Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump'ın cuma günü Twitter üzerinden yaptığı açıklama ile Türkiye'den çelik ithalatına gümrük vergisini yüzde 50'ye, alüminyumda ise yüzde 20'ye çıkarma kararı 13 Ağustos'ta yürürlüğe girecek.
Trump'ın tweeti sonrası Beyaz Saray'dan yapılan yazılı açıklamada ABD Ticaret Bakanlığı'nın, Washington'ın çelik ithalatının ulusal güvenlik için bir tehdit oluşturduğu yönünde hazırladığı Ocak 2018 tarihli rapora atıfta bulunuluyor.
Raporun ardından Mart ayında yürürlüğe giren yeni bir düzenleme uyarınca ABD'nin çelik ithalatına yüzde 25 gümrük vergisi uygulama kararı aldığı belirtilirken, gerekli görüldüğü durumlarda bu oranın bazı ülkelere karşı daha farklı bir düzeye taşınabileceği ifadesi yer aldı.
Buna göre spesifik olarak Türkiye'nin isminin geçtiği açıklamada, ABD'nin çelik ithalatı yaptığı başlıca ülkeler arasında yer alması dolayısıyla "iç kapasite kullanımını" arttırma adına Ankara'ya ek vergiler getirildiği belirtiliyor.
Türkiye tepki gösterdi
Trump'ın cuma günkü Twitter mesajı üzerine Türkiye Ticaret Bakanlığı bir açıklama yaprak, kararın Dünya Ticaret Örgütü'nün (DTÖ) kurallarına aykırı olduğuna dikkat çekmiş ve Türkiye'nin çıkarlarının uluslararası platformda savunulacağını kaydetmişti.
Dışişleri Bakanlığı da gümrük vergisi kararını "devlet ciddiyetiyle bağdaşmıyor" ifadesi kullanılmış ve gerekli karşılığın verileceği söylenmişti.
Çelikte ticaret hacmi
ABD Ticaret Bakanlığı verilerine göre Türkiye 2016 yılında ABD'ye 1 milyon tondan fazla çelik ihraç etti. ABD, Türkiye'nin sattığı çeliğin yüzde 13'ünü alarak bu alanda en büyük ticaret ortağı konumunda bulunuyor. Aynı zamanda Türkiye'nin tüm dünyaya çelik ihracatı toplam ihracatın yaklaşık yüzde 5'ine denk geliyor.
Türkiye'nin ABD'ye çelik ihracatının değeri ise Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2017 yılında 1 milyar dolar civarında oldu. Bu miktar aynı yıl ABD'ye olan toplam 8,6 milyar dolarlık ihracatın yaklaşık yüzde 12'sine denk geliyor.
Brunson krizi ve TL'deki düşüş
Türkiye'de Aralık 2016'dan beri tutuklu bulunan ABD'li papaz Andrew Brunson'ın durumu ile ilgili olarak yaşananlar ikili ilişkilerin kötüleşmesinde kritik bir rol oynarken, tarafların karşılıklı açıklamaları, Türk lirasının başta Amerikan doları olmak üzere dövize karşı son haftalarda rekor düzeyde değer kaybını da beraberinde getirdi.
Trump ve Yardımcısı Mike Pence, Brunson'ın serbest bırakılmaması durumunda Türkiye'ye karşı bir takım yaptırımlar uygulanacağını açıklamış ve Temmuz'un son haftasında İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Adalet Bakanı Abdülhamit Gül'ün ABD'deki mal varlıklarını dondurup, bu iki bakanla ABD'li kişi ve kurumların iş yapmasına engel getirmişti.
Türkiye'nin, başta Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından eleştirdiği bu yaptırım sonrası Türkiye'den Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal önderliğinde bir heyet Brunson'ın durumunu görüşmek üzere bu hafta ortasında Washington'a gitmiş, ancak görüşmelerden bir mutabakat çıkmaması üzerine TL'deki değer kaybı artarak devam etmişti.
Cuma günü getirilen gümrük vergisi kararı sonucu ise TL'nin dolar karşısındaki bir günlük değer kaybı yüzde 16'yı aşmıştı.
DW/ÇÖ,ÖA
© Deutsche Welle Türkçe