Taliban'ın Kunduz'a girmesi ile birlikte ülkenin güvenliğine ilişkin endişeler yeniden gündeme geldi.
Afgan ordusu geçen yılın sonunda ülkenin güvenliğini yabancı birliklerden devralmış, NATO da muharip birliklerini ülkeden çekmişti. Ülkede sadece "Kararlı Destek" adı verilen eğitim ve danışma amaçlı birlikler kaldı. Halen bu amaçla 13 bin askeri personel Afganistan'da bulunuyor. Bunlardan 850'si Alman askeri.
Ama Alman askerleri de dahil NATO birliklerinin Afganistan'ın savunmasına yönelik doğrudan bir etkileri bulunmuyor.
"Afgan ordusu güvenliği sağlayabilir"
Brüksel merkezli muhafazakar düşünce kuruluşu Martens'de savunma uzmanı olarak görev yapan Roland Freudenstein'e göre Afgan ordusu artık ülke güvenliğini uluslararası desteğe gereksinim olmadan sağlayabilecek durumda. Freudenstein, "Kanaatime göre Afgan ordusu askeri operasyonlar gerçekleştirecek düzeye ulaştı. Ülkede müttefik askerleri de var. Bana göre Kunduz birkaç hafta sonra Taliban'ın elinde olmayacak" diye konuşuyor.
Alman ordusu Afganistan'dan bir önceki yıl planlandığı gibi çekildi. Alman askerleri burada 10 yıl boyunca görev yapmıştı. 2016 sonunda NATO misyonu Kararlı Destek de sona erecek. Ancak şimdi, daha önce verilen bu kararların yeniden gözden geçirilmesi gündeme geldi. Almanya Savunma Bakanı Ursula von der Leyen de bu görüşte.
NATO savunma bakanları önümüzdeki hafta bir araya gelerek Afganistan'daki güncel durumu ele alacak. Sonuçta NATO Afgan ordusunun yeniden yapılandırılmasında etkili oldu. Askerleri eğitti, halen de desteği sürüyor.
"Gani başarılı"
Güvenlik sorununun son aylarda tırmanışa geçmesiyle başkent Kabil'de de huzur kaçtı. Bombalı saldırılar halkı korkutuyor. Ancak savunma uzmanı Roland Freudenstein'e göre meseleyi büyütmemek gerekiyor.
"Bir yıldır görev yapan Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin icraatları o kadar da olumsuz değil. Afgan askeri birlikleri dağılma noktasına gelmedi, Kabil de kuşatılmış değil" diye konuşan Freudenberg, "Yakın gelecekte de bunlar olmayacak. Taliban güneyde konuşlanmaya devam ediyor, batı ve doğudan ise uzaklaştı. Kunduz dışında söyleyecek pek birşeyleri olmadı. Bana göre bu olumlu bir bilançodur" diye devam ediyor.
"Erken çekildiler"
Ancak Roland Freudenstein'e göre askeri birlikler Afganistan'dan vaktinden önce çekildi. Uzman, birliklerin bu gelişmeler de göz önününde bulundurularak planlanandan daha da uzun bir süre Afganistan'da kalmalarında yarar gördüğünü belirterek sözlerini şöyle tamamladı:
"İki kez aynı hatayı yapmamamak gerekiyor. Bana göre, şu anda orada bulunan askeri birlikler, kesinlikle daha uzun bir süre bölgedeki varlıklarını sürdürmeli. Bilhassa kendilerine bağlanan umutlardan dolayı orada uzun kalmalılar. Bu hükümet öncekilere göre daha az yolsuzluğa karıştı. Taliban'ın ülkeye büyük zarar vereceğine ilişkin tahminler ise tutmadı. İki büyük etnik grup olan Peştunlar ve Tacikler de kısmen kabullenmiş durumdalar. Yani bana göre felaket bu işin neresinde, bilmiyorum."