Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) bugün açıkladığı bir karar ile Türkiye'ye Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 299. maddesini değiştirme tavsiyesinde bulundu.
Söz konusu madde, "Cumhurbaşkanına hakaret" suçunu düzenliyor.
AİHM bu tavsiyeyi, Facebook'ta paylaştığı bir fotoğraf ve bir karikatür nedeniyle hükmün açıklanması geri bırakılmış 11 ay 20 günlük bir hapis cezası alan Vedat Şorli'nin başvurusu üzerine verdi.
Vedat Şorli iki ay iki gün boyunca tutuklu yargılanmıştı.
2017'de açıklanan karara aynı yıl itiraz eden Şorli, sonuç alamaması üzerine 2019'da Anayasa Mahkemesi'ne de başvurmuştu.
AİHM bugünkü kararında Şorli'nin tutuklanması ve ardından da ceza almasının, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 10. maddesiyle korunan ifade özgürlüğünün ihlali anlamına geldiğine hükmetti.
'Sözleşmenin ruhuna aykırı'
AİHM, insan hakları ihlaline yol açanın ise TCK'nın 299. maddesi olduğunu açıkladı.
Cumhurbaşkanı olan kişilere diğer tüm kişilerden daha fazla koruma sağlayan bu yasa maddesinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ruhuna aykırı olduğunu belirten AİHM, devlet başkanlarının saygınlığını koruma amacının, bu kişilere özel koruma yasaları çıkarmayı meşru kılmayacağını belirtti.
Mahkeme Türk hükümetinin duruşmada, bu yasa maddesinin demokratik bir toplumda meşru amaçlar için kullanılabilecek ölçülü bir ceza öngördüğünü kanıtlayamadığını da aktardı.
AİHM, bu yasa maddesinin kamu yararı olan konularda düşünceleri dile getirmeyi zorlaştırdığını vurguladı.
Mahkeme Türkiye'nin Şorli'ye 7 bin 500 euro manevi tazminat ödemesini kararlaştırdı.
Başka bir dosyada 10 bin euro tazminat
Türkiye bugün AİHM'de görülen ikinci bir duruşmayı da kaybetti.
2007 yılında polis Ali Haydar Yeşil adlı başvurucunun evinde yaptığı aramada bir patlayıcı malzeme bulduğunu belirtmiş, Yeşil 2008 yılında 10 yıl 5 ay hapis cezası almıştı.
Yeşil'in avukatları ise polisin ev aramasından önce, içeri kimseyi almadığı bir "ön arama" yaptığını ve patlayıcı malzemeler ile diğer dokümanları o sırada yerleştirdiğini savunuyordu.
Arama videoya da alınmamıştı.
AİHM oybirliğiyle, bunun hem özel ve aile hayatına saygıyı koruyan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 8. maddesine hem de adil yargılanma hakkını koruyan 6. maddesine aykırı olduğuna hükmetti.
Türkiye'nin 10 bin euro manevi tazminat ödemesine kadar veren AİHM, Yeşil'in yeniden yargılanması çağrısında bulundu.