T24 Dış Haberler
ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, Başkan Donald Trump'ı görevden alınması için kendine yapılan çağrılara yanıt vererek 25. Madde'yi yürürlüğe sokmayacağını duyurdu.
Temsilciler Meclisi kendisine maddeyi yürürlüğe sokması için çağrıda bulunan bir tasarı üzerinde oylama yapmadan kısa süre önce Pence, meclisin lideri Nancy Pelosi'ye bir mektup yollayarak kararını bildirdi.
Pence yazdığı mektupta, "Bu yolu izlemenin ülkemizin çıkarlarına uygun ve anayasayla tutarlı olduğuna inanmıyorum" yazdı. 4 yıldır ABD'nin iki numarası olarak görev yapan Pence, Trump'ın görevden alınmasının ülkede Daha çok bölünmeye yol açabileceğini söyledi.
Demokratlar, Pence ve kabine üyelerine 25. Madde'nin kullanılmaması halinde Trump'a yönelik ikinci bir azil süreci başlatacaklarını ve suçlamaları Senato'ya göndereceklerini söylemişti.
Pelosi, Pence'in kararından kısa süre sonra azil sürecinin yöneticiliğini kimlerin yapacağını duyurdu. Trump'a Demokratların yönelttiği "halkı kalkışmaya teşvik etme" suçlaması bugün oylanacak.
Geçen hafta Trump yanlısı binlerce protestocu, Biden'ın seçim zaferini resmileştirecek oturum gerçekleştirilirken Kongre binasının çevresini kuşatmıştı. Bir grup protestocu Kongre'ye ev sahipliği yapan Kapitol Binası'nın içine girdi. Olaylarda 4 kişi hayatını kaybetti. Kapitol'de güvenlik sağlandıktan sonra oturum devam etti ve Biden'ın zaferini resmileştiren Seçmenler Kurulu oyları sayıldı.
25. Madde nedir?
John F. Kennedy'nin öldürülmesinden sonra oluşturulan 25. Madde, mevcut başkanın görevini yapamayacak hale gelmesi durumunda görev değişikliği yapılabilmesini hedefliyor.
Maddenin 4.bölümü, başkanın görevi yürütemeyecek hale gelse bile görevi bırakmayı kabul etmemesi durumunda yapılabileceklerden söz ediyor.
Bazı uzmanlara göre 25. Madde yazılırken Kongre üyeleri fiziksel ve ruhsal problemlerden söz ediyordu.Bazı akademisyenler ise maddenin görevdeki başkan "ülkeye tehlike oluşturmaya başladığı zaman" kullanılabileceğini savunuyor.
25. Madde'nin tetiklenmesi için Pence'in ve kabinesinin çoğunun Trump'ın görevi devam ettirmeye uygun olmadığını iddia etmesi gerekiyor.
Trump bu durumda başkanlık yapabilecek durumda olduğu itirazında bulunabilir. Yine Pence ve kabinenin çoğu bu iddiaya karşı çıkmazsa Trump iktidarda kalır. Pence ve kabine Trump'ın itirazına rağmen şikayetlerini sürdürürlerse son kararı Kongre veriyor. Kongre'nin iki kanadının üçte ikisi de Trump'a karşı oy kullanırsa Başkan, 25. Madde ile görevden alınır.
Trump azledilip görevden alınabilir mi?
Azledilmek başkanın görevden alınması anlamına gelmiyor. Azil süreci, Temsilciler Meclisi'nin Trump'a suçlama yöneltip bu suçlamaları Senato'ya göndermesinden ibaret.
Eğer Temsilciler Meclisi'nin 435 üyesi başkana suçlamaların yöneltilmesini kabul ederse dosya Senato'da görülüyor. Senato daha sonra başkanın suçlu olup olmadığını belirlemek için duruşmalar gerçekleştiriyor. Anayasa'ya göre bir başkanın suçlu bulunup görevden alınması için Kongre'nin üçte ikisinin oyu gerekiyor.
"Üst düzey suç ve kötü davranış"
Başkanların azledilmesi için "üst düzey suç ve kötü davranış" işlemiş olması gerekiyor. The Guardian'a konuşan ABD Anayasa profesörü Frank Bowman, Trump'ın halkı isyana teşvik etmekle veya ABD hükûmetini devirmeye çalışmakla suçlanabileceğini ifade etti. Bowman, Trump'a "Anayasa'ya sağdık kalmamak" gibi daha genel bir suçlama da yöneltilebileceğini ifade etti.