Hürriyet gazetesi başyazarı Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, yeni bazı pandemi stratejileri oluşturulması gerektiğini belirterek, psikolojik zırh için 10 adımı şöyle sıraladı:
1-“Endişe” bize pandemide yaşamda kalmamız için gerekli olan “ruhsal yakıt”ı sağlar. Eğer ölçüsü abartılmazsa, bizi önlem almamız konusunda “motive eder”. Ancak her şey de olduğu gibi burada da doz meselesi önemlidir. Endişe ve kaygının tamamen yok edilmesini değil, kontrollü kalmasını hedefleyelim.
2- Sadece yetkili ve güvenilir kaynaklar tarafından önerilen önlemleri eksiksiz uygulayalım. “Çakma uzmanların” önerilerinden de bilgi kirliliğinden de uzak duralım.
3- Günlük rutinimizi bozmamaya çalışalım. Evde kalan, evden çalışan, öğrenimine evinden devam eden bireylerin ve genelde herkesin pandemi sürecinde “günlük bir rutin oluşturarak” ona bağlı kalması ruh sağlığına destektir. Bu nedenle uyku, beslenme, egzersiz ve çalışma süreçlerinde belirli bir rutin geliştirmekte ve onu kolay kolay değiştirmemekte fayda var. Aynı rutinleri çocuklarınıza da uygulamanız iyi olur.
4-Özellikle uyku rutinleri çok önemli bir ayrıntıdır. Zira iyi bir uyku ruh sağlığının ilacı, endişe ve kaygının törpüsüdür. Her gün aynı saatte yatıp kalkmaya özen gösterin. Geceleri uyumadan önce televizyon izleme sürenizi kısaltın. İhtiyacınız olmadıkça mavi ışık yayan tablet, bilgisayar ve akıllı telefonlardan uzak durun.
5- Arzu ettiklerimiz ve ihtiyaçlarımız arasında pozitif bir denge kuralım. Doğru bilgiye ulaşma telaşı ve abartısıyla internette harcayacağımız uzun saatlerin bedensel ve fiziksel olumsuzluklar yaratabileceğini unutmayalım.
6-Stres yükümüzü arttıran (şeker, un, yağ), bağışıklığımızı baskılayan (alkol, kafein), sindirimimizi zorlaştıran besinlerden uzak duralım.
7-Sosyal medyayı takipte dikkatli davranalım. Dijital kirlenmeden uzak duralım. Bilgi kirliliği ve kaygılarımızı daha da derinleştiren felaket senaryolarının, en çok da sosyal medyada tur attığını aklımızdan çıkarmayalım. Bilelim ki kirli bilgi en az Koronavirüs kadar tehlikeli, bulaşıcı ve zararlıdır. Sadece sağlık otoriteleri tarafından verilen bilgilere ve önerilen tavsiyelere uyalım. Ulaştığımız her bilgiyi teyit edelim.
8-Sosyal mesafe kuralına mutlaka uyalım ama sosyal çevremizle bağlarımızı sürdürmeyi de ihmal etmeyelim. Ailemiz, arkadaşlarımız ve sevdiklerimizden uzaklaşmamak için mesajlaşma, telefonla konuşma, görüntülü arama, e-posta ile haberleşme ve benzeri alternatiflerden istifade etmeyi düşünelim. “Sosyal destek” özellikle bugünlerde çok önemli bir ayrıntıdır. Sadece çekirdek ailenizle değil, akrabalarınız, dostlarınız ve komşularınızla da “uzaktan sosyalleşme” fırsatları yaratmalısınız.
9-Fiziksel olarak da aktif kalalım. Egzersiz alışkanlıklarımızı sürdürelim. Gevşeme tekniklerinden (yoga, meditasyon, nefes etkinlikleri) istifade etmeyi de düşünelim. Bu süreçlerde internetteki egzersiz videolarından da yararlanabiliriz.
10- Koronavirüs hastalarına asla ayrımcılık yapmamalı. İhtiyacı olanlara yardımcı olunmalı. Sağlık çalışanlarına saygı ve minnettarlık devam etmeli.