Afganistan'da insani bir felaketi önlemek için baskıyla karşı karşıya olan uluslararası toplum, Çarşamba günü Taliban liderliğindeki ülkeye daha fazla yardım akışına izin vermek için adımlar attı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararıyla insani faaliyetler bir yıl süreyle BM yaptırımlarından muaf tutulurken, ABD de yardımı mümkün kılmak için, ABD yaptırımlarının hedeflediği kişilere gitmediği sürece mal ihracatına ve nakit transferine izin verdi.
ABD Hazine Bakanlığı Çarşamba günü yaptığı açıklamada, sivil toplum kuruluşlarının, uluslararası grupların ve ABD hükümetinin Afganlara yardım sağlamasını kolaylaştıracak yeni izinler verdiğini kaydetti.
Bu adım, ABD'nin öncülüğünde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin, Afganistan'daki insani faaliyetleri bir yıl boyunca uluslararası yaptırımlardan muaf tutan ilgili bir kararı kabul etmesinden kısa bir süre sonra geldi.
Biden yönetimi, ABD'nin, Taliban'ın yönetimi devralmasından sonra çoğu yardımı kesmesine rağmen, Afganistan'a en fazla insani yardım sağlayan ülke olduğunu kaydediyor.
Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo yaptığı yazılı açıklamada, "Afganistan halkını desteklemeye kararlıyız" dedi.
Bakanlığın izni, para temel insan ihtiyaçları karşılamaya yönelik projeler, sivil toplum gelişimi, çevre ve doğal kaynaklar gibi amaçlar için kullanıldığı sürece, yeni Afgan hükümetinde iktidarı paylaşan Taliban ve Hakkani Ağı'nın üyelerini içeren finansal işlemlere izin veriyor.
ABD her iki grubu da "terör örgütü" olarak kabul ediyor.
Oybirliğiyle Çarşamba günü kabul edilen BM Güvenlik Konseyi kararı da, Afganistan'a yardım ulaştırmanın yasal ve siyasi risklerini azaltmayı amaçlıyor.
Karar, mal ve hizmetlerin ödemeleri ve teslimatı gibi insani faaliyetleri bir yıl süreyle BM yaptırımlarından muaf tutuyor ve yardımın Taliban'a yönlendirilmemesini sağlamak için yeni önlemler getiriyor.
ABD'nin daha önce gündeme getirdiği bir karar, yaptırımlara durum bazında muafiyetler tanımaya çalışmıştı, ancak bu, Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri Çin ve Rusya tarafından veto edilerek engellendi.
Taliban karardan memnun
Kararlar Taliban tarafından memnuniyetle karşılandı.
Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahit, "Afganistan'ın ekonomik durumuna yardımcı olabileceği için minnettarız" dedi ve uluslararası toplumun grupla bağlantılı kuruluşlara uyguladığı ekonomik ve bankacılık yaptırımlarını kaldırmayı "hızlandırmasını" umduğunu da sözlerine ekledi.
Taliban'ın Ağustos ortasında tekrar iktidara gelmesinden sonra ABD, Afgan Merkez Bankası'na ait 9,5 milyar dolarlık varlıkları dondurmuştu.
Bu kararın ardından uluslararası toplum Afganistan'daki ekonomik çöküş sırasında insani bir felaketi önlemek için çareler arıyordu.
Dünya Bankası bu ay, Afganistan Yeniden Yapılanma Güven Fonu bağışçılarının insani yardım sağlamak için UNICEF'e ve Dünya Gıda Programı'na yıl sonuna kadar 280 milyon dolar aktaracağını açıklamıştı.
New York Times, ABD'nin geçen yıl Afganistan'a 3,95 milyar dolarlık dış yardım sağladığını; bunun yaklaşık üçte ikisinin eski hükümetin Taliban'a karşı mücadelesine aktarılan güvenlik desteği olduğunu bildirdi. Gazeteye göre, ABD'nin ülkeye ve bölgedeki Afgan mültecilere yaptığı insani yardım bu yıl şimdiye kadar yaklaşık 474 milyon doları buldu.