2012'den bu yana en yüksek yerleşim sayısı, 2023'te kaydedildi. 2023'te işgal altındaki Doğu Kudüs'te 18 bin 333 konut, Batı Şeria'da 12 bin 349 konut olmak üzere Filistin topraklarında toplam 30 bin 682 yasa dışı konut inşa edildi. Doğu Kudüs'te de yüksek sayıda inşa faaliyeti görülse de özellikle Batı Şeria'da 2022'ye kıyasla önemli artış tespit edildi.
Batı Şeria'da 2022'de 4 bin 427 konut inşa edilmişken, bu sayı 2023'te neredeyse 3 katına çıktı. Bu, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ile İsrail arasında 1994 yılında Oslo Anlaşmaları'nın imzalanmasından bu yana Batı Şeria'da kaydedilen en yüksek sayıda yasa dışı yerleşime karşılık geldi.
2023'te yasa dışı İsrail yerleşim birimi inşaları, 5 yıllık sürede ise yüzde 180'lik artışa tekabül etti.
İki devletli çözüme ilave engeller çıktı
Kudüs'ün güney çevresindeki yasa dışı yerleşimler, Filistin devleti için korunması gereken Doğu Kudüs ile Batı Şeria arasındaki bitişikliği ortadan kaldırıyor.
Bu bölgedeki Givat Hamatos ve Aşağı Su Kemeri (Lower Aqueduct) isimli yerleşimlerin onayı, 2023'ün sonundan hemen önce verildi.
Batı Şeria'da ilerletilen yerleşim planlarının çoğu bölgenin derinliklerinde yer alırken, İsrail C Bölgesi'nde bir dizi yenilenebilir enerji sahası geliştirdi, bu da Filistinlilerin C Bölgesi'ndeki kalkınma fırsatlarını baltalayan ve İsrail işgalinin kalıcılığına katkıda bulunan ciddi bir gelişme olarak kayıtlara geçti.
İsrail işgalini kalıcılaştıran gelişmeler yaşandı
Rapora göre İsrail işgalini kalıcılaştıran bir diğer gelişme de Savunma Bakanlığı içinde "yerleşim idaresi" kurulması oldu.
İsrail ordusuna bağlı Sivil İdarenin, Batı Şeria'nın kontrolünü, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in liderliğindeki söz konusu idareye devretmesi, İsrail'in işgal altındaki Filistin topraklarının resmi ilhakını sağlamlaştırdığı yönünde endişelere yol açtı.
Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerden yönelen şiddet olayları arttı
Raporlama döneminde yerleşim genişlemesine katkıda bulunan diğer eğilimler ve gelişmeler arasında altyapı ve yol projelerinin ilerlemesi de yer aldı.
İsrail yetkililerinin yerleşim genişleme planlarındaki artışa, işgal altındaki bölgede Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerin şiddetinin artması yönünde endişe verici bir eğilim de eşlik etti.
Yerleşimci şiddeti, 7 Ekim'den sonra belirgin şekilde artarken, 756'sı çocuk 1539 Filistinlinin C Bölgesi'ndeki evlerinden yerinden edilmesiyle sonuçlandı.
AB'nin tutumu
Raporda AB'nin İsrail'e defalarca yerleşim politikasını sonlandırma çağrısı yaptığı anımsatılarak, şunlar kaydedildi:
"AB'nin yerleşimlerin uluslararası hukuka göre yasa dışı olduğu konusundaki kesin tutumu devam ediyor. İsrail'in 2023'te yeni yerleşim birimlerinin onaylanması ve inşası için planları ilerletme kararı, uygulanabilir iki devletli çözüm olasılığını daha da zayıflatıyor." (AA)