T24 Haber Merkezi
ABD’nin Venezuela’da kendisini ‘geçici devlet başkanı’ ilan eden Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido’yu tanıması ve ülkedeki Venezuela mal varlıklarının kontrolünü Guaido’ya devretmesinin ardından ABD Dışişleri Bakanlığı, vatandaşlarına yönelik bir seyahat uyarısı yayımladı. Uyarı düzeyinin en yüksek seviyeye olan 4. Seviye çıkarıldığı bildirilen ABD Dışişleri’nin açıklamasında vatandaşlara “Venezuela’ya gitmeyin” uyarında bulunuldu. Uyarının ülkedeki “sivil huzursuzluktan” kaynaklandığı belirtildi.
ABD vatandaşlarına yönelik keyfi gözaltıların yapıldığı iddia edilen açıklamada "Venezuela güvenlik güçleri, daha önce ABD vatandaşlarını uzun süre keyfi olarak gözaltına aldı. Venezuelalı yetkililer, ABD vatandaşlarının tutuklandığını ABD Büyükelçiliği'ne bildirmeyebilir ve tutuklulara konsolosluk erişimi engellenebilir" denildi.
Açıklamada Venezuela'daki duruma ilişkin de şu bilgiler verildi:
"Cinayet, silahlı soygun, adam kaçırma ve araba kaçırma gibi şiddet içeren suçlar yaygındır. Politik mitingler ve gösteriler, çoğu zaman önceden çok az haber verilerek gerçekleştirilir. Gösteriler tipik olarak, katılanlara karşı göz yaşartıcı gaz, biber gazı, TOMA ve plastik mermilerin kullanılmasını içeren, bazen de yağma ve vandalizme dönüşen güçlü bir polis tepkisi ortaya çıkarmaktadır."
“Venezuela'nın tamamında yiyecek, elektrik, su, ilaç ve tıbbi malzeme kıtlığı yaşanıyor. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), yetersiz sağlık bakımı ve Venezuela'daki tıbbi altyapının bozulmasından dolayı 15 Mayıs 2018'de Seviye 3 ‘Gereksiz Seyahatten Kaçının’ uyarısı vermişti. Venezuela'da vatandaşlığa sahip olup gözaltına alınmış olan ABD vatandaşlarına konsolosluk erişimi, Venezuela hükümeti tarafından ciddi şekilde sınırlandırılmıştır.”
4. seviye uyarı ne anlama geliyor?
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın internet sitesinde yer alan giren seyahat kategorilerinde 4. Seviye şöyle tanımlanıyor:
Seyahat etmeyin — Hayati tehlike oluşturabilecek ciddi riskler bulunması nedeniyle en yüksek tavsiye seviyesidir. Acil bir durumda ABD hükümetinin, çok sınırlı bir yardım kabiliyeti vardır. ABD Dışişleri Bakanlığı, vatandaşlarına bu ülkelere seyahat etmemesi veya güvenli olan en kısa sürede ülkeden ayrılmasını tavsiye eder. ABD Dışişleri Bakanlığı, bu kategoride yer alan seyahatler ile ilgili "Seyahat Tavsiyeleri" kısmında ek tavsiyelerde bulunur. Ülkelerdeki durumlar her an değişebilir.
Ne olmuştu?
Venezuela’da Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun 2018 yılında gerçekleşen ve muhalefetin boykotu nedeniyle katılım oranın yüzde 50’nin altında kaldığı seçimlerde yeniden seçilmesi, Maduro yönetiminin meşruiyetinin tartışılmaya başlamasına neden oldu.
Hükümetin giderek ağırlaşan ekonomik kriz karşısında yetersiz kalan politikaları ülkedeki muhalefeti de harekete geçirdi. Siyasi krizler nedeniyle iki parlamentonun bulunduğu ülkede, muhalefetin çoğunluğunu oluşturduğu Ulusal Meclis, 10 Ocak’ta yemin ederek ikinci dönemine başlayan Maduro’yu tanımayacağını duyurdu. Ardından Ulusal Meclis Başkanı Juan Guadio, 23 Ocak’ta bir açıklama yaparak Anayasa’nın 233. ve 333. maddeleri uyarınca kendini geçici devlet başkanı ilan ettiğini duyurdu. Bu açıklamadan yalnızca birkaç dakika sonra bir mesaj paylaşan ABD Başkanı Donald Trump, Guadio’yu tanıdığını ilan etti.
ABD’nin ardından Kanada, Brezilya, Kolombiya, Arjantin, Paraguay gibi çok sayıda ülke Guadio’yu tanıdığını bildirirken, Türkiye, Rusya, Çin, Meksika, Bolivya gibi ülkeler Maduro’ya destek verdi.
Yabancı ülkelerin de Venezuela konusunda iki kampa bölünmesi krize uluslararası boyut kazandırdı. Giderek tırmanan siyasi krizde, nasıl bir tutum takınacağı tartışılan Venezuela Ordusu şimdiye kadar hükümetten yana tavır aldı. Savunma Bakanı Vladimir Padrino Lopez, 8 ordu komutanıyla birlikte televizyonlardan canlı yayınlanan konuşmasında, Guaidó'nun "darbe" yaptığını belirterek, Maduro'ya sadık kalacaklarını söyledi.
Öte yandan ABD, Venezuela'nın petrol şirketlerinden Povsa'ya ekonomik yaptırım uygulama kararı aldı. Yaptırım kararını açıklayan ABD Başkanı Donald Trump'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, "Venezuela ordusu gücün muhalif lidere geçmesini kabul etmeli" diye konuştu. ABD Hazine Bakanı Steve Mnuchin de Venezuela petrolü satışlarından elde edilen kazancın Nicolas Maduro hükümetinin elinden alınacağı yönünde bir açıklama yaptı. Kendisini Venezuela'nın geçici devlet başkanı ilan eden Juan Guaido da sosyal medyadan yaptığı açıklamada, Venezuela'nın ülke dışındaki mal varlıklarının kontrolünü ele geçirdiğini duyurdu.