Kredisi takibe düşen KOBİ sayısı 182 bin
30 Haziran 2008'den önceki iki yıl içinde takibe düşmüş veya vadesi geçmiş borcu bulunmayan KOBİ'lerin yararlanabileceği kaynaktan bu tarihten önce takibe düşmüş 96 bin 440 KOBİ kapsam dışı kalacak. Referans Gazetesi'nin haberine göre,2009 Ağustos itibariyle kredisi takibe düşen KOBİ sayısı 182 bin 72. Bunlardan 96 bin 440'ı kapsam dışı bırakıldığında 85 bin 632 KOBİ bu hakka sahip oldu.
'96 bin 440 KOBİ teminat kolaylığından yararlanamayacak'
Hükümet 20-22 bin KOBİ'nin Kredi Garanti Fonu'nun sağlayacağı 1 milyar 240 milyon liralık teminattan faydalanmasını öngörüyor. Kriz döneminde takibe düşmüş 63 bin 632 KOBİ ile kriz öncesi sıkıntıya düşmüş 96 bin 440 KOBİ teminat kolaylığından yararlanamayacak. Böylece toplam 160 bin 72 KOBİ kapsam dışı kalacak.
Uzur süredir beklenen ve krizde ödeme zorluğuna düşmüş KOBİ'lerin borçlarını yenileyebilmesi için teminat sağlayacak Kredi Garanti Fonu için imzalar nihayet dün atıldı. Hazine ile Kredi Garanti Fonu arasında 1 milyar liralık kaynak aktarımını öngören protokol imzalandı. Bu protokolle Fon'un yasal ve kurumsal çerçevesi tamamlandı, bundan sonra yetki Kredi Garanti Fonu Yönetim Kurulu'nda. 20 banka Hazine'nin teminat göstereceği kaynakla KOBİ'lere kredi verecek ve bu bankacılık sisteminin yüzde 95'ini temsil ediyor. Protokol 2 yıllık olarak yapıldı ve sistemden memnun kalınırsa süre uzatılabilecek. Müracatlar 1 hafta 10 güne kadar yapılabilecek ve teminat desteği için müracatların direk bankalara yapılması gerekiyor.
İmza töreninde Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan Babacan, 20 bankanın her şubesinin KGF'nin şubesi gibi çalışacağını vurguladı. Protokolün 2 yıllık olarak yapıldığını dile getiren Babacan, deneme süresi içinde bir sıkıntı olup olmayacağının takip edileceğini, sıkıntı olması halinde başka kredi garanti kuruluşu üzerinden de işlemlerin yapılabilmesi için kapının açık olduğunu kaydetti. Babacan, sistemden memnun kalınması halinde 2 yıllık sürenin uzatılabileceğini bildirdi.
Takipteki kredi oranı yüzde 7
Takibe düşmüş KOBİ kredilerinin yüzde 7 civarında olduğunu söyleyen Babacan, kredi garanti sisteminin kriz nedeniyle sıkıntıya düşmüş KOBİ'lere yarayacağını belirtti. 5-6 yıldır zor durumda olan KOBİ'lerin bu kapsama girmeyeceğini vurgulayan Babacan, "Krizden etkilenen kurumlarımızı korumak zorundayız. Ancak 5-6 yıldır zorda olan şirketlere sistem deva olmayacak" diye konuştu. Babacan, bu nedenle 30 Haziran 2008'den 2 yıl önce takibe düşmüş KOBi kredilerinin kapsam dışı kaldığını dile getirdi. Tüm KOBİ kredilerinin hacminin 80 milyar TL civarında olduğunu söyleyen Babacan, KGF ve Hazine'nin sağlayacağı yüzde 65'lik teminatla 10-12 milyar TL'lik bir kredi hacminin yaratılacağını vurguladı. 10 milyar TL'lik bir borç stoğu oluşturacağını, 2 yıl dikkate alındığında aslında kredi hacminin 10 milyar TL'nin üstünde olacağını belirten Babacan, yüzde 65'lik oranın garantili bir alacak olduğunu, banka sermaye yeterlilik rasyosu hesaplanırken bu garanti altındaki kısmın hesaba katılmayacağını bildirdi. Babacan "Bankalarımız kullandırdıkları kredinin yüzde 65'lik kısmı için sermayelerini bir bakıma bağlamış olmayacak. Bu da bankalarımızı rahatlatacak" dedi. Babacan bir soru üzerine 2.5 milyon liralık kredinin yüzde 65'lik kısmının 1.5 milyon lira ettiğini ve bu kısmın garanti kapsamına girebileceğini bildirdi.
Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün ise KGF'nun sermayesiyle birlikte oluşan toplam kredi hacminin 12 milyar lira olacağını belirterek, "Hazine destekli krediden ilave 20 bin KOBİ'miz faydalanabilecek. Bununla birlikte toplamda faydalanan KOBİ sayısı ise yaklaşık 22 bin olacak. Oluşturulan bu kredi hacminin KOBİ'lerimize, finansman açısından rahat bir nefes aldıracağına inanıyoruz" diye konuştu.
Ortaklara temettü dağıtılmayacak
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ise KOBİ'lerin içinde bulunduğu sorunlardan bir tanesinin de mali sistemdeki finansmana erişim olduğunu söyleyerek, bunun kurumsal yapılanma eksikliği, kayıtdışılık ve dolayısıyla sağlıklı mali tablolarının olmaması ve yetersiz teminat yapısından kaynaklandığını vurguladı. Hisarcıklıoğlu, bu durumun finans kuruluşlarının KOBİ'leri yüksek riskli olarak görmesine ve kredi tahsisinde tereddüt etmelerine veya yüksek teminatlar talep etmelerine sebep olduğuna dikkat çekerek "İşte bu noktada Kredi Garanti Fonu, kuruluş amacı ve misyonu gereği, KOBİ'lerin finans kuruluşlarına karşı teminat eksikliğini tamamlayarak, finansmana erişimlerine imkân sağlamaktadır" dedi.
KGF'ye sağlanan 1 milyar liralık kamu kaynağı ile KOBİ'lerin çok daha rahat biçimde finansmana erişeceğini, böylece üretime, istihdama ve ihracata devam edebileceklerini kaydetti.
Hisarcıklıoğlu, KGF'nin, TOBB ve KOSGEB'in sermaye artışı, 20 bankanın da toplam 80 milyon TL'lik ortaklığıyla 240 milyon TL sermayeli güçlü bir kuruluş haline geldiğini söyledi. TOBB, KOSGEB ve bankaların yaklaşık yüzde 33'lük oranlarla eşit ortak haline geldiklerini belirten Hisarcıklıoğlu, KGF'nin Ana Sözleşmesi gereği temettü dağıtılmayacağını kaydetti. Hisarcıklıoğlu, "Yani bizler şirket ortakları KGF'ye aktardığımız kaynağı geri dönüşü olmayacak bir şekilde bir nevi hibe etmiş oluyoruz" dedi.
Hangi KOBİ'ler nasıl yararlanacak?
* 30 Haziran 2008 tarihinden önceki 2 yıl içinde takibe düşmüş veya vadesi geçmiş borcu bulunmayanlar kapsanacak.
* KOBİ başına 1 milyon TL, bir risk grubuna ait KOBİ için ise 1.5 milyon TL teminat verilebilecek.
* Asgari 6 ay, azami 4 yıl vadeli olarak kullandırılacak kredilerin yüzde 65'ine teminat sağlanacak.
* Kredi riskinin yüzde 35'i ise KGF'ye ortak 20 bankanın üzerinde olacak.
* KOBİ'ler müracatı direk bankaya yapacak, önceki sistemde hem bankaya hem de KGF'ya yapılıyordu.
* KOBİ'ler, sağlanan teminatın yüzde 1'i kadar komisyon ödeyecek
Hazine kaynağı 2010 bütçesine konacak
* KGF'nin sermayesi TOBB ve KOSGEB'in sermaye artışı, 20 bankanın da toplam 80 milyon TL'lik ortaklığı ile 240 milyon TL'ye çıktı.
* TOBB, KOSGEB ve bankalar yüzde 33'lük oranlanlarla eşit ortak haline geldi
* Ortaklar koydukları sermaye için temettü almayacaklar.
* Hazine'nin 1 milyar TL'lik kaynağı ise risk ortaya çıktıkça Fon'a aktarılacak. Bunun en erken 9 ay sonra olması bekleniyor.
* Hazine'nin aktaracağı kaynakla ilgili 2010 yılı bütçesine ödenek konulacak.
Kefalete aracılık edecek 20 banka
Akbank, Albaraka Türk, Asya Katılım Bankası, Denizbank, Eurobank Tefken, Finansbank, Fortisbank, Halk Bankası, HSBC Bank, ING Bank, Kuveyt Türk, Şekerbank, Türk Ekonomi Bankası, Ziraat Bankası, Türkiye Finans, Garanti Bankası, Türkiye İhracat Kredi Bankası, İş Bankası, Vakıflar Bankası, Yapı ve Kredi ve bu bankların hakim ortak oldukları finansal kiralama şirketleri.
KREDİSİ TAKİBE DÜŞEN 182 BİN 72 KOBİ VAR | ||||
Dönem |
KOBİ kredisi* |
Kredi kullanan KOBİ sayısı |
Takip Tutarı* |
Takipteki KOBİ sayısı |
2008/6 |
85.759 |
1.401.812 |
3.371 |
96.440 |
2008/7 |
85.783 |
1.423.000 |
3.537 |
101.249 |
2008/8 |
86.294 |
1.392.532 |
3.733 |
105.242 |
2008/12 |
85.327 |
1.347.790 |
4.178 |
128.650 |
2009/1 |
82.886 |
1.326.758 |
4.484 |
133.143 |
2009/2 |
82.453 |
1.320.645 |
4.759 |
144.111 |
2009/3 |
81.339 |
1.284.924 |
5.121 |
148.763 |
2009/4 |
79.787 |
1.304.535 |
5.215 |
151.761 |
2009/5 |
79.954 |
1.289.722 |
5.290 |
159.601 |
2009/6 |
79.423 |
1.220.696 |
5.582 |
147.781 |
2009/7 |
78.850 |
1.228.968 |
5.841 |
154.673 |
2009/8 |
79.627 |
1.217.147 |
6.169 |
182.072 |
* Milyon TL | ||||
Sektör temsilcileri nasıl değerlendirdi
*Nurettin Özgenç - KOBİDER Başkanı
İki yıl şartı yanlış
Sürenin daha uzun olması gerekiyordu. Çünkü 2001 krizinde darbe alan pekçok firma belini yeni doğrultmaya başlamıştı ki yeni bir krizle iyice kötüleştiler. Ayrıca destek bir seferle kalmamalı, süresi uzatılarak daha fazla KOBİ'ye destek sağlanmalı.
*Mehmet Büyükekşi - TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi
İmza geç bile kaldı
Bu anlaşmada önemli olan, işini iyi yapmasına rağmen elinde olmayan yani tamamen küresel kaynaklı bir krizden dolayı sıkıntı yaşayanları ayakta tutmak, onların pazar kaybını önlemektir. Haziran 2008 öncesi zor duruma düşenler ise başkadır. Geç bile kalmış bir imzadır.
*İsmail Gülle - İTHİB Başkanı
Kriz mağduru nasıl ayrılacak
Türkiye'de kriz nedeniyle mağdur olanlarla daha önceden sıkıntı içinde olanları birbirinden ayırmak mümkün değil. Krizle firmaların sorunları daha da büyüdüğü için, pekçok firma yardım kapsamına girebilir. Protokolün hedefine ulaşacağına inanıyorum.
*Kemalettin Güneş - İHKİ Başkan Yardımcısı
Ölmüşe taziye ziyareti gibi
Protokol son derece olumlu. Bununla birlikte gecikmiş bir karar olarak görüyorum. Ölmüş adamı diriltmek gibi birşey, dünyada böyle bir sistem yok. Bu imza ile ölmüş insanlara taziye ziyaretine gidilmiş oldu. Hala ayakta kalabilen firmalar olumlu bir karar.
*Celal Sönmez - Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı
İstihdam yaratan ayakta kalacak
Bu imza sayesinde istihdam ve katmadeğer yaratan firmaların ayakta kalması mümkün olabilecek. Böyle bir dönemde son derece olumlu bir imza. Kredilerin son krizden çok daha önce önce sıkıntıya giren firmalar için uygulanmayacak olması da mantıksız değil, doğru bir yaklaşım.
*Ümit Özgümüş-Adana Sanayi Odası Başkanı
Kefalet koşulları esnetilmeli
KOBİ'ler yeni kredi alacağı zaman bankaların istediği ipoteği sağlayamıyor, teminat bulamadığı için yatırım yapacağı krediyi de kullanamıyor. Şimdi Fon, küçük bir komisyon karşılığında bunu çözüyor. Yapılması gereken, fonda kefalet koşullarının biraz daha esnetilmesi ve fonun kurumsal risk alabilmesi.