9 işçinin hayatını kaybettiği İliç faciasının üzerinden 1 yıl geçti!

Erzincan'ın İliç ilçesindeki altın madeni ocağında 13 Şubat 2024'te 9 işçinin hayatını kaybettiği toprak kaymasının üzerinden bir yıl geçti.

Çöpler köyündeki altın madeninin bulunduğu bölgede, geçen yıl 13 Şubat'ta meydana gelen toprak kayması sonucu hem kaybolan 9 işçi için arama kurtarma çalışması hem de ihmali bulunanların yakalanması için İliç Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma başlatıldı. Kayıp işçilere bir an önce ulaşılması için ​​​​​​kayan toprak güvenli ve geçici depolama alanına taşınırken, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ve farklı üniversitelerden bilim insanları da heyelanın çevresel etkilerini araştırmak için su ve toprak analizleri yaptı.

İşçilerin çektiği "çatlak fotoğrafları" delil olarak kullanıldı

Maden sahasında inceleme yapan bilirkişi heyetinin 17 Şubat'ta hazırladığı ön raporda, aralarında "yığındaki çatlaklar için vaktinde önlem almayan" proses oksit müdürünün de bulunduğu 5 kişi asli kusurlu bulundu. Toprak kaymasının yaşandığı gün sabah saatlerinde madenciler tarafından çekilen "çatlak fotoğrafları" da bilirkişi raporunda delil olarak yer aldı.

Konuyla ilgili araştırma yapmak üzere Meclis'te grubu bulunan tüm partilerin ortak kararıyla TBMM İliç Maden Kazasını Araştırma Komisyonu kuruldu ve komisyon 7 Mayıs'ta Erzincan'daki çalışmalarına başlayarak olayı tüm boyutuyla raporlaştırdı.

Maden sahasındaki heyelana ilişkin bilirkişi heyeti de mayıs ayında çalışmalarını tamamlayıp raporu savcılığa sundu. Raporda, proje yönetim mekanizmasının doğru ve işler şekilde sürdürülmediği, maden alanındaki uyarı sisteminin de yetersiz olduğu kanaatine varıldığı belirtildi. Raporda ayrıca şirketin yönetici ve mühendislerinden 13 kişi asli kusurlu bulundu.

Kasım ayında ise heyelana ilişkin çevresel etki değerlendirmesini (ÇED) kapsayan bilirkişi raporu hazırlandı. İstanbul Teknik, Hacettepe, Yıldız Teknik ve Gazi üniversitelerinden çevre, inşaat, jeoloji ve maden yüksek mühendislerinden oluşan heyetin değerlendirmeleri sonucu hazırlanan yeni bilirkişi raporunda, "ÇED raporunda onay veya imzası bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkililerinin kusursuz olduğu görüş ve kanaatine varılmıştır" ifadesi kullanıldı.

Ayrıca İliç Cumhuriyet Başsavcılığı, heyelana ilişkin soruşturmada, ÇED raporlarında onay ve imzası bulunan kamu yetkilileri hakkında "kovuşturmaya yer olmadığı"na karar verdi.

43 şüpheli hakkında iddianame hazırlandı

Heyelana ilişkin 18 Aralık 2024'te, 5'i tutuklu 43 şüpheli hakkında "taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olmak" ve "çevreyi taksirle kirletmek" suçlarından iddianame hazırlanarak mahkemeye sunuldu.

Tutuklu şüpheliler I.R.G, S.K.S, A.R.K, S.Ç. ve Ö.A. ile tutuksuz 38 zanlı hakkında hazırlanan 69 sayfalık iddianamede, tüm şüphelilerin "taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olmak" suçundan 2 yıldan 15'er yıla kadar hapisle cezalandırılması talep edildi.

Şüphelilerden altın madenini o dönem işleten şirketin Kanadalı yöneticisi I.R.G. ile C.Y.D. ve K.Ö. hakkında ayrıca "çevreyi taksirle kirletmek" suçundan adli para ya da toprak, suda veya havada kalıcı etki bırakması halinde 2 aydan 1 yıla kadar hapis cezası istendi.

İddianamedeki bilirkişi raporuna göre, 43 şüpheliden 12'sinin "genel olarak projenin doğru yönetilememesi, risklerin belirlenmemesi, acil yönetim planı oluşturulmaması, iletişim ve koordinasyonun yeterince sağlanamaması" gibi nedenlerle asli kusurlu oldukları kanaatine varıldı. İddianamede, "Olayın meydana gelmesinde proje yönetim mekanizmasının doğru ve işler şekilde kurulmadığı, Faz 4B olarak kapasite artışına gidildiği ve hazırlanan projelerde tasarım hatalarının bulunduğu, işletme aşamasında proje tasarım kriterlerinin yetersiz takip edildiği, Faz 5 inşaatı sırasında yığın liçine yakın mesafelerde ve yüksek miktarlarda patlayıcı kullanılarak yapılan patlatmaların yığın liçine olası hasar risklerinin belirlenmediği anlaşılmıştır." ifadelerine yer verildi.

Erzincan 1. Ağır Ceza Mahkemesince 3 Ocak'ta iddianamenin kabul edilmesinin ardından 17 Mart'ta 43 sanığın yargılanmasına başlanacak.

Öte yandan kayıp işçilerden birinin 5 Nisan'da, diğerinin 19 Nisan'da, ikisinin 4 Mayıs'ta, beşinin de 10 Haziran 2024'te cenazelerine ulaşıldı.

CHP'li Sarıgül: İliç Komisyonunun raporu şu anda bitmek üzere

CHP Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül, Erzincan'ın İliç ilçesindeki maden ocağında meydana gelen kazanın tüm yönleriyle araştırılması ve benzer kazaların önlenmesine yönelik tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan Meclis Araştırma Komisyonunun, raporunu bitirmek üzere olduğunu bildirdi.

Sarıgül, "İliç Komisyonunun raporu şu anda bitmek üzere. Rapor, Komisyon Başkanından bizlere gelecek. Biz de CHP olarak görüş ve düşüncelerimizi rapora yazacağız. Daha sonra rapor Genel Kurul'da görüşülecek. Kimse, 'Bu maden çıkarılmasın, heba edilsin.' demiyor. Ama hiçbir şey de insan hayatından değerli değildir" ifadesini kullandı.