Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı (ABB) Mansur Yavaş, batmakta olduğunu duyurduğu Ankapark'ın başkent belediyesine maliyetinin 750 milyon dolar olduğu açıkladı ve "Bu para, belediyenin ailelere yaptığı yardımı 30 yıl boyunca karşılardı" dedi. Atatürk Orman Çiftliği arazisi üzerine inşa edilmeye başlandığı 2013 yılından beri Ankapark hakkında pek çok itiraz dile getirilmiş, yüksek maliyet tartışmaları ve defalarca sonuçlanamayan ihale süreçleri yaşanmıştı.
Atatürk Orman Çiftliği (AOÇ) arazisi üzerine kurulan ve ticari faaliyete geçebilmesi için yasal düzenleme yapılan Ankapark/Wonderland Eurasia, 'Avrupa'nın en büyük tema parkı' olma iddiasıyla 20 Mart 2019'da açıldı.
Yaklaşık 25 bin kişiyi sığdırabilecek bir kapasitesi olduğu açıklanan Ankapark, ilk yıl yerli ve yabancı beş milyon turisti ağırlamayı hedefliyordu.
Ancak açılışının üzerinden henüz bir yıl geçmemişken, Ankapark'a ilginin az olması sebebiyle batmakta olan bir yatırım olduğu ve maliyetinin de kurulduğu dönemde açıklanandan fazla olduğu tartışılıyor.
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, önceki gün katıldığı televizyon programında Ankapark'ın batmakta olduğunu ve maliyetinin 750 milyon dolar olduğunu açıkladı.
Ankapark projesini hayata geçiren Eski Belediye Başkanı Gökçek ise Twitter hesabından bu açıklamaya itiraz ederek, 'belge istediğini' açıkladı.
2013 yılından bu yana çeşitli tartışmalarla gündemden düşmeyen milyon dolarlık proje Ankapark hakkında bilinenleri inceledik:
Ankapark için ne kadar para harcandı?
Güvenlik tartışmaları, yüksek maliyeti ve tamamlanamayan ihale süreciyle uzun süre kamuoyunun gündeminde kalan Ankapark'ın toplam maliyetine ilişkin 2013 yılından bu yana pek çok farklı açıklama yapıldı.
2015 yılında Ankapark yetkilileri, o gün itibariyle 500 milyon TL harcama yapıldığını ve ek 150 milyon TL harcamadan sonra projenin tamamlanacağını öngördüklerini belirtiyordu.
Fakat Gökçek'ten sonraki belediye başkanı Mustafa Tuna 2017 yılında, Ankapark'ın maliyetinin yaklaşık 2 milyar TL olduğunu açıkladı:
"Gördüğüm kadarıyla iş bittiği zaman KDV'siyle, vesairesiyle 2 milyar lirayı bulacağını düşünüyorum. Net bir rakam ben de matematik olarak elime alıp çıkarmadım. Ama proje devam ediyor" demişti.
Gökçek ise 2018 yılının Eylül ayında yaptığı bir Twitter paylaşımında Ankapark maliyeti için, '300 Milyon doları bulmuyor' demişti:
"Geçmişteki harcadığımız parayla 1.450.000.000 liraya, Dolar bazında yaklaşık 450 milyona mal oldu. Şimdiki dolar kuruna vursam 300 milyonu bulmuyor. Biz onlarca defa söyledik ki Ankapark kâr etmek için açılmıyor. Amaç turizm, yerli ve yabancı turisti Ankara'ya getirmek."
Yıllarca süren maliyet tartışmalarının ardından 20 Mart 2019'da Ankapark'ın açılışını gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise konuşması sırasında net bir rakam verdi:
"Toplam maliyeti 1 milyar 396 milyon TL'yi bulan Ankapark'tan Ankara Belediyesi kira geliri ve diğer kazançlarla birlikte 50 milyon TL gelir elde edecek."
Fakat Ankara Büyükşehir Başkanı Mansur Yavaş ise geçen gün katıldığı televizyon programında Ankapark'ın maliyetinin yaklaşık 700-750 Milyon Dolar olduğunu tespit ettiklerini açıkladı:
"Ankapark'a 2014 yılında biz karşı çıkmıştık çeşitli nedenlerle. Bu işe karşı çıkanlara hakaret eden tweetler atıldı. Maliyetine 200 milyon dediler, sonra 300-400 milyon dediler. Sürekli rakam değişti.
"Teftişlerimiz devam ediyor. Dolar kuru artıyor azalıyor, 700-750 milyon dolar belediyeye maliyeti. İsteyen herkese faturalarını yollayabilirim. Bu para, belediyenin ailelere yaptığı yardımı 30 yıl boyunca karşılar. Biz kurtarmaya uğraşıyoruz ama orası batıyor."
Ankapark'taki oyuncaklar riskli mi?
Açılışından iki gün sonra Ankapark'ta 'rollercoaster' (lunapark treni) bozuldu ve oyuncağın üzerindeki vatandaşlar metrelerce yüksekte asılı kaldı.
Alet dakikalarca çalıştırılamayınca vatandaşlar raylar üzerinden aşağı, güvenlik önlemi alınmadan inmek zorunda kaldı.
Sosyal medyaya yansıyan bu görüntülerden sonra Ankapark'taki oyuncakların güvenliğine ilişkin yeni tartışmalar başlamıştı.
Bu kazanın öncesinde Mimarlar Odası da Ankapark ile ilgili pek çok kez 'tehlikeli' açıklamasında bulunmuştu.
Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, Ankapark arazisinin yapılaşmaya ve inşa faaliyetlerine uygun olmadığını belirterek, zeminin uygun olmadığını söylemişti.
Candan, "Ankapark'ın zemini, su varlığı yüksek, gevşek bir zemindir. Birinci derece mutlak tarım alanıdır" dedi ve projede kullanılan malzemelere ilişkin uzmanlar tarafından yapılan tespitlerde ana giriş kapısı kuleleri ve kubbelerde ciddi çökmelerin saptandığı belirtti:
"Yapılardaki çökme ve çatlamalar tamamen zeminin yumuşaklığı, tarım arazisi niteliği ve taban suyunun yüksek olmasından kaynaklı. Aşırı yağış durumu sonrasında taban suyunun yükselmesi sonucunda yaşanacak kazaları düşünmek bile istemiyoruz."
Rollercoaster oyuncağın arızalanması ve vatandaşların metrelerce yüksekten aşağı yürüyerek inmesinden sonra Candan bir açıklama daha yaparak, henüz yeni kullanılmaya başlayan oyuncakların paslandığını belirtmişti:
"Belediyenin kamuoyuna geçtiği rollercoaster fotoğraflarını büyüterek vidalarına kadar baktık. Paslanmış olan noktalar gördük. Bu durum böyle hassas yerlerde, bugün olmasa bile ilerde mutlaka sıkıntı çıkartacağının göstergesidir. Zaten çürümeye terk edildiğini ifade etmiştik.
"Bu oyuncakların paslandığının göstergesidir. Bu pasın görünür hale gelmesi ileride yaşanacak kazaların mesajlarını veriyor. Yine işçiliğe baktığımızda imalatların da birinci sınıf yapılmadığını görüyoruz. Rollercoaster'ın zeminindeki betonun teknik imalatında sıkıntı olduğunu da fotoğrafı büyüttükçe görüyoruz."
Ankapark'ın büyüklüğü ne kadar?
1 milyon 300 bin metrekarelik dev bir alanda kurulan Ankapark'ın içerisinde iki bin 117 oyuncak bulunuyor.
Ayrıca 6 bin 800 araçlık bir otopark ve şehir dışından gelenlerin konaklaması için planlanan bir otel mevcut.
Açılışın yapılacağı günlerde Wonderland Eurasia Genel Müdürü Cem Uzan, Ankapark'ın kapasitesini şöyle açıklamıştı:
"Avrupa'nın en büyük tema parkında büyük boy oyuncak sayısı 5'i geçmezken, biz de 28. Orta boy oyuncak sayısı onlarda 5'i geçmiyorken bizim 180, toplam oyuncak sayısı onlarda 90 iken bizim 2 bin 117 adet."
"13 büyük kışlık ve yazlık kullanabilen oyun çadırlarımız var. Ankara'nın hava şartlarına uygun ısıtmalı büyük oyuncak çadırları yaptık. Yani 12 ay hizmet verecek bir alt yapı hazır. Buradaki ortam sıcaklığı 22-23 derecedir."
Ankapark'ın giriş ücreti ise 25 lira olarak belirlenmiş ve oyuncakların biniş fiyatlarının 4 lira ve 15 lira arasında değişeceği açıklanmıştı.
Defalarca tekrarlanan ihale sürecinde neler yaşandı?
Ankapark'ın işletmesi için belediyenin açtığı ihale çeşitli nedenlerle ertelenmek zorunda kaldı. Üç ihaleye hiçbir şirket teklif vermezken bir ihaleye katılan tek firmanın evraklarında eksik saptandı.
ABB, Ankapark için beşinci kez ihaleye çıkarken strateji değiştirdi ve ihale şartnamesine Ankapark'ın işletmesine ek olarak Ankara Hayvanat Bahçesi Projesini de ekledi.
Ankapark'ın 29 yıllığına kiralanması için muhammen bedel (piyasa değeri), bilirkişiler tarafından 765 Milyon 600 Bin TL olarak belirlendi, parka giriş ve oyuncaklara biniş ücretinden belediyeye yüzde 3 pay verileceği kararlaştırıldı.
Beşinci kez düzenlenen ihaleye tek katılan firma Çinli ve Türk işletmecilerin oluşturduğu GBM Yapı-Çelik Ortak Girişim Grubu oldu ve Ankapark'ın işletmesini yıllık 26 milyon 400 bin TL karşılığında 29 seneliğine aldı.
Projenin restoran, çocuklara yönelik satış alanları ve kafe etaplarının kiralaması ise KDM AVM Danışmanlık tarafından yürütülüyor.
Ankapark'ın işletilmesindeki yasal engeller nasıl aşıldı?
Eski Başkan Melih Gökçek zamanında geliştirilen ancak tamamlanması ve ihaleye çıkması Mustafa Tuna dönemine kalan Ankapark'ın işletmeye açılmasında, Tuna'nın deyimiyle 'yasal düzenlemelere' ihtiyaç vardı.
Zira Ankapark Atatürk Orman Çiftliği (AOÇ) arazisi içerisinde yer aldığı için, ilgisi yasanın "AOÇ arazileri üzerinde konut, ticaret ve sanayi amaçlı yapılaşma yapılamaz" maddesi engel teşkil ediyordu.
Bunun üzerine 2018'in Mayıs ayında Meclis'te görüşülüp kabul edilen bir torba yasa kapsamında gerekli yasal düzenlemeler de yapılmış oldu.
AOÇ arazisinde Ankapark'ın bulunduğu kısım, tahsis süresi de 10 yıldan 29 yıla çıkarılıp bedelsiz olarak Büyükşehir'e tahsis edildi. Büyükşehir Belediyesi, tahsis süresinin sonunda alan içerisindeki her türlü yapı tesis ve malzemeyi bedelsiz olarak AOÇ Müdürlüğü'ne devredecek.