ABD'li üst düzey bir hükümet yetkilisi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Gazze'de ateşkes süreciyle ilgili basında yer alan yorumlarına tepki göstererek, "maksimalist açıklamaların ateşkes anlaşmasını nihayete erdirme sürecinde yapıcı olmadığını" söyledi.
İsrail basınına göre Netanyahu, rehine aileleriyle yaptığı görüşmede, Pazartesi günü bir araya geldiği ABD Dışileri Bakanı Anthony Blinken'ı, ateşkes anlaşmasında İsrail birliklerinin güneydeki Mısır sınırı dahil Gazze'de kalması maddesinin yer alacağına ikna ettiğini söyledi.
ABD hükümetiyse bu yorumlara tepki gösterdi. İsminin açıklanmaması koşuluyla konuşan bir yetkili, Başbakan Netanyahu'nun özellikle belirli maddeler konusundaki yorumlarını gördüklerini belirterek, "Kesinlikle kamuoyu önünde müzakere etmeyeceğiz. Sadece ABD ve Bakan Blinken'ın bir ateşkes teklifini nihayete erdirmeye ikna olduğunu söyleyebilirim" dedi ve ekledi:
"Hamas'ın bu ara teklifi kabul etmesi durumunda görüşmelerin teknik detaylara odaklanarak sürmesini bekliyoruz.
"Aynı zamana bu gibi maksimalist açıklamaların ateşkes anlaşmasını nihayete erdirme sürecinde yapıcı olmadığını ve kesinlikle uygulama, çalışma düzeyinde risk oluşturduğunu eklemem gerekiyor ve teknik detayların konuşulmasına iki tarafın da ara teklifte uzlaşması durumunda geçilebilecek."
Üst düzey yetkilinin yorumları, Blinken'ın ateşkes görüşmeleri için Orta Doğu seyahatleri devam ederken geldi.
Bakan Blinken Salı günü Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ile Mısır'ın El Alameyn kentinde görüştü. Mısırlı yetkililerin Gazze'nin Mısır sınırında kalıcı İsrail brilikleri fikrine şiddetle karşı çıktığı bildiriliyor.
İsrail'in Gazze'den çekilmesiyle ilgili 'ABD'nin detaylı planı'
Blinken ile birlikte seyahat eden BBC, ABD'li bakana süreçle ilgili sorular yöneltti.
Blinken, ABD'nin hazırladığı ara teklifin İsrail'in Gazze'den nasıl çekileceğiyle ilgili "detaylı bir plan"ı ilk kez içerdiğini söyledi:
"Anlaşma İsrail ordusunun, Gazze'den çekilme takvimi ve noktaları konusunda çok net ve İsrail bu planı kabul etti."
BBC'nin Netanyahu'nın basında yer alan yorumlarıyla ilgili sorusuna, "Alıntıları yorumlayamam, sadece ondan dün üç saatlik görüşmemiz sırasında doğrudan duyduklarımla ilgili konuşabilirim" dedi ve ekledi:
"Bu da İsrail'in ara teklife yani detaylı plana desteğini içeriyor. Bu planda başka şeylerin yanında çekilme için çok net bir takvim ve konumlar var."
Blinken bunun "tamamen çekilme" anlamına gelip gelmediği konusunda yorum yapmadı.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken, seyahatinin son durağı Katar'dan ayrılarak Çarşamba günü ülkesine döndü.
Pazartesi günü İsrail Başbakanı Netanyahu ile Tel Aviv'de görüşen Blinken, Salı günü Gazze’de ateşkes için ülkesinin hazırladığı 'ara teklifi' İsrail'in kabul ettiğini söylemiş, karar sırasının Hamas'ta olduğu mesajını vermişti.
Görüşmelerin ardından Tel Aviv'de konuşan Blinken, ateşkes ve rehine anlaşmasına doğru ilerlemenin aciliyetini vurguladı ve "asla pes etmiyoruz" dedi.
Karşılıklı suçlamalar
Daha önce ateşkes için "belki de son fırsat" vurgusu yapan ve ABD'nin anlaşma sağlamayı umduğunu belirten Blinken, İsrail yönetimi ve Hamas'ı bugüne kadar birbirlerini olası bir ateşkesi engellemekle suçladı.
Geçen hafta arabulucular eşliğinde Katar’da yapılan toplantılar sırasında, ABD temsilcileri müzakerelerin devam etmesi için ümitli olduklarını söylerken, Hamas ilerleme fikrinin “bir illüzyondan ibaret” olduğunu belirtmişti.
Hamas’a göre en temel farklılıklardan biri ateşkes sağlandıktan sonra İsrail askerlerinin Gazze’den tamamen çekilip çekilmeyeceğiyle ilgili.
İsrail Başbakanı Netanyahu ise müzakerelerin ilerlememesinden ötürü Hamas’ı “inatçı” olmakla suçladı ve üzerinde daha fazla baskı kurulması gerektiğini savundu. Netanyahu, Hamas’ın Katar’daki görüşmelere temsilci bile yollamadığını söyledi.
Hamas ise Netanyahu’yu “anlaşmanın önüne engeller koymakla, yeni koşullar ileri sürmekle ve savaşı uzatmakla” suçladı.
Kasım ayında üzerinde anlaşılan ve bir hafta süren ateşkes gereği Hamas 105 rehineyi serbest bırakmış, İsrail hapishanelerindeki 240 Filistinli de salıverilmişti.
İsrail, halen 111 rehinenin tutulduğunu ve 39’unun öldüğünün düşünüldüğünü aktarıyor.
İsrail ordusu, öldüğü açıklanan rehinelerden altısının cesedine Gazze Şeridinin güneyindeki Han Yunus'ta ulaşıldığını duyurdu.
İsrailli Rehine Aileleri Forumu'nun bu gelişmeyle ilgili yazılı açıklamasında, Gazze'de kalan rehinelerin geri dönüşünün ancak bir ateşkes anlaşmasıyla sağlanabileceği savunuldu.
Grup, İsrail hükümetini, "elindeki tüm gücü kullanarak masadaki anlaşmadan sonuç almaya" çağırdı.
Seçime gitmeye hazırlanan ABD’de ateşkes için daha hızlı bir süreç bekleniyordu.
ABD Başkanı Joe Biden’ın Mayıs ayında hazırladığı ateşkes taslağında altı hafta boyunca İsrailli rehinelerin ve Filistinli mahkumların serbest bırakılması ve Gazze’ye insani yardımın girmesi öngörülüyordu.