Annem o tünele çok yorgun girdi.

Önce zihni yoruldu. Yorulan zihni de artık bilincini koruyamaz, kollayamaz oldu.

Bir insanın ortalama ömrü kadar geçen bir süre, tam 71 yıldır evli oldukları babamla elbirliğiyle tüm yardım öneri ve çabalarımızı reddettiler.

Yaşamı boyunca hep olduğu gibi yorgun bedenini de hiç sakınmayınca evin içinde düştü ve... Sonrası talihsiz gelişmeler.

Ben bir hekim olarak girdiği tünelin bir çıkışı olmadığını fark ediyordum.

Bir yolculuk hâli bu; nereye varacağımızın bir önemi var zannediyoruz ama aslında varacağımız tek yer var ve o yer belirsiz, ürkütücü bir yer.

Tam da buna tezat hatta cansızlaşmak pahasına belirlilik için çırpınıyoruz.

Hegel'in tanımladığı gibi yaşam "döngülerin döngüsü" ve yaşadığımız da diyalektik bir dünya.

Beklediğim bu kaçınılmaz sonu bana haber veren o telefonu aldığımda yaşadığım fırtına, yüreğimin unufak oluşu, zihnimin puslanıvermesi, aslında böylesi bir vedaya hiç hazır olunamayacağını anlattı bana.

Haberi aldığımda henüz basılmış, bu coğrafyada yaşamış üç kuşak kadını, kadınları anlatan, Ay Işığıyla Yıkanan Kadınlar adlı kitabımla ilişkili süreci görüşmek üzere yayınevi ile buluşmak için İstanbul'daydım.

Bu coğrafya uzamında kadın olmak, seni öldürecek, nefesini, sesini kısacak olanlara karşı güçlenmeyi gerektiriyor.

Bu gücü ise sana tek bir kişi, yalnızca "anne" veriyor.

Bu kitabı yazarken annemin tüm gücünü yitirişini, nasılsın soruma karşılık "titreyen yaprak gibiyim" cevabında algılamıştım bir yandan.

Bazen üstat Jung'un deyişiyle; bastırdığımız, bizde hiç olmadığını zannettiklerimizi sakladığımız "gölgemiz camımıza bir taş atar".

O taş camımızı tuzla buz da edebilir, yalnızca idare edip sızdırmaz kılabileceğimiz çatlaklar da açabilir.

İşte bu taş camımıza değdiğinde geçici iyileşmelere razı olmaz, yeterince cesur olursak bireyleşme ve güçlenme yolunda önemli adımlar atarız.

Yaşadıklarımdan süzdüğüme göre özgürlüğe ve dolayısıyla verimli, tatmin edici bir yaşama giden tek yol da budur.

Ne var ki bu yola koyulmak, yaralanmaları, ruhunun girdaplarına tutulmayı göze almayı gerektirir.

Üstelik yol, köpük banyoları vadeden çeldiricilerle doludur.

İşte bunları anlatmakta olduğum kitabımı yazarken bu öyküleri doğuran bilincim, sıklıkla anneme ve nineme uğruyordu.

Kitapta, tökezleyip duraksadığı kavşaklarda, gölgesiyle el sıkışan cesur kadınların yaralanmaktan da yaraları göstermekten de korkacak bir şey olmadığına dair bilincime sızmış olan öykülerini anlatıyordum.

Bu esnada zihnimle de, girdiği bu tünelde anneme eşlik etmeye çalışıyordum.

Tıpkı, Ursula Le Guin'in Mülksüzlerinde, iki dünyayı birbirinden ayıran duvarlar gibi bilincim ve zihnim birbirinden yüksek duvarlarla ayrılıyor ama sık sık birbirlerine doğru yola çıkıyorlardı.

Kitabı yazarken, kitabı yazmak yolculuğumu ve zamanlamasını kutsadım.

Kadınların başarı öykülerini değil, başarısızlık ve hüsranlarını yazmalarının, cesurca soyunmalarının, gölgelerini anlatmalarının ne denli gerekli olduğunu iyice duyumsadım.

Kendini özgür, güçlü, bağımsız zannederken hangi duvarların arkasında mahpus kaldığını, ne denli kırılgan ve nasıl da güya kendi belirlediğin, efendilere bağımlı olduğunu anlıyorsun.

Sıfır noktası ise bedeli ağır bu çatışma ve yüzleşmeden sonra beliriyor.

Bunun nasıl zorlu bir yolculuk olduğunu kavrayıp anlatmayan ya da teselliler ve müjdelerle dolu anı defterleri paylaşanlar dikensiz gül vadedenler gibi iyileştirmelerini umarken öldürürler.

Yaşamı daha anlamlı kılacak her şey için her şeye değer.

Vedasız Ayrılıklar diye bir öykü var kitapta.

Bu kez hazır olduğumu zannettiğim mecburi bir vedanın tüm ritüellerini yapıyorum.

Annemin cansız bedeni önümde.

Beyaz bir örtü seriyorlar, mis gibi sabun kokuyor.

Örtünün üzerine çörek otu ve gül suyu serpiştiriyorlar.

İki kadın, kızkardeşim ve ben yıkıyoruz.

Teskin edici dualar mırıldanıyorlar.

Annemin cansız bedeninden canlanıp "Esin, Esra" diyecek sesi umutsuzca kulaklarımı çınlatıyor.

 Esra'ya son söyledikleri doluyor zihnime:

"Yaşam gidenlerle kalanlar arasında." ve

"Bu işi uzatmayın artık."

Son kez eğilip "Dinlen birtanem, canımın taa içi dinlen" diyorum.

Gözyaşlarım ip gibi akıyor.

Esra'ya bakmamaya çalışıyorum.

O da gözlerini benden kaçırıyor.

Beden öyle geçici ve kırılgan ki...

Yalnızca, canlılığın geçici bir anıtı.

Aşkı, kendimizi, neşeyi bulunca bizi hikâyemizle buluşturacak her şeyi, olmayan yerlerde arayıp paramparça oluyoruz.

Üstelik yalnızca bunları değil, duygularımızı, hatta zekâmızı yitirip donuklaşıyor, budalalaşıyoruz.

Yönünü kocaman ama ilgisiz, hoyrat bir kalabalığın belirlediği bir boşlukta asılı gibiyiz.

Koskocaman ve gözlerimizin alıştığı o karanlıkta, karanlığa rağmen beliren o Ay'ın, yani kadim, sonsuz zihnin yalın, karanlığı dağıtmadan aydınlatan ışığı ruhumuza akarsa bizi hakikaten yıkar.

Ben yaşadıkça yaşayacak olan canım anneme....

11 Haziran 2024