Ekonomi

2010 bütçesi 286.6 milyar, açık 50.1 milyar lira

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yaklaşık 287 milyar lira büyüklüğündeki 2010 bütçe yasa tasarısını "krizden çıkış bütçesi" diye tanıml

17 Ekim 2009 03:00

T24 - Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2010 yılı Merkezi Bütçe Yasa Tasarısı’nı açıkladı. 2010 mali yılı bütçe tasarısında merkezi yönetim bütçe harcamalarının büyüklüğü 286 milyar 928 milyon TL, 193 milyar 324 milyon TL’si vergi gelirleri olmak üzere bütçe gelirleri 236 milyar 794 milyon TL, bütçe açığı ise 50 milyar 134 milyon TL olarak öngörüldü. 2010 yılı GSYH’si 1 trilyon 28 milyar 802 milyon TL, büyüme oranı da yüzde 3.5 olarak hedeflendi.Memurlara ocak ve temmuz aylarında yüzde 2.5 zam yapılacak.

Maliye Bakanı Şimşek, 2010 Merkezi Yönetim Bütçe Tasarısı’nı Meclis’e sunmadan önce düzenlediği basın toplantısında 2010 yılı bütçesini ekonomik krizden çıkış bütçesi olarak gördüklerini söyledi.

2010 yılı bütçesinde en büyük payı eğitim ve sağlık harcamalarının oluşturacağını belirten Şimşek, vergilerle ilgili yasal ve kurumsal düzenlemelerin güncelleneceğini vurgulayarak, vergi kaçaklarına ilişkin denetimlerin artırılacağına dikkat çekti.

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2010 yılı Merkezi Bütçe Yasa Tasarısı’nı açıkladı. 2010 mali yılı bütçe tasarısında merkezi yönetim bütçe harcamalarının büyüklüğü 286 milyar 928 milyon TL, 193 milyar 324 milyon TL’si vergi gelirleri olmak üzere bütçe gelirleri 236 milyar 794 milyon TL, bütçe açığı ise 50 milyar 134 milyon TL olarak öngörüldü. 2010 yılı GSYH’si 1 trilyon 28 milyar 802 milyon TL, büyüme oranı da yüzde 3.5 olarak hedeflendi.

Hükümetin TBMM Başkanlığı’na sunduğu 2010 Mali Yılı Bütçe Tasarı’sına göre gelecek yıl genel bütçe harcamaları 286 milyar 928 milyon TL olacak. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in 2010 Merkezi Yönetim Bütçe Tasarısı’nı Meclise sunmadan önce düzenlediği basın toplantısında açıkladığı verilere göre faiz hariç bütçe giderlerinin 230 milyar 178 milyon TL olarak öngörüldüğü 2010 yılı bütçe tasarısında, cari transferler 102 milyar 173 milyon TL, personel giderleri 60 milyar 349 milyon TL, faiz giderleri 56 milyar 750 milyon TL, Sosyal Güvenlik Kurumu Devlet Primi Gideri 11 milyar 110 milyon TL, sermaye giderleri 18 milyar 928 milyon TL, sermaye transferleri ise 3 milyar 426 milyon TL olarak öngörüldü. 2010 yılında genel bütçe gelirleri 236 milyar 794 milyon olarak öngörüldü. Bunun 193 milyar 324 milyon TL’si vergi gelirlerinden oluşurken, 43 milyar 470 milyon TL’si vergi dışı gelirlerden meydana geldi. Merkezi yönetim bütçe dengesinin ise 50 milyar 134 milyon TL açık vermesi öngörüldü. Orta Vadeli Plan ve Orta Vadeli Mali Plan’daki makro ekonomik göstergelere bağlı kalınarak hazırlanan 2010 yılı bütçe tasarısında tek farklılığın, bütçe açığı öngörüsünde olduğu dikkat çekti. Orta Vadeli Program’da 50 milyar TL olarak öngörülen bütçe açığı, 2010 yılı bütçe tasarısında 134 milyon TL artış gösterdi. 2010 yılı merkezi yönetim bütçesini 286 milyar 928 milyon TL olarak bağlandığını, birkaç saat içinde TBMM’ye sunulacağını açıklayan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 134 milyon TL civarındaki artışın, son anda gündeme gelen Kıbrıs’a yönelik bir su projesinden kaynaklandığını bildirdi. 2010 yılı bütçesinde faiz dışı fazla ise 6 milyar 616 milyon TL olacak.

'Krizden çıkış bütçesi'

Maliye Bakanı Şimşek, 2010 Merkezi Yönetim Bütçe Tasarısı’nı Meclis’e sunmadan önce düzenlediği basın toplantısında 2010 yılı bütçesini ekonomik krizden çıkış bütçesi olarak gördüklerini söyledi. 2010 yılı bütçesinde en büyük payı eğitim ve sağlık harcamalarının oluşturacağını belirten Şimşek, sosyal desteklerinin artırılarak sürdürüleceğini, reel kesimi ve çiftçiyi desteklemeye devam edeceklerini, Ar-Ge’yi destekleyecekleri, bölgesel gelişmeye yönelik yatırımları artıracaklarını ifade etti. 2010 yılında vergilerle ilgili yasal ve kurumsal düzenlemelerin güncelleneceğini vurgulayan Bakan Şimşek, vergi kaçaklarına ilişkin denetimlerin artırılacağına dikkat çekti. 2010 yılı bütçesinin küresel krizin etkisiyle bozulan kamu dengelerini düzeltmeyi amaçladığını belirten Mehmet Şimşek, bu suretle bütçe açığının 2009 yılına göre daha aşağı seviyelere çekileceğini bildirdi.

2009 gelir tahminleri tutmadı

2009 yılı başlangıç bütçesine göre bütçe giderlerinin bu yıl yüzde 2.9 arttığına dikkat çeken Şimşek, bütçe gelirlerinin ise yüzde 18 oranında azaldığını vurguladı. Bütçe açığının 2009 yılında 10.4 milyar TL’den 62.8 milyar TL’ye çıkmasının beklendiğini söyleyen Şimşek, "Bütçe açığının milli gelire oranı ise yüzde 6.6’ya tekabül etmektedir. 2009 yılında bütçe açığında ortaya çıkan 52.4 milyar TL’lik artışın 44.8 milyar TL’si gelirlerdeki azalmadan, 7.6 milyar TL’si giderlerdeki artıştan kaynaklandı. Gelirlerdeki 44.8 milyar TL azalmanın 4.7 milyar TL’si vergi indirimleri nedeniyle ortaya çıkan gelir kaybından oluşurken, 40.1 milyar TL’si ekonomik daralma nedeniyle meydana gelen düşüşten kaynaklandı. Bütçe giderlerindeki 7.6 milyar TL artışın ise temel sebepleri sosyal güvenlik sistemine yapılan transferlerdeki artış ile ekonomiyi canlandırma paketinden kaynaklanıyor" dedi.

"2010 bütçesinde giderler kontrol altına alıp, gelirleri arttırmayı hedefliyoruz"

2010 yılı bütçesinde giderlerdeki artışı kontrol altına alırken, bütçe gelirlerinin giderlerden daha fazla artmasını öngördüklerini söyleyen Bakan Şimşek, gelir artışlarının gerçekçi tahminlere dayandığının altını çizdi. 2009’da yapılan vergi indirimlerinin bazdan çıkarılması halinde 2009 yılının ikinci yarısında alınan gelir artırıcı tedbirlerin tam yıl etkisinden kaynaklandığını vurgulayan Şimşek, "Bu da yaklaşık olarak gelir artışının yarısına tekabül etmektedir. Bütçe açıklarını azaltma amacımızın bir gereği olarak, bütçe giderlerinin GSYH’ye oranını 2009 yılında yüzde 28.2’den 2010 yılında yüzde 27.9’a düşürüyoruz. Aynı şekilde bütçe gelirlerinin 2009 yılında GSYH’ye oranını yüzde 21.5’den 2010 yılında yüzde 23’e yükseltiyoruz. Bütçe gelirlerinin 2009’da GSYH’ye oranını yüzde 21.5’ten 2010 yılında yüzde 23’e çıkarıyoruz. Vergi gelirlerinin oranını da yüzde 17.3’ten yüzde 18.8’e yükseltiyoruz" diye konuştu.

2010 yılında tahmini ÖTV geliri 5.4 milyar TL

Bakan Şimşek, 2010 yılında bazı vergi türlerine ait tahminlerini de açıkladı. 2010 yılında gelir vergisi tahminin 41.5 milyar TL olduğunu dikkat çeken Bakan Şimşek, Kurumlar Vergisi tahminini 18 milyar TL olduğunu belirtti. Dahilde alınan KDV tahminlerinin 22.6 milyar TL olarak öngörüldüğünü bildiren Şimşek, ithalde alınan KDV’yi 30.1 milyar TL, Özel Tüketim Vergisi’ni 54.6 milyar TL, Motorlu Taşıt Vergisi’ni 4.3 milyar TL, BSMV’yi 4.3 milyar TL olarak dile getirdi. 2010 yılında harçların 5.4 milyar TL, damga vergisinin ise 4.4 milyar TL olması bekleniyor.

"Memurlara ocak ve temmuz aylarında yüzde 2.5 oranında zam yapılacak"

2010 yılı bütçesinin kamu görevlilerini gözeten bir bütçe olduğunu ileri süren Şimşek, 2010 yılında devlet memurlarının aylıklarında yapılacak artışların devletin mali imkanları, ülkenin ekonomik gelişmesi ve enflasyon hedefi göz önünde bulundurularak belirlendiğini kaydetti. Buna göre Ocak ve Temmuz aylarında yüzde 2.5 artı yüzde 2.5 oranında artış yapılmasını öngördüklerini açıklayan Şimşek, "2009 yılı Temmuz ayında bin 480 TL olan aile yardımı dahil ortalama memur maaşı, yapılacak artışlar sonucunda 2010 yılında Ocak ayında bin 518 TL’ye, 2010 yılı Temmuz ayında ise bin 555 TL’ye yükselecek. Gerçekleşen enflasyonun zam oranlarını aşması halinde ise aradaki fark telafi edilecek" dedi.

Sosyal yardımlara ayrılan kaynak yüzde 26.7 arttırıldı

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2010 yılı bütçesinin hazırlığında temel alınan makro ekonomik büyüklükleri açıkladı. 2010 yılı için GSYH büyüklüğünü 1 trilyon 29 milyar TL olarak açıklayan Şimşek, büyüme oranını yüzde 3.5, Tüfe yıl sonu hedefini yüzde 5.3, ihracatın (FOB) 108 milyar dolar, ithalatın 153 milyar dolar olarak hedeflediklerini söyledi. 2010 yılı bütçesine baz oluşturan makroekonomik varsayımların gerçekçi olduğunu ifade eden Şimşek, 2010 yılı bütçesinin sosyal yönü güçlü bir bütçe olduğunun altını çizdi. 2010 bütçesinin ekonomik olarak dezavantajlı kesimleri destekleyecek şekilde hazırlandığını söyleyen Şimşek, sosyal yardımlara aktarılan kaynağın yüzde 26.7 oranında artırıldığını bildirdi. Şimşek, ayrıca yeşil kartlılara sağlanan sağlık yardımı ödeneklerinin yüzde 4.1 oranında artırılarak 4.6 milyar TL’ye çıkarıldığına dikkat çekti.

"2010 bütçesinden öğrencilere daha fazla kaynak aktarılacak"

Bakan şimşek, 2010 yılı bütçesinden öğrencilere daha fazla kaynak aktarılacağını belirterek, burs ve harç ödeneklerinin yüzde 13.8, öğrenim ve harç kredisi ödeneklerinin yüzde 12.8, ilköğretim öğrencilerine ücretsiz ders kitabı desteği ödeneklerinin ise yüzde 6.4 artırıldığını ifade etti. Özürlü vatandaşlara evde bakım desteği ödeneklerinin yüzde 49.5, özürlülere eğitim desteğinin yüzde 7.3 artırılacağını ifade eden Bakan Şimşek, 2010 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nın en büyük bütçeye sahip bakanlık olacağına işaret etti. Sağlık Bakanlığının bütçesinin ise yüzde 12 artacağını belirten Bakan Şimşek, "Aile Hekimliği" uygulamasının 81 ilde yaygınlaştırılacağına ifade etti. Özellikle yeni kurulan üniversitelerin öğretim elemanı ihtiyacını hızlı bir şekilde karşılayabilmek için, ilave 7 bin adet atama izni verildiğini anımsatan Şimşek, "Üniversitelere ayırdığımız kaynağı reel olarak artırıyoruz" diye konuştu.

"Sosyal güvenlik kurumlarına yapılan transfer 7.3 artacak"

Bakan Şimşek, bütçede cari transferler altında yer alan sosyal güvenlik kurumlarına yapılan transferlerin 2010 yılında yüzde 7.3 artarak, 57.7 milyar TL olacağı tahmininde bulundu. Bakan Şimşek, bu kapsamda Sosyal Güvenlik Kurumu’na 2010 yılında açık finansmanı için yapılacak transfer tutarını ise 31.8 milyar TL olarak öngördü.

2010'da vergi indirimi de arttırımı da olmayacak

Basın mensuplarının sorularını cevaplandıran Bakan Şimşek, 2010 bütçesinde vergi indirimlerinin de vergi artışlarının da öngörülmediğini belirtti. 2010 bütçesindeki vergi artışı tahminlerinin dayanağı hakkında açıklamalarda bulunan Bakan Şimşek, 2010 yılında bu yıla göre ithalatta önemli bir artış olacağını bunun da vergilere yansıyacağına dikkat çekti. Şimşek, kur ve ithalattaki artışın ithalde alınan KDV’ye de etkisi olacağını belirtti. 2010 yılı için öngörülen ÖTV’deki artışın ise vergi indirimlerinin devam etmeyeceğine işaret ettiğini bildiren Bakan Şimşek, "Bu aşamada yeni bir vergi artışı gündemde değil. Ama hiçbir zaman olmaz demek değil. Şartlar gerekirse  olabilir. Ama bugün itibariyle yeni bir vergi tesisi ve yeni bir vergi artışı öngörülmemiştir. Deflatör veya yeniden değerleme oranlarıyla bazı vergi oranları  güncellenebilir" dedi.
Bir soru üzerine 2010 yılında 10.4 milyar TL özelleştirme öngörüldüğünü, bütçede sosyal  yardımlardaki artışın da sosyal harcamalardaki hassasiyetten kaynaklandığını belirten bakan şimşek, krizin bir miktar işsizlik getirdiğini ama Türkiye’nin bir çok ülkeye göre çok daha iyi durumda bulunduğunu söyledi.