Federal Göç ve Mülteciler Dairesi (BamF) verilerine göre, Afganistan'dan Almanya'ya gelerek sığınma başvurusunda bulunanların sayıları son aylarda artış gösterdi. Haziran'da 8 bin 200, Temmuz'da 10 bin 500 ve Ağustos'ta 13 bin 100 Afgan Almanya'da sığınma başvurusunda bulundu.
Afganları ülkelerini terk etmeye zorlayan başlıca neden ise Taliban terörü. Afganistan uzmanı Thomas Ruttig'e göre siyasi, askeri ve ekonomik faktörler de bunda rol oynuyor. "Çoğu yaşamlarını tehdit altında gördükleri için kaçıyorlar" diye konuşan Ruttig, "Bunlar Taliban ya da diğerleri tarafından düzenlenen saldırılar. Afganistan'da durum her bölgede vahim değil, ama ülke genelinde oldukça vahim. Bizde alternatif olarak gösterilen ülke içinde göç etmek Afganistan'da mümkün değil" diye devam ediyor.
Ekonomik sıkıntı büyüyor
Ruttig'e göre Afgan ekonomisi de toparlanma sürecine giremedi. Uzman, ekonomik istikrarsızlığı kısmen iç savaşa bağlıyor. Yolsuzluklar ve son on yılda ülkeye verilen zararlar da üst üste konulduğunda Afgan halkına kaçmaktan başka bir yol kalmadığını ifade ediyor.
Kaçış, Taliban'ın yeniden etkisini artırmasıyla hızlandı. Hafta başında Kunduz kenti düşünce, halkın Afgan ordusuna da güveni sarsıldı. Marburg Üniversitesi'nde uluslararası siyaset dersleri veren Metin Baraki, Afganların umutsuzluğunu şu sözlerle aktarıyor:
"İnanın bana, Afganistan'da kendine gelecek gören hiç kimseye rastlamadım. Yüksek rütbeli askerler, hatta siyasetçiler bile kaçıyor. Yurtdışı temsilciliklerde çalışan diplomatların yüzde 40'ı görev süreleri dolunca ülkelerine dönmüyor. Kaçabilen, kaçışı finanse edebilen herkes gidiyor. Öncelikle gençler ve aileler kaçıyor. Hatta ebeveynleri olmadan çocuklar bile gidiyor."
Göçün bedeli ağır
Birleşmiş Milletler kaynaklarına göre, geçen yıl 2 milyon 600 bin kişi Afganistan'dan kaçarak başka ülkelere sığınmış. Yüksek orandaki bu göç zaten ağır aksak işleyen Afgan ekonomisine ayrı bir yük daha yüklüyor. Üreten, vergi veren kesim yok oluyor. Uzman eleman açığı büyüyor. Hükümet ise "Afganistan'ın sana ihtiyacı var" sloganıyla başlattığı kampanya ile göçü durdurmaya çalışsa da pek başarılı olamıyor.
Hükümetin göçü durdurmadaki başarısızlığının arkasında Metin Baraki'ye göre, daha önce yurtdışına giden Afganlar var. Baraki, "Almanya'da ilkel koşullarda çalışan Afganlarla konuştum. Ama onlar park yerinde bir Mercedes'in önünde fotoğraf çektirip memleketlerine yolluyor. Arkasına da 'işte benim arabam' diye yazıyorlar. İnsanlar da bunu görünce tamamen kendilerinden geçiyor. Almanya'daki akrabalarım Facebook'a fotoğraflarını yüklüyor. Bunları gören de 'Adam sığınmacı değil, tatil yapıyor' diye düşünüyor. Böylece insanlar etkileniyor. Afganistan'a gidince insanların burada ne tür koşullarda yaşadıklarını anlatıyorum, ama bana inanmıyorlar" diye konuşuyor.
Afganistan'da hekim olarak çalışırken Almanya'da taksi şoförlüğü yapanlarla karşılaştığını anlatan Metin Baraki, tanıdığı bir müsteşarın da şu anda McDonalds'da çalıştığını sözlerine ekliyor.
Ancak Afganistan uzmanı Ruttig'e göre Afganları Almanya'ya çeken asıl neden, "Ne olursa olsun buradan kaçmalıyım" düşüncesi.