Konya Özel Selçuklu Hastanesi Tüp Bebek Ünitesi Sorumlusu Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nil Okur, tüp bebek tedavisiyle ilgili ailelerin en sık sorduğu ve merak ettiği konuları kaleme aldı. İşte tüp bebek konusunda en çok merak edilen sorular ve cevapları
Tüp bebek tedavisi yumurtalıklardan alınan yumurtaların erkek eşten alınan spermler ile vücut dışında döllenmesi ve elde edilen embryoların anne adayının rahmine transfer edilmesidir.
Bu tedavi yöntemi ilk dönemlerde tüplerinde tıkanıklık nedeni ile çocuk sahibi olamayan kadınlara uygulanmıştır. Günümüzde endometriozis, antisperm antikorlarına bağlı immunolojik infertilite, erkeğe bağlı infertilite ve nedeni bilinmeyen infertilite vakalarında da başarı ile uygulanmaktadır.
Tüp bebek uygulaması dört basamaktan oluşur; Yumurtaların geliştirilmesi; yumurtalıkların uyarılması için hormon ilaçları kullanılır ve fazla sayıda yumurtanın olgunlaşması sağlanır. Yumurtaların toplanması; ultrasonografi eşliğinde ve lokal anestezi ile yumurtalar toplanır. Yumurtaların laboratuarda döllenmesi; elde edilen yumurtalar ile erkek eşten elde edilen sperm laboratuar koşullarında özel besiyerleri içinde biraraya getirilir. Embryoların anne adayının rahmine transfer edilmesi; oluşan embryolar ince bir kateter aracılığı ile anne adayının rahmine transfer edilir.
Yumurtalıklarda fazla sayıda yumurta geliştirildiğinde fazla sayıda embryo elde edilebilir. Oluşan embryoların içinden en iyi kalitede olanlarının seçilerek anne adayına transfer edilmesi ile gebelik şansı artar.
Vajinal ultrasonografi eşliğinde ultrason probuna yerleştirilen bir iğne yardımı ile aspire edilir. Çoğunlukla lokal anestezi ile işlem tamamlanır. Bu işlem sırasında hastalar hafif bir rahatsızlık veya kısa süren bir ağrı hissedebilir.
Yumurtaların toplanması işlemi güvenli bir işlemdir fakat işlemi yapan kişilerin bu konuda deneyimli olması gerekir. Yumurta toplama işlem yumurtalıklara zarar vermez.
Embryo yumurta toplama işleminden sonraki iki ila beşinci gün transfer edilir. Bunun zamanlaması embryo kalite ve sayısına göre belirlenir. Embryolar bu işlem için özel olarak üretilmiş transfer kateteri olarak adlandırılan ince bir tüp ile rahme transfer edilir. Ağrısız bir işlemdir. Anne adayının yaşına ve elde edilen embryoların kalitesine göre transfer edilecek embryo sayısı belirlenir.
Embryo transferinden sonra oluşması beklenen gebeliği desteklemek amacı ile progesteron hormonu kullanılır. Bu ilaçlar ağız yolu, enjeksiyon yada vajinal yolla kullanılabilir. Yumurta toplam gününden sonraki 15. günde kanda b-HCG düzeyi belirlenebilir. Pozitif gebelik testinden 10 gün sonra gebelik ultrasonografik olarak izlenebilir.
Yumurtayı dölleyen spermin taşıdığı seks kromozomu bebeğin cinsiyetini belirler. Döllenen ebmryolardan biyopsi ile alınan parçalar incelenerek bebeğin cinsiyeti belirlenebilir. Ancak ülkemizde bu sadece tıbben cinsiyete bağlı geçen hastalığı elemek amacı ile kullanılabilir.
Uygulamalar arasında en az 2-3 ay ara vermek koşulu ile hastadan olumlu cevap bekleniyorsa net bir sınırı yoktu. Ancak ilk 3 uygulamadan sonra başarı şansı düşmektedir. Tabi ki 6-10 uygulama sonrasında gebelik elde edilen nadir bir hasta grubu da vardır.