İngiltere merkezli haftalık ekonomi dergisi Economist’in bağlı olduğu gruba ait araştırma birimi Economist Intelligence Unit (Economist İstihbarat Birimi), ‘Dünya Demokrasi Endeksi’ araştırmasının dördüncüsünü yayımladı. Araştırmada 165 devlet ve iki bölgesel yönetim ‘seçim süreci ve çoğulculuk’, ‘insan hakları’, ‘hükümetlerin işler durumda olması’, ‘siyasal katılım’ ve ‘siyasal kültür’ kategorilerine göre değerlendirildi. 8-10 puan alanlar ‘Tam demokrasi’, 6-7.9 puan alanlar ‘kusurlu demokrasi’, 4-5.9 puan alanlar ‘melez rejim’ ve 4 puandan az alanlar ‘otoriter rejim’ olarak kategorilendirildi.
Bu yıl ‘Demokrasi baskı altında’ başlığı verilen rapora göre 2011 demokrasi açısından türbülanslı bir yıl oldu. Gelişmiş ülkelerdeki borç krizleri ve zayıf liderlik, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da dramatik değişimler ve çatışma, dünyanın dört bir tarafındaki sosyal ayaklanmalar 2011’e damgasını vurdu. 2011’de 167 ülkeden 48’inin demokrasi puanı düştü, 41 ülkeninki ise sabit kaldı.
Avrupa’da demokrasi erozyonu
2011’de demokrasideki en büyük düşüş ise Avrupa’da gerçekleşti. Hiçbir Avrupa ülkesinin puanı geçen yıla oranla artış göstermedi; Almanya, İtalya, İrlanda, İspanya, Portekiz, Yunanistan ve Finlandiya olmak üzere yedisinde düşüş yaşandı. Batı Avrupa’nın genelinde siyasi katılım düştü, güvenlik gerekçesi ile özgürlüklere yapılan kısıtlamalar arttı. ‘Demokrasi erozyonunun’ ana nedeni ise Euro Bölgesi krizi. En belirgin düşüş de seçilmiş liderlerin yerini teknokratların aldığı Yunanistan ve İtalya’da oldu.
Basın özgürlüğü geriledi
2008’den bu yana basın özgürlüğü geriledi, hükümetlerin baskısı basılı yayından sonra internete de sıçradı. Türkiye, Fransa, İtalya, Macaristan, Rusya, Arjantin, İran, Mısır ve Suudi Arabistan’ın aralarında bulunduğu 40 ülkede basın özgürlüğü geriledi. Bu gerilemenin nedenlerinden biri hükümetlerin 2008 ekonomik krizinin etkilerinin basına yansıması karşısında tehdit altında hissetmesi. Otoriter rejimlerde ise bağımsız medya ve gazetecilere karşı baskı arttı.
11.3
Dünya nüfusunun % 11.3’ü tam demokrasilerde, % 37.1’i kusurlu demokrasilerde, %14’ü melez, % 37.6’sı otoriter rejimlerde yaşıyor.
88
Türkiye, 167 ülke arasında 88’inci oldu. Türkiye, 2010’da 89’uncu, 2008’de ise 87’inciydi.
3.9
Türkiye’nin en düşük puanı 10 üzerinden 3.89 ile siyasi katılım.
Türkiye melez rejim
Türkiye genel sıralamada 10 üzerinden 5.73 puan aldı. Seçim süreci ve çoğulculukta 7.92, hükümetin işler durumda olmasında 7.14, siyasi katılımda 3.89, siyasi kültürde 5, insan haklarında 4.71 puan aldı. Türkiye, ‘melez rejim’ kategorisine girdi. Melez rejimler “Seçimlerdeki düzensizlikler sık sık özgür ve adil olmalarını engelliyor. Hükümet muhalefete baskı uyguluyor. Yolsuzluk yaygın, hukukun üstünlüğü zayıf. Gazetecilere baskı yaygın, yargı bağımsız değil” şeklinde tanımlandı. Türkiye tahminleri ise şöyle: “AK Parti 2015’teki seçimler ve sonrasında da iktidarda kalacak. Kürt sorununu çözmek, anayasayı yenilemek ve reformlara karşı direniş Türkiye’nin AB üyelik müzakerelerini engellemeye devam edecek.” (Milliyet)