Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) içindeki cunta yapılanması tarafından düzenlenen darbe girişimi sonrası tutuklanan Prof. Dr. Mehmet Altan ve gazeteci Şahin Alpay hakkında hak ihlali kararı verdi. Altan ve Alpay'ın "özgürlük", "güvenlik" ve "ifade özgürlüğü" haklarının ihlal edildiğini belirten mahkeme heyeti, bu isimlere 21 bin 500 Euro manevi tazminat ödenmesini de kararlaştırdı.
Mehmet Altan’ın 12 Ocak 2017, Şahin Alpay’ın ise 28 Şubat 2017’de yaptığı başvurular, AİHM 2. Dairesi tarafından 20 Şubat 2018'de karara bağlandı. Gerekçenin yazımı tamamlanan karar, bugün (20 Mart 2018) mahkemenin internet sitesinde İngilizce ve Fransızca olarak yayımlandı.
"AYM hâlâ etkili"
AİHM, AİHS'in 5/4. maddesinde yer alan "tutukluluğun yasallığı ve serbest bırakılmak için mahkemeye başvuru hakkı"nın ihlal edildiğine yönelik şikayetleri ise AYM'nin "iş yükünü" göz önünde bulundurarak kabul etmedi. AİHM ayrıca AYM'ye başvuruyu, halen etkili bir iç hukuk yolu olarak değerlendirdi.
AİHM 2. Dairesi'nin başvurucuların özgürlük ve güvenlik ile ifade özgürlüğü hakkının ihlal edildiğine ilişkin kararı bire karşı altı oyla alındı.
Kararlara muhalif kalan isim, Türk yargıç Doç. Dr. Ergin Ergül oldu. Karşı oy kullanan Ergül'ün mahkeme kararının ekinde yer alan gerekçeleri ise özetle şöyle:
"AİHM'in yerleşik içtihatları uyarınca iç hukuk yollarının tüketilmemiş olması", "başvuranların 'mağdur' sıfatlarının kalmaması", "Türkiye'nin olağanüstü hâl ilanının akabinde Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne yaptığı askıya alma beyanı."
Mehmet Altan hakkında hüküm verilmişti
Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulu, 11 Ocak'ta Altan ve Alpay hakkında "hak ihlali" kararı vermiş, ancak yerel mahkemeler bu kararı uygulamamıştı.
Bu süre zarfında tahliye edilmeyen Mehmet Altan, daha sonra Ahmet Altan ve Nazlı Ilıcak ile birlikte yargılandığı dava kapsamında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı. Altan, 500 günü aşkın süredir Silivri Cezaevi'nde tutuklu bulunuyor.
Şahin Alpay tahliye edilmişti
AİHM'in bu iki gazeteci hakkındaki kararlarını açıklaması öncesi AYM Genel Kurulu, Şahin Alpay hakkında ikinci kez "hak ihlali" kararı vermiş, yerel mahkemelerin bu karara uyması gerektiğini belirtmişti. 20 aydır tutuklu bulunan eski Zaman yazarı Şahin Alpay, aynı gün (16 Mart 2018) tahliye edilmişti.
Alpay hakkında ''yurt dışına çıkış yasağı'' ile ''konutunu terk etmeme''den oluşan adli kontrol hükümleri uygulanıyor.
AİHM'in 20 Şubat tarihli kararında da, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 46'ncı maddesi uyarınca Alpay'ın derhal tahliyesi talep edildi.
TIKLAYIN - İşte AİHM'in Mehmet Altan hakkındaki hak ihlali kararının tam metni
TIKLAYIN - İşte AİHM'in Şahin Alpay hakkındaki hak ihlali kararının tam metni