AB devlet ve hükümet başkanları Brüksel'deki zirve toplantısında Birlik'in geleceği, Britanya'nın AB'den ayrılış süreci (Brexit), İspanya'nın Katalonya özerk bölgesindeki bağımsızlık referandumu gibi çeşitli konuları masaya yatırıyor.
Zirve öncesinde Almanya Başbakanı Angela Merkel, Türkiye'ye aday ülke olarak AB'nin yaptığı katılım öncesi mali yardımların kısıtlanması çağrısında bulunmuştu. Ancak katılım öncesi mali yardımlar ya da AB üyelik müzakerelerinin askıya alınması gibi Türkiye-AB ilişkileriyle ilgili somut konularda zirveden resmi bir karar çıkması beklenmiyor. Brüksel'de gazetecilere açıklama yapan AB Komisyonu sözcüsü Margaritis Schinas, Türkiye ile ilişkilerin geleceği ve yol haritasının liderlerin görüşmesinde gündeme geleceğini, gayrıresmi uzlaşmaların da söz konusu olabileceğini belirterek, ancak sonuç bildirgesine yansıyacak bir karar alınmayacağını teyit etti.
Bulgaristan ve Litvanya'dan "Türkiye" uyarısı
Zirve sırasında bazı AB ülkelerinden Türkiye'nin AB sürecine destek mesajları da geldi. Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov, Türkiye ile üyelik müzakerelerinin kesilmemesi uyarısında bulunarak, "Bu tür bir karar alınması durumunda Bulgaristan ve AB'nin tüm savunma konsepti çöker" ifadesini kullandı. Bulgar BTA ajansının haberine göre Borisov "Türkiye ile mülteci mutabakatına dokunulmaması" ve "üyelik müzakerelerinin kesilmemesi" çağrısında bulundu.
Litvanya Cumhurbaşkanı Dalia Grybauskaite de "Türkiye NATO ortağı ve mülteci hareketlerinin yönetiminde Avrupa'nın önemli bir partneri" diyerek, Türkiye ile ilişkilerde çözümler üretilmesi gerektiğini söyledi. Litvanya Cumhurbaşkanı, "Avrupalılar Türkiye'nin geleceğiyle ilgili tartışmalarda daha dikkatli ve daha açık olmalılar" diye konuştu.
Katalonya krizi
İspanya'da Anayasa Mahkemesi'nin yasadışı ilan etmesine rağmen bağımsızlık referandumu düzenleyen Katalonya Özerk Bölgesinin durumu da liderler zirvesinin gayrıresmi gündemindeydi. AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, "AB'nin konuya müdahil olmama yönündeki tutumunu sürdürdüğünü" belirterek "resmi olarak AB'nin bir müdahalesine mahal olmadığını" kaydetti. Madrid merkezi yönetimiyle Katalonya arasındaki krizin zirvenin gündeminde olmadığını, resmi zirve toplantılarında gündeme gelmesini de beklemediğini belirten Tusk, "Katalonya anlaşmazlığında herkesin kendi hisleri, kendi fikirleri ve değerlendirmeleri var" diye konuştu.
"Savunma Birliği"
Zirveden yansıyan kararlardan biri de AB ülkelerinin savunma alanındaki işbirliğinin derinleştirilmesine yönelik "Savunma Birliği" konseptiyle ilgiliydi. Liderlerin savunma alanında "daimi yapısal işbirliği (Pesco)" hazırlıklarının mümkün olduğunca önümüzdeki haftalarda tamamlanması konusunda karar aldıkları ve savunma birliğinin temellerinin yıl sonuna kadar atılmasını hedefledikleri açıklandı. Savunma bakanlarının da yıl sonuna kadar ortak silahlanma projelerinin finansmanı ile ilgili programı oluşturmaları hedefleniyor.
Ortak iltica sistemi
AB'nin ortak adım atarak işbirliğini derinleştirmeyi hedeflediği bir başka alan mülteciler konusu. 2015 yazındaki mülteci akını sonrasında üye ülkeler arasında sert tartışmalara yol açan konu Brüksel'deki zirvede de masaya yatırıldı. AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, üye ülkelerin 2018 yılının ilk yarısında ortak bir iltica sistemi konusunda uzlaşmaya varmayı hedeflediklerini açıkladı. Afrika'da göçün nedenlerini ortadan kaldırmaya yönelik çalışmalara ağırlık verilmesi, İtalya'nın Libya ile işbirliğinde daha fazla desteklenmesi hedefleniyor.
Zirvenin ikinci gününde AB devlet ve hükümet başkanlarının Brexit ve AB'de reformlar konusunu masaya yatırması planlanıyor.
DW,dpa,rtr/BK,ÖA
© Deutsche Welle Türkçe