Türkiye ile İsrail arasında Mavi Marmara krizinden 6 yıl sonra sağlanan mutabakat imzalandı. Türkiye adına Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu mutabakat metnine imza attı.
Mutabakat metnini İsrail adına ise, İsrail Dışişleri Bakanlığı Direktörü Dore Gold imzaladı. Başbakan Binali Yıldırım dün yaptığı açıklamada imzaların ardından mutabakat metninin İsrail kabinesi ile TBMM tarafından onaylanmasının ardından da karşılıklı büyükelçilerin atanacağını duyurmuştu.
Dün yaptığı açıklamada Türkiye’nin özür, tazminat ve Gazze ablukasının hafifletilmesi şartlarının yerine getirildiği mutabakat metninin yarın imzalanacağını duyuran Yıldırım, "Anlaşma kapsamında Mavi Marmara baskınında hayatını kaybedenler için 20 milyon dolar tutarında tazminat ödenecektir" demişti. Yıldırım, Gazze'ye uygulanan ambargoyla ilgili olarak, "Bu amaca yönelik olarak önümüzdeki cuma günü ilk gemimiz Aşdod Limanı’na 10 bin tonu aşkın insani yardım götürecektir” ifadelerini kullanmıştı. Yıldırım, yardımın "AFAD koordinasyonunda yapılacağını" belirtmişti.
"Bu mutabakatla birlikte İsrail’le ilişkiler normalleşmiş oluyor" diyen Yıldırım, sözlerini şöyle sürdürmüştü:
”Mavi Marmara’yla Gazze başta olmak üzere topyekun ambargo Türkiye’nin öncülüğünde büyük ölçüde kalkmış oluyor, Mavi Marmara’da hayatını kaybeden vatandaşlarımıza tazminat ödenmesi şartı getiriliyor. En önemlisi de İsrail’in Türkiye’den özür dilemesi sağlanmış oluyor"
Başbakan Yıldırım, "Hamas ofisleri kapanacak mı?" sorusuna ise "Arkadaşlar, tabii ki Türkiye’de Filistin’in ilişkilerinin takip edilmesi gerekli diplomatik mekanizmalar eskiden olduğu gibi olmaya devam edecek" yanıtını vermişti.
Ne olmuştu?
Gazze ablukasını kırmak için yola çıkan Mavi Marmara gemisine 31 Mayıs 2010’da uluslararası sularda İsrail’in düzenlediği ve dokuz Türk’ün öldürülmesiyle sonuçlanan saldırıdan sonra Ankara-Tel Aviv ilişkileri kopma noktasına gelmişti.
Saldırının ardından Tel Aviv'deki büyükelçisini çeken Türkiye, ilişkilerin normalleşmesi için resmi özür, öldürülenler ve yaralananlar için tazminat ve Gazze’ye yönelik ablukanın kaldırılmasını şart koşmuştu.
İsrail Mart 2013'te özür diledi
Mart 2013’te Netanyahu, o dönem başbakan olan Erdoğan’ı telefonla arayarak özür dilemişti. Resmi özür yazılı olarak da açıklanmıştı. Ardından Türkiye ile İsrail arasında Gazze ablukasının kalkması ve tazminat için görüşmeler başlamıştı.
Görüşmeleri, son kararnamede Türkiye'nin New York'taki BM daimi temsilciliğine atanan Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu yürütmüştü. İsrail tarafında ise başlangıçta Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri Dore Gold’ün yürüttüğü görevi son iki görüşmede Başbakan Binyamin Netanyahu’nun özel temsilcisi Joseph Ciechanover devralmıştı.