Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Fikret Bila, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yakın çevresinde dayandırdığı haberinde, ABD yönetiminin Irak ve Suriye’de Irak Şam İslam Devleti’yle (IŞİD) mücadelede peşmergelerden ve Özgür Suriye Ordusu’ndan (ÖSO) yararlanma seçeneğini göz önünde bulundurduğunu yazdı.
Fikret Bila, Erdoğan’a yakın isimlerin “Başkan Obama kendi kamuoyuna ve askerlerine ‘sizi savaşa sokmayacağım’ dedi. ABD kendi askerleri ile kara harekatı yapmayı istemiyor. Bunun yerine Irak olayında peşmergelerden ve Irak ordusundan yararlandığı gibi Suriye’de de Özgür Suriye Ordusu‘ndan (ÖSO) yararlanabilir miyim diye düşünüyor, bu seçeneği öne çıkarmış görünüyor. Belki ÖSO bu harekâtı yapacak güç ve kabiliyete henüz sahip değil ama eğer ABD nitelikli bir katkı verirse mümkün olabilir” dediğini aktardı.
Fikret Bila’nın Milliyet gazetesinin bugünkü (26 Eylül 2014) nüshasında yayımlanan, “Karada ÖSO seçeneği” başlıklı yazısı şöyle:
‘Karada ÖSO seçeneği’
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın IŞİD sorununun çözülmesi için havadan bombalamanın yeterli olmayacağı, uçuşa yasak güvenli bir bölge olması gerektiği görüşü New York’taki temaslarının son gününde daha fazla kabul görmeye başladı. Erdoğan’ın yakın çevresindeki uzmanlar bu durumu şöyle ifade ettiler:
“Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Sayın Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun bu görüşü ilettiği liderlerden hiçbiri ‘hayır’ demedi. Görüştüğümüz herkes Türkiye’nin yaklaşımının doğru ve taleplerinin yerinde olduğunu kabul ediyor. Ancak nasıl harekete geçileceği konusunda net bir fikirleri yok.”
ÖSO formülü
ABD Başkanı Obama ve heyetinin yaklaşımını sorduğumda da Erdoğan’ın yakın çevresi şu yanıtı verdi:
“Başkan Obama kendi kamuoyuna ve askerlerine ‘sizi savaşa sokmayacağım’ dedi. ABD kendi askerleri ile kara harekatı yapmayı istemiyor. Bunun yerine Irak olayında peşmergelerden ve Irak ordusundan yararlandığı gibi Suriye’de de Özgür Suriye Ordusu‘ndan (ÖSO) yararlanabilir miyim diye düşünüyor, bu seçeneği öne çıkarmış görünüyor. Belki ÖSO bu harekâtı yapacak güç ve kabiliyete henüz sahip değil ama eğer ABD nitelikli bir katkı verirse mümkün olabilir.”
Bu seçeneğin hayata geçmesi halinde Türkiye’nin askeri katkısının olup olmayacağı yönündeki soruma ise aynı uzmanlar, “Tabii Türkiye eğitim vermek gibi bazı katkılarda bulunabilir” yanıtını verdiler.
Türkiye’nin hakkı
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve çevresinin söyleminden çıkan sonuç Türkiye’nin tek başına bir kara harekâtı yapmayı düşünmediği yönünde. Ankara güvenli bölge oluşturulması konusunda başta ABD olmak üzere uluslararası bir güvenlik çalışmasından yana görünüyor. Peki, Türkiye, BM’den veya ABD’den böyle bir destek görmezse tek başına güvenlik şeridi oluşturabilir mi?
Uzmanlar bu soruya “Evet” yanıtını verdikten sonra hukuki durumu şöyle açıkladılar:
“Türkiye’nin BM kararı olmadan güvenlik tedbiri alma hakkı var. BM Sözleşmesi bu hakkı zaten veriyor. Gerekçe güvenlik olduğu için Türkiye böyle bir ihtiyaç duyarsa harekete geçebilir. Ama bizim önceliğimiz uluslararası dayanışma ve katılım içinde bu tedbirlerin alınması.”
İncirlik’in konumu
Aynı uzmanlar ABD tarafından Türk tarafına İncirlik Üssü’nün kullanılması konusunda bir talep gelmediğini de belirtiyorlar. Talep gelmesi halinde Ankara’nın bunu değerlendirmeye alacağını kaydediyorlar.
Karar Ankara’da verilecek
New York’taki yoğun temas trafiği sonrasında Türkiye’nin nasıl hareket edeceği konusunda henüz verilmiş bir karar yok.
Karar Cumhurbaşkanı Erdoğan Ankara’ya döndükten sonra Başbakan ve hükümetle yapacağı görüşmeler sonrasında verilecek. New York’ta görüşmeler sonrasında elde edilen veriler Ankara’da masaya yatırılacak ve hareket tarzı belirlenecek.
ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden ve Katar Emiri’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı kaldığı otelde ziyaret etmeleri önem taşıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’la yapılan ısrarlı görüşmeler ABD’nin Türkiye’yi koalisyona aktif şekilde katma konusundaki çabasının bir göstergesi. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin güvenli bölge talebine yeterli desteği almadan sadece ABD’nin talepleri yönünde adım atmaya niyetli görünmüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yansıttığı hava, taleplerine karşılık gelmemesi halinde Ankara’nın kendi kararını vereceğine işaret ediyor.