Sektör temsilcilerinin tahminine göre 2009’da en büyük daralma yüzde 15-20 ile otomotiv sektöründe yaşanacak. Onu yüzde 10 küçülmeyle tekstil takip edecek.
Global finans koşullarındaki bozulmanın Türkiye’de reel sektörün 2008 büyüme tahminini yüzde 2 olarak revize edip, 2009 beklentisini de en iyi tahminle yüzde 1-2 olarak yaptığı ekonomik konjonktürde, sektörlerin 2009 beklentileri de şekillenmeye başladı.
Değişen iç ve dış talep, YTL’nin dolar ve euro karşısındaki durumu ve emtia fiyatlarındaki değişime bağlı olarak sektörlerin büyük bir kısmının 2009’u daralmayla kapatacağı öngörülüyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2007 yılının ilk 10 ayında yüzde 5.8 olan sanayi üretimindeki artışın bu yıl aynı dönemde yüzde 1.4’e gerilemesi de bu beklentide etkili oldu.
Sektör temsilcilerinin tahminine göre 2009’da en büyük daralma yüzde 15-20 ile otomotiv sektöründe yaşanacak. Onu yüzde 10 küçülmeyle tekstil, yüzde 8-9 daralmayla da makine sanayi izleyecek. En iyi performans ise yüzde 5 büyüme beklentisiyle demir-çelikte öngörülüyor.
Otomotiv
Gelecek yıl en büyük yarayı alacak sektörlerin başında gelen otomotivin, 2008’in ilk yarısında gösterdiği satış performansı nedeniyle bu yılı 2007’ye göre yüzde 6 büyümeyle tamamlaması bekleniyor.
Otomotiv sektörünün 2008’de yaklaşık 1.15 milyon adet üretim gerçekleştirdiğini söyleyen Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Genel Sekreteri Ercan Tezer, “Otomotiv sektörü bu yılı yüzde 6 büyümeyle kapatacak. Ancak 2009’da otomotiv üretim ve ihracatında yüzde 15-20 gerileme bekleniyor” dedi.
Tekstil
Türk ihracatının lokomotif sektörlerinden tekstilin 2008’i iç pazarda yüzde 10’luk bir daralmayla kapatacağını söyleyen İstanbul Tekstil ve Hammadde İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı İsmail Gülle, “5 milyar dolar büyüklüğe sahip iç pazarda yıl sonunda yüzde 10’luk bir düşüş söz konusu olacak. 2009’da da talep daralmasına bağlı olarak aynı seviyelerde bir düşüş bekleniyor” dedi. Gülle, ihracat rakamlarınd bu yıl yüzde 10’un üzerinde bir büyüme olduğunu belirterek “Yılsonu hedefimiz yüzde 15 artışla 7 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşmaktı. Bu hedefin gerisinde kalarak 6.5 milyar dollar seviyesinde yılı tamamlayacağız. Ancak yine de sektörde bir önceki yıla gore bir büyüme var” diye konuştu.
Gülle, 2009 ihracat beklentisinin ise eksiye düşülmeden yaklaşık bu seviyede yılı tamamlamak olduğunu ifade etti. Dünya pazarlarında talebin düşmesine karşın, siparişlerin az ölçekli ve hızlı teslimat yapan ülkelere dönmesinin beklendiğihi söyleyen Gülle, “Bu da Türkiye’yi öne çıkarıyor. Bu gelişme, Türk tekstil sektörü için dengeleyici bir unsur olacak. Bu nedenle 2008 ihracat seviyesini koruyacağımızı düşünüyoruz” dedi.
Makine
Bu yılın ilk yarısındaki iyi performansı nedeniyle yılın tamamını yüzde 3.5-4 büyümeyle kapatacak olan makine sanayi ise, 2009 için öngörülen yüzde 9 daralma ile krizden en çok etkilenecek sektörlerin başında geliyor. Makine İmalatçıları Birliği Koordinatörü Arslan Sanır, “Göstergeler 2009 için ise sektörde en az yüzde 8-9’luk daralmaya işaret ediyor. Sektörün gidişi, Avrupa’daki eğilime parallel seyreder. Avrupa makine imalatı pazarının yüzde 9-10 daralacağı öngörüsü doğrultusunda sektörün Türkiye’deki seyri de buna paralel olacak” dedi.
Çimento
Çimento sektörü için 2009’a yönelik en iyimser tahminin yüzde 5’lik daralma olduğunu ifade eden Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Başkanı Adnan İğnebekçili de, “2009’da sadece iç pazar değil, ihracat da ciddi sıkıntıya girebilir. İhracat pazarlarındaki daralmaya parallel olarak daralma çok daha yüksek olur. 3-3.5 milyar dolar büyüklüğündeki pazarın yaklaşık 500 milyon
doları ihracattan geliyor” dedi. Bu yılı iç pazarda yüzde 4-5 küçülmeyle tamamlayacaklarini belirten İğnebekçili, buna karşın ihracattaki yükseliş nedeniyle sektörün yılı küçük de olsa artı rakamlarla kapatacağını söyledi.
Demir-çelik
Bu yılı yüzde 3-3.5 artışla kapatacak olan demir-çelik sektörüründe 2009’da ise yüzde 5 büyüme bekleniyor. Türkiye Demir Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, “2009’nun ilk çeyreğinde 2008’e göre düşüş, sonra iyileşme bekliyoruz. Yıl bütününde ise yüzde 5 civarında artış olacağını tahmin ediyoruz” dedi. Yayan, 2009 yılında ihracat pazarlarında miktar bazlı değil ama fiyata bağlı düşüşler yaşanacağını söyledi.
İnşaat
İnşaat sektörünün ise 2008’i yüzde 1-1.5 küçülmeyle tamamlayacağını ifade eden Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları Derneği (GYODER) Yönetim Kurulu Üyesi ve İŞ GYO Genel Müdürü Turgay Tanes “Buna parallel olarak 2009’da gayrimenkulde tüm segmentlerde durgun bir seyir bekliyorum. Özellikle konut ve alışveriş merkezleri etkilenecek. Ofis ve turizm ise nispeten daha az etkilenecek” dedi.
Beyaz eşya
Beyaz Eşya Yan Sanayi Derneği (BEYSAD) Başkanı Murat Önay, beyaz eşyadaki daralmanın otomotiv sektörü kadar ciddi boyutlarda olduğunu ve 2009’da da bunun artarak devam edeceğini söyledi. Önay, “2008 yılında beyaz eşya sektörü yüzde 11 geriledi. 2009’da da küçülmenin yüzde 30’lara kadar çıkmasını bekliyoruz” dedi.
Kimya
Türk Kimya Sanayicileri Derneği Başkanı Timur Erk, kimya sanayinde 2008’de yaşanan gerilemenin 2009’da da devam edeceğini belirtti. Erk, “2008’de sektördeki büyüme oranı yüzde 4’ten yüzde 2’ye geriledi. 2009’da da daralmanın devam etmesini ve yılı yüzde sıfır ilâ yüzde 1 arası büyümeyle kapatmayı tahmin ediyoruz” dedi. Daralmanın boyutlarının sektör içinde değişiklik gösterdiğini kaydeden Erk, en büyük gerilemenin yüzde 50 ile kimyevi madde ihracatında yaşandığını söyledi.