Kürt siyasi hareketinin ilk yasal partisi Halkın Emek Partisi (HEP) Diyarbakır İl Başkanı Vedat Aydın, 25 yıl önce 5 Temmuz 1991'de kendini polis olarak tanıtan kişilerce bir gece evinden alındı. 2 gün sonra cesedi bulundu. Cenazesi Diyarbakır'da 12 Eylül'den sonraki en büyük kalabalığı topladı. Yüzbinlerce kişinin katıldığı cenazesinde sekiz kişi öldürülmüş, onlarca kişi yaralanmıştı.
Vedat Aydın,1990'da Ankara’da İnsan Hakları Derneği kongresinde yaptığı Kürtçe konuşmayla tanındı. Bu konuşması nedeniyle cezaevinde yattı. Diyarbakır'a döndü HEP il Başkanı oldu. Bir gece kapısı çalındı, kendilerini polis olarak tanıtan kişiler onu götürdü. Gözaltına alındığı kabul edilmedi. İşkence yapılmış cesedi, Diyarbakır'a bir saat mesafe uzaklıkta bulundu.
Cenazesi Diyarbakır'da 12 Eylül sonrasının en büyük kalabalığını topladı. Cenazede olaylar çıktı. 3 kişi öldü. Yüzlerce kişi yaralandı. Cinayet soruşturması 20 yıl sonra tekrar açıldı. Eşi Şükran Aydın 20 yıl sonra emniyete çağrıldı. "Gece eve gelenler bunlar mıydı?" diye soruldu. Aydın "20 yıl oldu, nasıl tanıyayım" dedi. Cinayet dosyası hala açık. Güneydoğu'da 90'ların ilk faili meçhullerinden biri aydınlatılmayı bekliyor.
Aydın’ın öldürülmesi…
JİTEM elemanı olan Murat Demir, Vedat Aydın cinayetini nasıl işlediğini itiraf etmişti. İtirafçılarla birlikte Silvan 10. Jandarma Er Eğitim Alayı, 2. Tabur 8. Bölükte askerliğini yapan Demir, 1 ya da 2 Temmuzda Cem Erseverin gelerek operasyon olacağını belirttiğini söyledi. Erseverin kendisiye birlikte, Hadi Çelik ve İlhan Çeliki de alarak operasyon yapacaklarını söylediğini anlatan Demir, olayı şöyle anlattı: Arkadaşlar, Vedat Aydını alıp sorgulayacağız dedi. O zaman öldürüleceğini anladım. Bu iş için Özel Harekattan bazı adamları da seçtiler. Ayrıca ben, birkaç itirafçı ile Bülent, Murat ve kod ismi İmanım olan Özel Harekatçı ile birlikte Vedat Aydının evine gittik. 3 arabayla gitmiştik. Aydının evine itirafçı Hasan Adak, İmanım ve Bülent ellerinde telsizle gittiler. Aldıktan sonra Elazığa doğru yola çıktık. Cem Ersever, Murat 131 aracıyla önümüze geçti. Madene 10 km. kala indik ve kırsal alana doğru yürüdük. Cem burada bize bir yer gösterdi. Sorgulayın sabaha doğru gelirim dedi. Aydını aynı ekip Maden tarafına götürdü. İki araçla gittik. Vedat Aydın öndeki araçtaydı. Aydını götürüp, bir köprünün altında infaz ettiler. Tetiği Hasan Adak çekmişti.
Mezarı başında anıldı
Aydın, bugün Diyarbakır merkez Sur ilçesindeki Mardinkapı Mezarlığındaki kabri başında anıldı. Anmaya Aydın’ın ailesi, DBP Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel, HDP milletvekilleri, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi eş başkanları katıldı.
Anmada konuşan Tuncel, “Vedat Aydın sadece bir insan hakları savunucusu değildi, aynı zamanda halkının da savunucusuydu” dedi. Konuşmaların ardından Aydın’ın mezarına karanfiller bırakıldı.
Vedat Aydın kimdir?
Vedat Aydın, 1953 yılında Diyarbakır’ın Bismil ilçesine bağlı Kürthacı köyünde dünyaya geldi. 1979′da Diyarbakır Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü’nden mezun oldu. 12 Eylül askeri darbe döneminde tutuklanıp dört yıl hapis yattı.
Savaşın şiddetlenmesi ve halk üzerindeki baskıların artması üzerine bir grup Kürt aydını ile birlikte İnsan Hakları Derneği’ni kurmak için çalışma başlattı. 1990’da İHD Diyarbakır İl Başkanı oldu. 28 Ekim 1990'da İHD Genel Kurulu’nda konuşmasını Kürtçe yaptığı için tutuklandı. Duruşmada Türkçe konuşmayı reddetti, iki ay sonra beraat etti.
1991 yılı haziran ayında yapılan Halkın Emek Partisi (HEP) Diyarbakır İl Kongresi’nde başkanlığa seçilen Aydın, 5 Temmuz’da evinden gözaltına alındı, 7 Temmuz’da cesedi bulundu.