Toplumsal olaylarda polisin yetkilerini artıran, muhalefetin tüm itirazlarına karşın komisyonlardan hızla geçirilen iç güvenlik paketi, bu hafta TBMM Genel Kurulu’nda görüşülecek. Yurttaşların gündelik yaşamını baştan aşağı değiştirecek paketin Türkiye’yi 12 Eylül dönemi uygulamalarıyla karşı karşıya bırakmasından endişe ediliyor.
İç güvenlik paketi, yurttaşların yaşamını temelden etkileyecek 9 kritik başlık içeriyor.
Cumhuriyet’ten Fırat Kozok’un haberine göre, paketteki önemli düzenlemelerden bazıları şöyle sıralanıyor:
İşte 9 başlıkta yeni iç güvenlik paketi
1- Polisin arama yetkisi artırılıyor: Mevcut durumda suç şüphesi ile durdurulan kişinin hâkim-savcı kararı olmadan üstü ve eşyası ile aracının görünmeyen kısımları aranamıyor. Öngörülen düzenlemeye göre ise kolluk amirinin emriyle arama yapılabilecek ve bunun onayı 24 saat içinde hâkime sunulabilecek.
2- Karakollar evlere taşınıyor: Müşteki, mağdur veya tanık ifadeleri ikametgâhında veya işyerinde alınabilecek. Muhalefet, bu düzenlemeyi, “karakolu kişinin evi veya işyerine taşıma” olarak yorumluyor.
3- Polise yargısız infaz yetkisi: Topluca bulunulan herhangi bir yere molotof, yakıcı, yanıcı, boğucu, yaralayıcı ve benzeri silahlarla saldıran ya da saldırmaya teşebbüs edene karşı polise silah kullanma yetkisi veriliyor. Bu düzenleme, polise sınırsız silah yetkisi tanımakla eşanlamlı.
4- Hâkim kararı olmadan dinlemenin süresi 48 saat: Mevcut durumda 24 saat olan acele hallerde emirle yapılan dinlemede hâkimden izin almadan dinleme yapabilme süresi 48 saate çıkarılıyor. Dinlemeler sıralı amirlerin denetimine açılarak hükümetin kontrol imkânının artırılması öngörülüyor.
5- Havai fişek ve sapan için 4 yıl hapis: Havai fişek, demir bilye, sapan vb, ile yürüyüşe katılmak 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na giriyor. Ceza mevcut haliyle 6 ay- 3 yıl arası iken, düzenlemeyle 2,5 ila 4 yıl arasına çıkarılması öngörülüyor.
6- Mala zarar tazmini yurttaşa: Toplumsal olaylarda kamu, gerçek veya tüzel kişilerin mallarına verilen ve devlet tarafından karşılanan zararların sorumlulara rücu edilmesi öngörülüyor.
7- Atkı, poşu, gaz maskesi takana 3 yıl: “Terör örgütünün propagandasına” dönüştürülen toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde yüzünü tamamen veya kısmen kapatanlar 3 yıldan 5 yıla kadar hapis, cebir, şiddet vb, hallerde alt sınır 4 yıla çıkarılıyor. Böylece, örneğin toplumsal olaylar sırasında gazdan korunmak için maske takan veya yüzünü sırf bu yüzden örtenler de ağır cezalara çarptırılabilecek. Havai fişek, afiş, üniforma vb, ile toplantı ve gösteri yürüyüşü, 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 7. maddesinin 3. fıkrasında belirtilen yüzü kapalı toplantı ve yürüyüşe katılma, tutuklama sebebi sayılıyor.
8- Polis aynı zamanda savcılık yapacak: Mevcut durumda Cumhuriyet savcısında olan gözaltı yetkisi belli hallerde kolluk amirlerine veriliyor. Buna göre, suçüstü hallerinde kolluk amirleri 24 saate kadar, toplumsal olaylarda ise 48 saate kadar kişileri gözaltına alabilecek.
9- Araç kiralayan fişlenecek : Araç kiralayanların kimlik bilgilerinin kayda alınıp gerektiğinde kolluğa verilmesi zorunlu hale getiriliyor. Ayrıca kiralık araçlara, araç takip sisteminin takılması zorunluluğu ile araç kiralayanların gittikleri yerlerin tespit edilebilmesi zorunluluğu getiriliyor.