T24 Dış Haberler
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ABD'yi, iki ülke ilişkilerinde son dönemde kaydedilen iyileşmelerin "aksamalar" nedeniyle tehlikeye girdiği ve bunun da ilişkileri rekabete, karşı karşıya gelmeye ve hatta çatışmaya yol açan "aşağı doğru bir sarmala" geri götürebileceği konusunda uyardı.
Wang, ilişkilerin yeniden gerildiği bir dönemde ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Pekin'de yaptığı görüşmenin başlangıcında konuştu.
Blinken'in üç günlük Çin ziyareti, ABD ve Çin liderleri Joe Biden ve Şi Cinping arasında büyük ölçüde başarılı geçen ve Tayvan konusundaki gerilimin azalmasını, iki ülke orduları arasında temasların yeniden kurulmasını ve narkotikle mücadele çabalarında ikili işbirliğini takip eden zirveden beş ay sonra gerçekleşiyor.
Ancak ABD şimdi Rus savunma sanayine tedarik sağlayan Çinli şirketlere yaptırım tehdidinde bulunuyor ve Washington'ın Çin'in üretim kapasitesinin üzerinde üretim yaptığını söylediği için gümrük vergisi uygulamayı düşünüyor.
Biden yönetimi ayrıca gelişmiş bilgisayar çipleri üzerindeki ihracat kontrollerini de sıkılaştırdı.
Blinken, Çin'e giderken Kongre, Çinli ana şirketi ByteDance'ın hisselerini satmaması halinde sosyal medya platformu TikTok'u ABD'de bir yıl içinde yasaklayacak ve Hint-Pasifik bölgesine büyük ölçüde Tayvan'a fayda sağlayacak milyarlarca dolarlık yardım sağlayacak yasayı kabul etti.
Pekin'deki Diaoyutai devlet konukevinde ABD ve Çin heyetleri arasında altı saat sürmesi planlanan görüşmelerin başlangıcında Wang, ikili ilişkilerin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Kasım ayında San Francisco'da yapılan Biden-Şi zirvesinden bu yana artan diyalog ve işbirliği ile ilişkilerin "istikrara kavuşmaya başladığını" aktardı.
"Çin ve ABD istikrarla ilerlemek için doğru yönde mi ilerlemeli, aşağı doğru bir sarmala mı dönmeli?"
Wang resmi bir tercüman aracılığıyla yaptığı açıklamada, "Bu durum iki halk ve uluslararası toplum tarafından memnuniyetle karşılanıyor" dedi ve ekledi:
"Ancak aynı zamanda, ilişkideki olumsuz faktörler artmaya ve gelişmeye devam ediyor ve ilişki her türlü aksaklıkla karşı karşıya"
"Çin'in meşru kalkınma hakları makul olmayan bir şekilde bastırıldı ve temel çıkarlarımız zorluklarla karşı karşıya" diyen Wang, "Çin ve Amerika Birleşik Devletleri istikrarla ilerlemek için doğru yönde mi ilerlemeli yoksa aşağı doğru bir sarmala mı dönmeli?" diye sordu.
ABD'yi "Çin'in egemenliği, güvenliği ve kalkınma çıkarları konusunda Çin'in kırmızı çizgilerine basmaması" konusunda uyaran Wang, "Bu, iki ülkenin önünde samimiyetimizi ve yeteneğimizi sınayan önemli bir sorudur" diye ekledi.
Çin: Uluslararası toplum cevabımızı bekliyor
Wang, sözlerini "İki taraf küresel meselelerde uluslararası işbirliğine öncülük etmeli ve herkes için kazan-kazan mı sağlamalı, yoksa rekabet ve çatışmaya mı girmeli, hatta herkes için kaybet-kaybet anlamına gelecek bir çatışmaya mı sürüklenmeli? Uluslararası toplum bizim cevabımızı bekliyor" diyerek bitirdi.
Buna karşılık Blinken, "yanlış anlamalardan ve yanlış hesaplamalardan kaçınmak için" yüz yüze görüşme fırsatını memnuniyetle karşıladığını söyledi. Blinken, "Ülkelerimiz arasındaki ilişkinin dünya çapında yarattığı etki göz önüne alındığında, bu sadece kendi halkımız için değil, dünyanın dört bir yanındaki insanlar için ortak bir sorumluluktur" dedi. ABD Dışişleri Bakanı, "Her ikimiz için de dünyadaki en önemli ilişkiyi sorumlu bir şekilde yönettiğimizi göstermek önemlidir" ifadelerini kullandı.
ABD Dışişleri Blinken'ın bugün Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşmesi bekleniyor ancak Pekin genellikle bu tür toplantıları son dakikaya kadar teyit etmiyor.