31 Aralık 2023

İllegal bellek: 2023

Dün, sadece belleğin değil, düş kurma emeğinin de ifadesidir. Bugün, sadece tanıklığın değil gerçeğe karşı sorumluluğun ve taraf olmanın bilincidir. Yarın, sadece "merakla beklenen olaylar" dizisi değil hiçbir hikâyenin yarım kalmayacağı büyük bir deneyimler güncesidir

Günler, saatli maarif bir takvimin sayfalarını yırtmakla geçiyor. Her sayfada ayrı bir hikâye, her hikâyede yarım kalmış bir adalet arayışı. Acılar hep birbirine benziyor, bütün kapılar kederli biraz. Hatırlamak gitgide zorlaşıyor bu karanlık zamanları. İnsan hafızası kendini yenileme ihtiyacı duyuyor. Duygusal belleğinin içinde kendisine nefes alacak bir alan açmak istiyor. Fakat bilmiyor ki en tehlikelisi unutmak! Unutmak, kabul etmektir ya da tekrar yaşanmasına vesile olmaktır. Yüzleşmeden üzerini kapatmaktır, hesaplaşmadan terk etmektir, iyileşmeyi ertelemektir. Bireysel belleğimizde çoğalan yaralar, aslında unuttuğumuz için toplumsal belleğimizde bir hasara yol açıyor. Kolektif bir tahribata uğruyoruz. Kuşaktan kuşağa aktarılması gereken "doğrular" ve "yanlışlar" birbirine karışıyor. Zaman ve hayat, söz ve beden, öfke ve düş, acı ve toprak iç içe geçiyor. Bir insan vuruluyor ve insanlık ölüyor. Dün, bugün ve yarın arasındaki köprü yıkılıyor, gerçek kayboluyor.

Dün, sadece belleğin değil, düş kurma emeğinin de ifadesidir. Bugün, sadece tanıklığın değil gerçeğe karşı sorumluluğun ve taraf olmanın bilincidir. Yarın, sadece "merakla beklenen olaylar" dizisi değil hiçbir hikâyenin yarım kalmayacağı büyük bir deneyimler güncesidir.

2023'ten, 2024'e birkaç günce…

Ocak

17 Ocak 2023 tarihinde son duruşması görülen Kemal Kurkut davası cezasızlıkla bitti. Diyarbakır'daki Newroz kutlamaları sırasında "üzerinde bomba olduğu" söylenerek polisin açtığı ateş sonucu arkasından vurularak öldürülen 23 yaşındaki üniversite öğrencisi Kemal Kurkut'un yarı çıplak fotoğrafı hâlâ gözümüzün önünde! Fotoğrafı çeken Abdurrahman Gök bir yıla yakın cezaevinde tutuldu. 6 yıldır süren davada "kasten öldürmekten" yargılanan polis memuru Y.K. ise aramıza karıştı…

Şubat

6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli depremde on binlerce insan öldü, yüz binlerce insan yaralandı... Çocukluk kolumuz Kızılay'ın, depremzedelere yardım etmek isteyen kuruluşlara çadır ve gıda sattığı günleri gördük... 11 Şubat'ta Hatay'da depremin yaraları henüz sarılmamışken, enkaz altından hâlâ çığlık sesleri yükselirken, 27 yaşındaki Ahmet Güreşçi karakolda dövüle dövüle öldürüldü! Görevli memurlar hakkında soruşturma başlatıldı. Katilleri ve sorumluları hala dışarıda…

Mart

5 Mart 2023 tarihinde Bursa'da oynanan Bursaspor ile Amedspor maçında Bursaspor tribünlerinde "Beyaz Toros" ve "Yeşil" kod adlı Mahmut Yıldırım'ın posterleri açıldı. 90'lı yıllardaki faili meçhul cinayetlerin simgeleri aracılığıyla o karanlık günlere açık bir çağrı yapıldı! Diyarbakır Barosu pankartı açanlar ve sorumluları hakkında suç duyurusunda bulundu fakat herhangi bir soruşturma başlatılmadı, dava açılmadı... Bugün, hakeme atılan yumruk için haklı olarak tepki gösterenler, o gün sessiz sedasız maç izledi, posterleri alkışladı…

Nisan

11 Nisan 2023 tarihinde Türk Tabipleri Birliği'nin İstanbul Sözleşmesi'nin iptalinin reddine ilişkin Danıştay'a yaptığı başvuru oy çokluğuyla reddedildi. "Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi", 20 Mart 2021'de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın kararıyla feshedilmişti… 4 Mayıs 2023 tarihinde Bianet'in yayımladığı "Erkek Şiddeti Çetelesi"ne göre sadece 2023 yılının Nisan ayında Türkiye genelinde erkekler tarafından en az 24 kadın ve 3 çocuk öldürüldü! Erkeklerin en az 56 kadına şiddet uyguladığı, en az 4 kız ve oğlan çocuğunu istismar ettiği ve en az 5 kadını taciz ettiği basına yansıdı...

Mayıs

14 Mayıs 2023 tarihinde Devlet Bahçeli'nin deyimiyle: "Hans, Toni, Coni, Herkel, Frank alayı birden..." bir seçime girdi. İktidar kendi yerini sağlamlaştırdı, muhalefet durduğu yerde uygun adım saymaya devam etti… Gezi tutuklusu Can Atalay, Hatay'dan milletvekili seçildi. Meclise girmek için yaptığı tüm başvurular reddedildi, yasal hakları çiğnendi! Anayasa Mahkemesi'nin iki kez ihlal kararı vermesine rağmen Can Atalay ve gezi davası tutukluları Osman Kavala, Çiğdem Mater, Mine Özerden, Tayfun Kahraman hâlâ cezaevinde…

Haziran

06 Haziran 2023 tarihinde Mersin'de yaşayan 16 yaşında bir lise öğrencisi, evinin yakınlarına asılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın posterine tükenmez kalemle Hitler bıyığı çizdiği ve hakaret içeren yorumlar yazdığı gerekçesiyle gözaltına alındı. Mobese kameralarındaki görüntüler aracılığıyla yakalanan çocuk afişe bıyık çizdiğini kabul etti! Çocuk Şubedeki işlemlerinin ardından savcılığa sevk edilen çocuk, cumhurbaşkanına hakaret iddiasıyla nöbetçi mahkemeye çıkarıldı ve tutuklanarak Tarsus Çocuk ve Gençlik Kapalı İnfaz Kurumuna gönderildi…

Temmuz

11 Temmuz 2023 tarihinde Selefi cemaat Tevhid ve Sünnet'in lideri Ebu Hanzala olarak bilinen Halis Bayancuk "tekrar" tahliye edildi! IŞİD hakkında, "IŞİD bizim Müslüman kardeşimizdir. Onlara yönelik her bir saldırıyı bize yapılmış sayarız. Ben o kardeşlerimin yanındayım" diye açıklama yapmıştı! Bugüne kadar farklı zamanlarda El-Kaide ve IŞİD soruşturmalarında göz altına alınıp serbest bırakılan Halil Bayancuk, en son 2017 yılında tutuklanmış, yargılandığı davanın Şubat 2021'de açıklanan kararıyla 12 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmıştı. Fakat ne hikmetse cezasını infaz etmekteyken 11 Temmuz'da tahliye edildi...

Ağustos

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi'nin (İSİG Meclisi) 10 Eylül 2023 tarihinde açıkladığı rapora göre Ağustos ayında en az 10'u çocuk 201 işçi, iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. 2023'ün ilk 8 ayında ise toplam 1255 işçi, iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi! 2011 yılından beri düzenli olarak aylık iş cinayetleri raporunu açıklayan İSİG Meclisi, koronavirüs salgını ve Soma'daki maden faciasında dışında 200 işçi ölümünün aşıldığı önemli eşiklerden biri olarak Ağustos 2023'ü kayıtlara geçti…

Eylül

6 Eylül 2023 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararına göre Sivas Katliamı Davası'nda ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılan Hayrettin Gül'ün kalan cezası "sürekli hastalık" sebebiyle kaldırıldı, Hayrettin Gül tahliye edildi… 2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta düzenlenen Pir Sultan Abdal Şenlikleri'nde Radikal İslamcılar tarafından Madımak Oteli'nde 33 insan diri diri yakılmıştı. 14 Eylül 2023 tarihinde son duruşması görülen Sivas Katliamı davasında mahkeme zaman aşımına karar verdi. Firari sanıklar Murat Sonkur, Eren Ceylan ve Murat Karataş'ın yargılandığı dava 30 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle düşürdü…

Ekim

15 Ekim 2023 tarihinde Eskişehir Anadolu Üniversitesi'nde R.A. hayatına son verdi. 21 yaşında yoksullukla mücadele eden bir gencin yazdığı veda mektubu aslında her şeyi anlatıyordu. Aradan bir hafta geçmeden yine aynı şehirde ve aynı üniversitede S.N.R. hayatına son verdi. Sadece baş harflerini bildiğimiz 19'unda bir kadın öğrenci de gitti. Sahipsiz harfler düştü peşi sıra. Bu iki intihar vakası ile ilgili olarak herhangi bir soruşturma açılmadı aksine arkadaşlarını anmak için yürüyüş yapan üniversite öğrencileri gözaltına alındı…

Kasım

15 Kasım 2023 tarihinde Hrant Dink'in katili Ogün Samast tahliye edildi. Agos Gazetesi'nin Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink'i 19 Ocak 2007'de İstanbul Şişli'deki gazete binasının önünde öldüren Ogün Samast, cinayetten 16 yıl sonra tahliye edildi. Şimdi dışarıdan yargılanmaya, duruşmalara uzaktan görüntülü katılmaya devam ediyor! Hrant Dink cinayeti halen aydınlatılmamış, sorumluları açığa çıkartılmamışken adını değiştirmek isteyen bir katil daha aramıza karıştı…

Aralık

27 Mayıs 1995'ten beri direnen Cumartesi Anneleri'nin 5 yıldır Galatasaray Meydanı'nda basın açıklaması yapmak için her seferinde darp edilerek, gözaltına alınılarak sürdürdüğü mücadele bu yıl kazanımla sonuçlandı, meydan tekrar annelerin... Cumartesi Anneleri, gözaltında kayıplar gerçeğine, bu suça eşlik eden inkâr ve cezasızlık politikalarına dikkat çekmek için bu toprakların en uzun hakikat ve adalet mücadelesini Galatasaray Meydanı'nda sürdürmeye devam ediyor…

* * *

Aklımdan çıkmadıkça hatırlayabildiğim, dilim döndüğünce söyleyebildiğim, sayfa yettiğince yazabildiğim, anlatılan ve anlatılanlara benzer birçok hikâye 2024'te böyle yarım kalmasın diye...

Tufan Taştan kimdir? 

Tufan Taştan, senarist ve yönetmen. Ankara Üniversitesi DTCF Tiyatro Bölümü'nden ve çift anadal ile İletişim Fakültesi'nden mezun oldu. 2010 yılında kuruculuğunu üstlendiği Yapım-eki bünyesinde ödüllü kısa filmlere imza attı. Sen Ben Lenin (2021) senaryosunu Barış Bıçakçı ile birlikte yazığı ilk uzun metraj sinema filmidir.

Yazarın Diğer Yazıları

DTCF Tiyatro!

Bugün, 27 Mart Dünya Tiyatro Günü... Yüzyıllardır tanrılara, krallara, padişahlara karşı durarak bugüne gelen tiyatro sanatı için küçük, bu topraklar için büyük bir kale olan DTCF Tiyatro'ya, hocalarımıza ve öğrencilerine adaleti verin. Tiyatroya adaleti verin ki Dünya Tiyatro Günü bu ülkede de kutlu olsun

Islıkla söylemişim umutlarımı

Ben mahallede sinek aracının arkasından koşarken onların ezgileriyle ıslık çaldım, lisede gizlice ilk sigaramı içip ilk kez âşık olurken onların kelimeleriyle açıldım, üniversitede saf kötülüğe karşı haykırırken onların şarkıları slogan oldu meydanlarda, onların şiirleri pankart

Ankara'da neden sanat merkezi yok?

Ankara tarih boyunca bir okul işlevi görmüş. Tiyatrodan edebiyata, sinemadan müziğe kadar sanatın tüm disiplinlerinde yaşamış ve yaşatmış. Şehrin denize çıkmayan sokaklarında pek çok sanatçı yetişmiş, denizi hayal etmiş, okyanusu yaratmış. Fakat sonra her güzel hikâye gibi memleketin makus tarihi Ankara'yı da derinden etkilemiş. Peki ya şimdi?

"
"