TÜİK'e göre Mayıs 2024'te; TÜFE yıllık yüzde 75,45 ve aylık yüzde 3,37 artış gösterdi. Yİ-ÜFE ise yıllık yüzde 57,68 ve aylık yüzde 1,96 arttı.

Geçtiğimiz aylarda olduğu gibi ana harcama gruplarından sağlık, eğitim, alkollü içeçek/tütün, konut ile lokanta/otellerde yıllık enflasyon manşetin üzerinde geldi. Hatta eğitimde yıllık enflasyon öyle yüksek ki, yüzde 105 ile üç haneye ulaştı.

Eğitim, konut, alkollü içecek/tütün, lokanta/oteller harcama gruplarında hem aylık hem de yıllık fiyat artışları manşet enflasyonun üstünde.

Aylık fiyat artışları manşet enflasyonun (yüzde 3,37) üzerinde olan iki önemli ana harcama grubu var, bunlardan biri giyim, diğeri konut. Yeni sezon giyim fiyatları öyle yüksek ki giyimde aylık TÜFE yüzde 10'a yaklaştı.

Manşet enflasyonun üzerindeki diğer harcama grubu da konut; onda da gaz etkisi bittiği için aylık fiyat artışı yüzde 7,1 ile manşet enflasyonun üstünde gerçekleşti.

Hatırlanacağı üzere geçen yıl mayıs ayı sonunda TÜİK enflasyon hesabında mayıs ayı doğal gaz faturalarının sıfırlanacağını açıklamış, uygulamanın enflasyonu aşağı çeken kuvvetli bir faktör olacağını duyurmuştu. Öyle de olmuştu, "0" fiyatlı doğal gaz endekste yerini alınca mayıs 2023 enflasyonu yüzde 0,04 olarak gerçekleşmişti.

Ancak mayıs ayındaki bedava doğal gaz olmasaydı çalışanların, emeklilerin ilk altı aylık ücret/maaş zamları daha yüksek olacaktı, ama olmadı, maaş artışı beklenti altında kaldı. Ardından kış döneminde doğal gaz kullanımı artarken bedava doğal gazın mayıs 2023'teki gibi enflasyonu düşürücü etkisi azalmaya başladı. Mayıs 2024'te doğal gaz ortalama m3 fiyatı normale döndü ve aylık enflasyonu 0,7 puan artırıcı etki yaptı.

Bedava doğal gazın hayatımıza girip çıktığı dönemde sınırlı zamanda ve sınırlı düzeyde gerileme eğilimi gösteren enflasyon mayıs 2024'te baz etkisiyle yükselirken, Temmuz 2024'te çalışan/emekli ücret/maaş zamları da gecikmeli olarak telafi edilebilir hale gelmeli.

Ancak ücret/maaş artışlarında neyin/nasıl telafi edileceğini hesaplamak zor. 5 aylık resmi enflasyon yüzde 22,72 oldu, 6 aylık yaklaşık yüzde 25 olursa maaş artışlarında bu veri baz alınacak.

Peki bu zam yeterli olacak mı? Gerçek enflasyon arayışını sürdürüyoruz, ücret/maaş artışlarını ona göre talep etmek gerek, çünkü; TÜRK-İŞ gıda enflasyonu yıllık yüzde 83,06 ve aylık yüzde 7. İTO İstanbul Geçinme Endeksi yıllık yüzde 82,20 ve aylık yüzde 3,59. Ayrıca ENAG eTÜFE de yıllık yüzde 120,66 ve aylık yüzde 5,66.

TÜİK verilerine göre açıklanan enflasyonla verilen maaş farkları zaten yeni zamlar ve bir üst vergi dilimine çıkıldığından dolayı artan vergi yüküyle erirken, Sayın Şimşek enflasyonda en kötüsünün geride kaldığını, dezenflasyonun eşiğinde olunduğunu ifade ediyor. Önümüzdeki aylarda baz etkisiyle enflasyonun düşeceğini müjdeliyor.