FOTOĞRAFLARLA 17 YILDA İSTANBUL BİANELİ | Kaynak: Duvar, Argonotlar
İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen İstanbul Bienali, 17. edisyonuyla 17 Eylül – 20 Kasım tarihleri arasında Ute Meta Bauer, Amar Kanwar ve David Teh küratörlüğünde gerçekleşecek. Sanat platformu Argonotlar, bienalin başlamasına üç gün kala, 17 yılda İstanbul Bienali'ni fotoğraflarla anlattı.
3. Uluslararası İstanbul Bienali, Feshane (1992) Gülsün Karamustafa’nın 1992 yılında, 3. Uluslararası İstanbul Bienali’nde Feshane’de sergilenen “Mistik Nakliye” adlı işi. Ziyaretçiler tarafından hareket ettirilebilen yirmi adet tekerlekli metal sepet ve bu sepetler içine yerleştirilmiş yorganlardan oluşan eser, sanatçının pratiğinin merkezinde yer alan göç, kimlik ve aidiyet kavramlarını gündeme getiriyor.
4. Uluslararası İstanbul Bienali (1995) 4. Uluslararası İstanbul Bienali basın toplantısında René Block ve Melih Fereli. René Block’un küratörlüğünde gerçekleştirilen 4️. Uluslararası İstanbul Bienali, bir sergi mekânı olarak Antrepo’nun keşfedildiği bienal oldu.
Esen Karol’un tasarladığı afiş. 4. Uluslararası İstanbul Bienali'nin afişini Esen Karol tasarladı.
4️. Uluslararası İstanbul Bienali (1995) Hüseyin Bahri Alptekin’in M.D. Morris’le beraber 1995’te 4️. Uluslararası İstanbul Bienali için gerçekleştirdiği “Turk Truck” adlı işi. Alptekin ve Morris, İzmir’de buldukları kamyonla İstanbul’a gelmiş ve dampere doldurdukları plastik toplarla kültürel/siyasi çağrışım ve tartışma alanı açmıştı.
5. Uluslararası İstanbul Bienali, Kız Kulesi (1997) Finlandiyalı sanatçı Maaria Wirkkala, 5. Uluslararası İstanbul Bienali için Kız Kulesi’nin üzerinde bulunduğu adacığı ışıklarla donatmıştı. Fotoğraf: Murat Germen Sanatçı, “Found a mental connection” (Zihinsel bir bağlantı buldum) adlı işini şöyle tarif ediyor: “Avrupa’yla Asya arasında bir köprü yaratmak. Adanın etrafında koruyucu bir çember yaratmak. Bu durumla, bu anla başa çıkmak.”
5. Uluslararası İstanbul Bienali, Aya İrini (1997) Louise Bourgeois, Örümcek adlı işi. Rosa Martinez’in küratörlüğünde gerçekleştirilen 5. Uluslararası İstanbul Bienali’nde Fransız sanatçı Louise Bourgeois’nın “Örümcek” adlı bronz-granit heykeli de sergilenmişti.
6. Uluslararası İstanbul Bienali, Yerebatan Sarnıcı (1999) William Kentridge, Gölge Kafilesi adlı işi. Güney Afrikalı sanatçı William Kentridge’in “Gölge Kafilesi” adlı 35mm filmi, tarihi Yerebatan Sarnıcı’nda ziyaretçilerle buluşmuştu.
8. Uluslararası İstanbul Bienali, Karaköy (2003) Doris Salcedo’nun İsimsiz işi. Kolombiyalı sanatçı Doris Salcedo, 2003 yılında gerçekleştirilen 8. Uluslararası İstanbul Bienali için Karaköy, Yemeniciler Caddesi üzerinde bulunan iki bina arasındaki boşluğa bin 500’den fazla sandalye yığmıştı.
8. Uluslararası İstanbul Bienali, Galatasaray Meydanı (2003) Cildo Meireles, Evsiz Ev adlı işi. Fotoğraf: Elio Montanari. Brezilyalı kavramsal sanatçı Cildo Meireles, 8. Uluslararası İstanbul Bienali kapsamında Galatasaray Meydanı’nın dört farklı noktasına dört “oda” yerleştirmişti.
8. Uluslararası İstanbul Bienali, Yerebatan Sarnıcı (2003) Jennifer Steinkamp’ın “Dikkati Çeken” başlıklı yerleştirmesi İstanbul’da ilk olarak 2003’te, 8. Uluslararası İstanbul Bienali kapsamında, Yerebatan Sarnıcı’nda gösterilmişti. Fotoğraf: Muammer Yanmaz. 2003 bienalinin küratörlüğünü Dan Cameron üstlenmişti. Yerebatan Sarnıcı’nda gösterilen Steinkamp’ın “Dikkati Çeken” başlıklı yerleştirmesi, daha sonra İstanbul Modern’in koleksiyonuna dahil edildi. Bugünlerde ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilip yeniden ziyarete açılan Yerebatan Sarnıcı’ndaki “Karanlığın Işığı” başlıklı sergide yine 8. İstanbul Bienali’ndeki mekânında görülebiliyor.
9. Uluslararası İstanbul Bienali, Deniz Palas (2005) RUPPO A12, İstanbul/Macenta adlı işi. Fotoğraf: Serkan Taycan Şişhane’deki Deniz Palas binası, İKSV Nejat F. Eczacıbaşı Binası’na dönüşmeden önce, küratörlüğünü Charles Esche ve Vasıf Kortun’un yaptığı 9. Uluslararası İstanbul Bienali’nin mekânlarından biri olarak kullanılmıştı.
10. Uluslararası İstanbul Bienali, AKM (2007) Didier Fiuza Faustino, Kayıp Hayaller adlı işi. Fotoğraf: Didier Fiuza Faustino, Kayıp Hayaller. Küratörlüğünü Hou Hanru’nun yaptığı 10. Uluslararası İstanbul Bienali’nin mekânlarından biri de, o dönem yıkılması söz konusu olan AKM’ydi. Fransız sanatçı Didier Fiuza Faustino’nun binanın giriş katında sergilenen “Kayıp Hayaller” adlı enstalasyonu da bu yıkım tartışmalarına “inşa”yı gündeme getirerek katkıda bulunuyordu.
11. Uluslararası İstanbul Bienali, Antrepo No. 3 (2009) Alman sanatçı Hans-Peter Feldmann’ın “Portre. Bir Kadının 50 Yılı” adlı, bir fotoğraf seri olarak sunulan kitabı. Fotoğraf: Nathalie Barki WHW küratörlüğünde gerçekleştirilen 11. Uluslararası İstanbul Bienali’ndeki “Portre. Bir Kadının 50 Yılı” adlı, bir fotoğraf seri olarak sunulan kitabı Bir kadının çocukluğundan elli yaşına kadar çekilmiş ve kronolojik olarak dizilmiş üç yüz kadar fotoğrafından oluşuyor.
12. Uluslararası İstanbul Bienali, Antrepo No. 5 (2011) Mona Hatoum’un 2011 bienalinde Antrepo No. 5’te sergilenen işlerinden biri de “Afgan (siyah kırmızı)” isimli halıydı. Fotoğraf: Nathalie Barki Filistinli-İngiliz sanatçı Mona Hatoum’un “Afgan (siyah kırmızı)” isimli halısında havı dökülmüş yerler yeryüzünün kıtalarını gösteriyor ve halının bütünü yaygın kullanılan Mercator harita sistemindense, 1973’te hazırlanan ve kıta kütlelerini gerçek ölçüleriyle yansıtan Peters harita sistemine dayanıyordu.
13. Uluslararası İstanbul Bienali, Galata Rum İlköğretim Okulu (2013) İnci Eviner, Ortak Eylem Aygıtı: Bir Etüt adlı işi. Fotoğraf: Servet Dilber Küratörlüğünü yakın zamanda hayatını kaybeden Fulya Erdemci’nin yaptığı 13. Uluslararası İstanbul Bienali’ndeki işlerden biri, İnci Eviner’in Galata Rum İlköğretim Okulu’nun giriş katındaki toplantı salonunda kurulan performatif projesiydi. “Ortak Eylem Aygıtı: Bir Etüt”, Erdemci’nin ifadesiyle, “sanatın öğrenme sürecinin ve genel anlamda sosyopolitik değişimin bir parçası haline nasıl getirilebileceğini araştıran, bir şeyi her yönüyle öğrenme cihazı”ydı.
13. Uluslararası İstanbul Bienali, Antrepo (2013) Bienalin küratörü Fulya Erdemci, Antrepo No. 3’ün duvarına vuran yeşil gülle hakkında, "15 yıldan uzun bir süre İstanbul Bienali’nin sergi mekânı olarak hizmet verdikten sonra, Antrepo No. 3 ve onu çevreleyen alan da bu izansız kentsel dönüşüme maruz kalarak, kentin geri kalanıyla aynı kaderi paylaşıyor. Dolayısıyla bu bina son kez İstanbul Bienali’nin sanat eserlerine ev sahipliği yaptı. (…) ‘kütkütküt’, tıpkı bir saatli bomba gibi binanın yakın gelecekteki kaderine olduğu kadar şehri tehdit eden tehlikeye de işaret etti" demişti.
14. Uluslararası İstanbul Bienali, Büyükada (2015) Adrián Villar Rojas’ın ‘Tüm Annelerin En Güzeli’ adlı heykel enstalasyonu. Fotoğraf: Sahir Uğur Eren 14. Uluslararası İstanbul Bienali’nde sergilenen işlerden biri, Arjantinli heykeltıraş Adrián Villar Rojas’ın ‘Tüm Annelerin En Güzeli’ adlı heykel enstalasyonuydu. Sanatçının fiberglastan yaptığı 29 hayvan heykeli, Büyükada’daki Troçki Evi’nin kıyısına yerleştirilmişti.
15. Uluslararası İstanbul Bienali, Galata Rum Okulu (2017) Leander Schönweger, “Ailemiz Kaybetti/Kayboldu” adlı işi. Fotoğraf: Sahir Uğur Eren. İtalyan sanatçı Leander Schönweger’in “iyi bir komşu” temalı 15. Uluslararası İstanbul Bienali için Galata Rum Okulu’nda kurduğu mekân, oran duygusunu sarsarak ziyaretçileri “ev” ve “aidiyet” duygularını sorgulamaya davet ediyordu.
16. Uluslararası İstanbul Bienali, Büyükada (2019) Hale Tenger, “Suret, Zuhur, Tezahür” adlı yerleştirmesi. Fotoğraf: David Levene. Hale Tenger, küratörlüğünü Nicolas Bourriaud’nun yaptığı “Yedinci Kıta” başlıklı 2019 bienaline, Büyükada’daki Taş Mektep’in bahçesine kurduğu bir karışık malzeme ve ses enstalasyonuyla katılmıştı. | Kaynak: Duvar, Argonotlar