12 Haziran 2025

Foça’da bilim dolu bir ütopya: Bilimler Köyü

Bilimler Köyü, Foça’da, Foça Belediyesi’nin çok akıllıca bir iş yaparak bu projeye destek olup bir arazi tahsis etmesiyle kurulmuş bir köy. Farklı üniversitelerden öğrenciler belki hayatları boyunca karşılaşamayacakları hocalarla bir araya geliyor, onlardan bir şeyler öğreniyor. Her disiplinden “bilimler” kampüsün dışına, hiyerarşinin olmadığı, yatay örgütlenen bir köye taşınıyor

Bilmeyenler için bir özet yapayım: Yaklaşık 5,5 yıldır Yeni Haller isminde bir podcast hazırlıyorum.

Üç yıldan uzun bir süre iki kişiydik. Özgür Mumcu ve ben. (Bu arada Özgür’ün ikinci romanı “Dünyalılar” satışa çıktı. Kaçırmayın.)

İki yıldır ise tek başıma devam ediyorum. Başından bu yana ilgimizi çeken, birbirinden farklı konuları çalışıp anlatıyorduk. Ben de aynı şekilde devam ediyorum.

Geçen kış T24’ün Youtube kanalına bir de konuklu (ve video formatında) Yeni Haller yapmaya başladım. Daha çok bilim konuştuğumuz ve alanlarında uzman akademisyenleri ağırladığım bir program oldu.

Bu tür programların en zor yanı mütemadiyen doğru konuğu bulmak için efor sarf etmek.

Yine böyle bir çaba esnasında yolum tesadüfen size birazdan anlatacağım Bilimler Köyü ve İstanbul Üniversitesi’nden Alper Dizdar’la kesişti.

Alper Hoca önce Bilimler Köyü’nün web adresini kendi kendime bulmuş olmama şaşırdı, akabinde onu programa konuk alma isteğimden çok Bilimler Köyü hakkında neler bildiğime dikkat kesildi.

Bilimler Köyü, Foça’da, Foça Belediyesi’nin çok akıllıca bir iş yaparak bu projeye destek olup bir arazi tahsis etmesiyle kurulmuş bir köy.

Aslında Türkiye’nin en başarılı akademisyenlerinin önemli bir kısmının etrafında birleştiği bir ütopya.

Destek verenler, bu ütopya etrafında birleşip katkı sunanlar arasında kimler yok ki…

Zafer Gedik, Mete Atatüre, İlker Birbil, Aylin Topal, Haluk Memili, Gökçer Tahincioğlu, Çağatay Tarhan, Baki Tezcan

İsmini sayamadığım hocalar beni affetsin. Liste çok uzun. Onlarca etkinlik var. Hepsini yazının sonunda link’leyeceğim.

Tüm bu birbirinden kıymetli isimler, koca bir yaza yayılmış şekilde Foça’daki bu güzel arazide -okul demeyi tercih etmeseler de-, bir yaz okulunda birer hafta eğitimler veriyor.

Klasik eğitim gibi de değil aslında… Bir tür aktarım…

Farklı üniversitelerden öğrenciler belki hayatları boyunca karşılaşamayacakları bu hocalarla bir araya geliyor, onlardan bir şeyler öğreniyor, hem öğrenciler arasında hem de bu hocalarla öğrenciler arasında sağlam bağlar kuruluyor.

Akademinin dışında, daha bağımsız, daha özgürlükçü ve ama ileride akademiye de fikir verebilecek, ilham olabilecek bir eğitim modeli hedefleniyor.

Her disiplinden “bilimler” kampüsün dışına, hiyerarşinin olmadığı, yatay örgütlenen bir köye taşınıyor.

Sadece ders dinlenmiyor. Dostluklar kuruluyor. Arkadaşlıklar gelişiyor. Öğrenci-öğretmen ilişkisinin dışında birlikte bilim yapılıyor.

Tabii ben anlatanların yalancısıyım. :) Bu yıl ben de göreceğim bunları kısmetse.

Bir haftalık konaklama için konforlu, içinde yataklar olan çadırlar var. Yemekhane var. Sınıf var, tahta var.

Tabii bir de yakın mesafede deniz var, güneş var, tatil var.

Kayıt ücretli ama bilmenizi isterim ki, hocalar tamamen gönüllü olarak oradalar.

Alınan para bir hafta, yeme içme vs… dahil masrafları karşılama amaçları ve çok ama çok cüzi bir rakam. (Hatta ben hocalara bazı “kapitalist” eleştirilerde bile bulunuyorum, köyün geleceğini de sağlama alma açısından.)

Tabii hedef bu güzel ütopyaya, Bilimler Köyü’ne sponsorların desteğini sağlamak ve zaman içinde köyün tüm etkinliklerini tamamen parasız hale getirmek. (Bilime destek vermek isteyen markalara/kişilere duyurulur!)

Bilimler Köyü’nü duyduğum ve hocalarla tanıştığım andan bu yana onların bu güzel projesine ben de gönüllü destek olmaya çalışıyorum.

Bu kapsamda Eylül Görmüş’le birlikte önümüzdeki hafta (16-22 Haziran) biz de bir etkinlik, bir tür atölye yapıyoruz.

İsmi de ikimizin metinlerle ilişkilerinden yola çıkarak; “Kurmaca ve Kurmamaca.”

Kurmaca kısmı Eylül’de. Kurmamaca kısmı bende.

Türlü çeşitli metinlerin arasında dolaşacağız, katılımcılarla bu metinleri yazma provaları yapacağız. (Eylül roman yazdıramaz herhalde ama ben -mesela- yapay zekâ prompt’u yazdırabilirim.)

Bizim etkinliğimize katılmak yahut Bilimler Köyü’nün diğer etkinliklerinden haberdar olmak isterseniz, www.bilimler.org adresini ziyaret edebilirsiniz.

Dediğim gibi bu güzel projeyi, hocaların bu kıymetli çabasını siz de desteklemek istiyorsanız Bilimler Köyü’nü destekleyin, duyurun, katılın.

Bekleriz.

Eray Özer kimdir?

Eray Özer ODTÜ'de psikoloji okudu, sosyoloji hatmetti. Akabinde Bilgi Üniversitesi'nde yüksek lisans, Anadolu Üniversitesi'nde ise tez aşamasına takılan bir doktora ile akademik hayattan bir türlü elini eteğini çekemedi. Hatta iki yıl boyunca Kadir Has Üniversitesi'nde sosyoloji dersleri verdi.

Meslek hayatına Radikal Gazetesi'nde başladı, kısa süreli televizyon haberciliği deneyiminin ardından Doğuş Dergi Grubu'nda devam etti.

Son olarak ise Cumhuriyet hafta sonu eki Sokak'ı çıkaran ekipte yer aldı. Radikal, Birgün, Cumhuriyet ve Diken'de yazdı.

Yaklaşık dört sezondur devam eden bir podcast içeriği hazırlıyor. Buzdolabının tarihinden Yapay Zekâ'ya, Roman halkının hikâyesinden Kayıp Kıta Mu'ya birbirinden farklı konular hakkında hiç bilinmeyenlerin anlatıldığı "Yeni Haller" ismindeki podcast yayınına Spotify'dan veya tüm podcast uygulamalarından ulaşabilirsiniz.

 

Yazarın Diğer Yazıları

Amerikan iç savaşı klimalardan çıkabilir

Tabii ki mübalağa ediyorum lakin Trump’ın yenilenebilir enerjinin önünü kesen kararları ülkeyi fena karıştırdı. Elon Musk-Trump kavgası hortladı, enerji piyasaları allak bullak oldu. Uzmanlar birkaç yıl sonra bu sezonki gibi aşırı sıcak bir yaz mevsiminde sıradan vatandaşın klimalarını çalıştıramama tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söylüyor

Dünyanın en büyük yangın söndürme uçağı bizde var: Üstelik Cumhurbaşkanlığı filosunda

Orman yangınlarıyla mücadelede teknolojiyi kullanma zamanımız geldi, geçiyor. Dünyada kullanılan pek çok modern araç ve yöntem var. Biz hala 3-4 bin litre kapasiteli uçaklarla su taşımayı “son teknoloji” sanıyoruz. Dünyanın en büyük süpertankeri Boeing 747-8 tek seferde 110 bin litre su taşıyabiliyor. Üstelik bizde var. Üstelik Katar hediye etti. Ve şu anda Cumhurbaşkanlığı filosunda!

Beş soruda Fatih Altaylı’dan talep edilen RTÜK lisansı: Kim, nasıl ve neden almak zorunda?

Şu anda RTÜK lisansı hangi kriterlere göre talep ediliyor, kimse bilmiyor. Cumhuriyet gazetesinin YouTube hesabı, İlker Canikligil’in FluTV’si ve son olarak Fatih Altaylı dışında lisans istenen YouTube kanalı yok. Lisansın 10 yıllık istenmesi ve ücretinin 900 küsur bin lira olması da cabası…

"
"