Eski Başbakan Ahmet Davutoğlu, 2 ay önce Adalet ve Kalkınma Partisi'nden (AKP) istifa etmesinin ardından yeni parti çalışmalarına son şeklini veriyor. Partinin genel merkez binasını da kiralayan Davutoğlu ekibi, kuruluş tarihi için Kasım'ın son haftası ya da Aralık ayı başını işaret ediyor.
Davutoğlu'nun ekibinde yer alan isimlerin BBC Türkçe'ye verdiği bilgiye göre, parti genel merkezinin yeri şimdilik gizli tutuluyor. Partinin kuruluş dilekçesini kimlerin vereceğinden, partinin kurulduğu gün düzenlenecek törene kadar, bütün ayrıntılarsa planlanmış durumda.
Başvuru dilekçesi için evrak hazırlanıyor
Eski Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ekibi kadar kapalı bir çalışma yürütülmese de, Davutoğlu ekibi, AKP'den gelebilecek baskı ya da engelleme girişimlerine karşı önlemler alıyor.
İYİ Parti'nin kuruluş sürecinde yaşadığı sıkıntıların yaşanmaması için partinin kuruluş dilekçesini İçişleri Bakanlığı'na hukukçu ve parti teşkilatlanmasında deneyimli isimlerin iletmesi planlanıyor.
Başvuruyla ilgili bir "kaza" yaşanmaması için, evrakların eksiksiz hazırlanacağı belirtiliyor.
'Mütevazı tören'
Parti kuruluş töreni konusunda da hazırlıklar sürüyor. Ahmet Davutoğlu'nun "mütevazı" bir tören istediği, bu nedenle de büyük bir salon toplantısı yerine, bir otelde kurucuların, parti amblemi ve isminin açıklanacağı bir tören planlanıyor.
Parti ismi ile ilgili seçeneklerin değerlendirildiği, partinin adının henüz netleşmediği ifade ediliyor.
'Genel merkez binası, CHP'li bir belediyenin sınırları içinde'
Yeni parti için genel merkez binası da kiralandı ancak şimdilik binanın yeri gizli tutuluyor. Zira İstanbul'da partinin çalışma ofisi olarak kiraladığı bina tadilat sırasında, "gerekli mimari tasarım izni alınmadığı" gerekçesiyle AKP'li Bahçelievler Belediyesi tarafından mühürlenmişti. Bunun üzerine Davutoğlu ekibi İstanbul'da "CHP'li belediye sınırları" içinde bir bina kiralamıştı.
Ekip, genel merkez binası konusunda da aynı taktiği izliyor. Balgat'ta kiralanan genel merkez binasının "yatay mimaride" ve yeni bina olduğunu belirten bir siyasetçi, "Şimdilik yerini tam olarak söylemek istemiyoruz. Ancak şu kadarını söyleyebiliriz, CHP'li bir belediye sınırları içinde" esprisiyle yeni genel merkezi tarif ediyor.
'Hatalı veya sakıncalı görülen uygulamalar taşınmayacak'
Yeni parti oluşumunda, parti tüzüğü hazırlanırken, AKP ve diğer siyasi partilerde yaşanan deneyimler de dikkate alınarak, "hatalı, olumsuz" görülen uygulamaların yeni partiye taşınmayacağı belirtiliyor.
Tüzükte, "ön seçim" mekanizması öngörülmüyor, AKP'deki gibi seçimlerde adayların "temayül" ile belirlenmesine sıcak bakılıyor.
Ancak, AKP'de temayül yoklamasının "şekli" yapıldığı anlatılıyor ve "Temayül yoklaması sonucunda, çuvallar açılmadan sonuçlar açıklanıyordu. Biz bunu yapmayacağız. Çünkü temayüle uyduğunuz zaman olumlu sonuç alıyorsunuz, parti de büyüyor" ifadeleri kullanılıyor.
Partinin kuruluş kongresinden sonraki süreçte ise bazı yetkilerin teşkilatlara devredilmesine dönük düzenlemeler yapılabileceği belirtiliyor.
Kadın ve gençlik kotası
Parti tüzüğünde kadın ve gençlik kotasına yer verilmesi planlanıyor.
Buna göre partinin her kademesinde görev alacak yöneticilerin üçte birinin kadın ve gençlerden oluşması seçeneği üzerinde duruluyor.
Ancak AKP'de genel merkeze bağlı kurulan kadın ve gençlik kolları başkanlığı yapılanmasının istenilen sonucu vermediği ve hatta "ayrıcalıklı" bir yapıya dönüştüğü, il ve ilçe teşkilatlarının etkisiz olmasına yol açtığı görüşü dile getiriliyor.
Bu nedenle de kadın ve gençlik kolları başkanlığı yapılanması yerine, kadın ve gençlik politikalarından sorumlu genel başkan yardımcılığı formülü düşünülüyor. İl ve ilçelerde ise kadın ve gençlik kolları yapılanması olacak.
Büyük kongre tarafından seçilecek, partinin yetkili organının ismi olarak "Genel Merkez Yönetim Kurulu (GMYK)" seçeneği üzerinde duruluyor ve bu kurulun 60 asil ve 40 yedek üyeden oluşması planlanıyor.
Buna göre, Genel Başkan, Başkanlık Divanı üyelerini de GMYK üyeleri arasından belirleyecek. Kuruluş çalışmaları içinde yer alan bazı isimler "Parti Meclisi" ismine sıcak bakmakla birlikte, "CHP'yi taklit ediyor" algısı oluşturacağı gerekçesiyle bundan vazgeçildiğini belirtiyorlar.
Kurucular Kurulu'nun ise 100'ün altında olacağı ve büyük olasılıkla 70 kişiden oluşacağı vurgulanıyor.
3 dönem kuralı ve kuruculara 'doğal delegelik'
Parti tüzüğüne, AKP'deki gibi parti yöneticileri için genel başkan dahil, "3 dönem kuralı"nın konulması planlanıyor.
Buna göre genel başkan ve parti yöneticileri üst üste en fazla 3 dönem görev yapabilecekler. Ayrıca, partinin kurucu yöneticileri ve eski genel başkanlarının "doğal kongre delegesi" olmaları öngörülüyor.
AKP'deki uygulamalarda yaşanan "sıkıntıların" da göz önüne alındığı belirtiliyor. AKP'de milletvekilleri, doğal delege olmasına karşın, Davutoğlu, Binali Yıldırım gibi genel başkanlık yapmış isimlerin, parti kurucularının doğal delege olmadığı ve bu durumun "parti hafızasının yok olmasına" yol açtığına dikkat çekiliyor.
Davutoğlu ekibinde yer alan bir kaynak, AKP'de bazı kurucuların hatta Davutoğlu örneğinde olduğu gibi eski genel başkanların parti içinde "muhalif" hareket içinde yer aldığı, böyle bir durumun partileri için de sorun olup olmayacağı yönündeki soruya şu yanıtı veriyor:
"Muhalif kesimler de doğal delege olsun istiyoruz. Bu sadece genel başkanları için değil kurucu ilçe il başkanları da partiden istifa etmedikleri sürece doğal delege olmaları gerektiğini düşünüyoruz. Böyle bir durumda, parti hafızasını kaybetmiyor, muhalif de olsalar parti içinde kalıyorlar."
'Alevi, Kürt, Roman yönetimde yer alacak'
Partinin hangi çizgide duracağı konusunda "ister istemez içinden çıktığımız yapıdaki insanların görüntüsünü yansıtacak ama olabildiğince geniş kesimlere ulaşmayı hedefliyoruz" deniliyor.
AKP'nin kuruluşunda da benzer hedeflemeler olduğu, ancak örneğin Alevi temsilcilerin sadece "göstermelik" olarak partiye alındığı, yönetim kademelerinde etkin olamadığı ifade ediliyor.
Bu kapsamda partinin yönetim ve kurucu kademelerinde Alevi, Kürt, Roman temsilcilere yer verileceği söyleniyor.
Geçmişte Kürt siyasi hareketi içinde yer almış eski bazı HDP milletvekilleri de partide yer alacaklar arasında sayılıyor. Bir süre önce eski HDP Milletvekili Altan Tan'ın Davutoğlu ekibinde yer alacağı ifade edilmişti.
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu'nun da partisine davet ettiği Tan'ın, "şimdilik bir partiye girmeyeceği" yanıtını verdiği aktarılıyor.
'AKP'nin içini boşaltıyor görüntüsü vermek istemiyoruz'
Partinin kuruluş aşamasında milletvekili transferi düşünülmüyor.
Yeni oluşumda yer alan kaynaklar, "Halen çok sayıda milletvekili bizimle çalışmak istediklerini ifade ediyorlar. Ama biz, 'AKP'ye karşı bir harekat başlatılıyor, AKP'nin içini boşaltıyorlar' algısı yaratacak bir görüntü vermek istemiyoruz, İlla da gelmek isteyen olursa kapımız açık, ama bir davet yapmayacağız" diyorlar.
Ancak, il ve ilçe teşkilatlarından isimlerin partiye davet edilmesi planlanıyor ve bu nedenle de önümüzdeki süreçte AKP teşkilatlarından istifaların olacağı belirtiliyor.
'AKP kongreler partisi oldu'
Davutoğlu ekibi, AKP içindeki gelişmeleri de yakından izliyor ve iktidar partisine "Geçmişte eleştirdikleri CHP gibi kongreler partisi oldular" eleştirisi yöneltiyorlar.
AKP'nin geçen yıl büyük kongreyi yaptığı, şimdi ise 1 yıla yayılmış bir kongre takvimi öngörüldüğü belirtilerek, "2021 yılı başında büyük kongreyi yapacağız diyorlar. Bu da bir sene boyunca teşkilatların üzerinde kongre baskısı olacak. Teşkilatlardaki insanlar 1 yıl boyunca, 'Ben gidiyor muyum, kalıyor muyum?' endişesi içinde olacak. Bir partide sürekli kongreler konuşuluyorsa, bilin ki o parti bitmiş demektir" yorumu yapılıyor.