa izin verildiğini ancak uygulamanın yaygınlaşmasının önüne geçilmesine ilişkin maddelerin de olduğunu söyledi.
Ancak CDU'lu Peter Hintze'nin ticari ötenazi yardımının yasaklanmasıyla ilgili bir itirazı var. Muhafazakar poltikacı, bu tür bir yasağın doktorlar açısından sıkıntılara yol açabileceğini düşünüyor. Hintze'ye göre Alman yasaları "Ticari" kavramıyla "Sürekliliği" de kast ediyor. Yani bir hekimin sık sık ötenazi işlemlerine refaket etmesi durumunda hapis cezasıyla karşı karşıya kalabileceğini söylüyor.
Hintze'nin desteklediği tasarıda ise doktorlar refakatinde gerçekleşen ötenazi işlemlerine hukuki çerçeve kazandırılması yer alıyor. Halen Almanya'da genel geçerli olmayan ve bölgelere göre değişiklik gösteren doktor eşliğinde ötenazi uygulamalarının genel hatlarına kavuşturulması gerektiğine işaret eden Hintze, "Eğer kişinin iyileşme ihtimali yoksa bir doktordan yaşamını bitirmek üzere yardım alması genel bir uygulama olmalı" diyor. Ancak Federel Hekimler Birliği Başkanı Ulrich Montgomery söz konusu tasarıya tepkili. Montgomery, "Doktorlar hastalarına ölümleri sırasında eşlik etmeli ama intiharlarına yardımcı olmalalı" diyor.
Ticari ötenazi istenmiyor
Yeşiller'den Renake Künast'ın destek verdiği bir diğer tasarıda ise ötenaziye destek vermek suç kapsamına alınmıyor. "Çok fazla kurallar koyarsak, çok fazla düzenlemeler getirirsek, insanların kendi kararlarını vermelerine engel oluruz" diye konuşan Künast, bu duruma kuşkulu baktığını ifade ediyor. Buna karşın Künast Federal Parlamento'da üzerinde mutabık kalınan ticari ötenazilerin yasaklanması görüşüne destek veriyor.
CDU'lu Patrick Sensburg ise hazırlanan tasarılara muhalif olan küçük bir grubun temsilcisi. Sensburg ötenaziye ne şekilde olursa olsun destek verilmesinin ceza kapsamına alınması gerektiğini ileri sürüyor. Avusturya, İngiltere ve İtalya'daki uygulamaları örnek gösteren Sensburg, "Bir insana ölmesi için yardımcı olmak hümanist bir yaklaşım olamaz" diye konuşuyor.
Güz döneminde konuyu yeniden masaya yatıracak olan Parlamento üyeleri, dört taslaktan birinde karar kılacaklar.