Sivas’ta 2 Temmuz 1993 tarihinde Pir Sultan Abdal Şenlikleri sırasında Madımak Oteli’nin yakılmasıyla ikisi otel çalışanı olmak 35’i yazar, şair, ozan, aydın ve sanatçılar olmak üzere 37 kişinin hayatını kaybettiği katliamın üzerinden 25 yıl geçti.
Cumhuriyet'ten Mehmet Menekşe'nin haberi aynen şöyle:
Pir Sultan Abdal Şenlikleri’nin 4’üncüsüne katılmak üzere, 1993 Temmuz’unda sanatçıve aydınlar Sivas’a gitti. Grupta bulunan Aziz Nesin’in Salman Rüşdi’nin “Şeytan ayetleri” kitabını Türkçeye çevirmesine tepki gösteren gruplar, henüz aydınlar kente ulaşmadan Aziz Nesin aleyhinde bildiriler dağıtmaya başlamıştı. Bildiriler özellikle etkinlik için gelen yazar ve şairlerin kitaplarını imzaladığı Buruciye Medresesi etrafında dağıtıldı. Yerel gazeteler (Hürdoğan, Bizim Sivas , Hakikat, Yeni Ülke, Taraf) provokatif bildirileri manşetlerine çekerek Aydın ve sanatçıları hedef gösterdi. “Can Şenliği” oyuncuları davul eşliğinde bir gösteri yapmak için çağrı yaptı ancak cuma namazı için toplananlar “ezanı bastırmak istiyorlar” diyerek tartışmaya neden oldu.
Namaz sonrası katliam
2 Temmuz günü cuma namazı çıkışında “Sivas laiklere mezar olacak”, “Cumhuriyet Sivas’ta kuruldu, Sivas’ta yıkılacak”, “Sivas Aziz’e mezar olacak” sloganları atan saldırganlar, şenliklerin yapılacağı Kültür Merkezi’ne taş ve sopalarla saldırmaya başladı. Kısa süre içinde kalabalıklaşan saldırganların sayısı on binleri buldu. Hükümet Konağı’nı da taşlamaya başlayan saldırganlar, buradan da Aydın ve sanatçıların bulunduğu Madımak Oteli’nin önüne geldi. Kalabalık, oteli sloganlar eşliğinde taş yağmuruna tutarken otelin önüne gönderilen bir grup asker, bir süre otel çevresinde bekledikten sonra ayrıldı.
Gün karardı
Otelde mahsur kalan Aydın ve sanatçılar ise dönemin Sivas Valisi, Emniyet Müdürü ve birçok yetkilisine ulaşarak önlem alınmasını istedi. Dönemin Başbakanı, İçişleri Bakanı, Başbakan Yardımcısı ve parti liderleri de arandı. Yetkililerin “Korkmayın her türlü önlem alındı” sözlerinin aksine saldırı giderek daha vahşi bir hal aldı. Saldırganlar otelin önündeki araçları ters çevirip aldıkları benzinle Madımak Oteli’nin perdelerini tutuşturdu.
Ozan Muhlis Akarsu, yazar Asım Bezinci, halk ozanı Nesimi Çimen, ozan Hasret Gültekin, şair Metin Altıok, karikatürist Asaf Koçak, şair Behçet Sefa Aysan, gazeteci Mehmet Kaynak, şair Uğur Kaynar, sanatçı Edibe Sulari’nin de aralarında bulunduğu 33 Aydın ve sanatçı ile 2 otel görevlisi, ateşe verilmiş otelde katledildi.
Katledilenler arasında 12 yaşındaki Koray Kaya ile 14 yaşındaki ablası Menekşe Kaya, 16 yaşındaki Asuman ve 17 yaşındaki ablası Yasemin Sivri ile misafirleri Hollandalı üniversitesi öğrencisi Carina Cuanna da vardı.
Aziz Nesin’e linç girişimi
İtfaiye merdiveniyle kurtarılmaya çalışılan Aziz Nesin, merdivende darp edildi. Yaralılar, polis arabalarıyla Tıp Fakültesi Hastanesi’ne götürüldü. Valilik tarafından Sivas’ta 2 günlük sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Fotoğraflarda itfaiye merdiveni önünde görülen kişi, Sivas Katliamı davasının bir numaralı sanığı, Sivas Belediye Meclisi’nin Refah Partili üyesi Cafer Erçakmak’tı. katliam yaşanırken dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, “Halkla güvenlik güçlerini karşı karşıya getirmeyiniz” dedi.
Demirel katliamdan sonra ise şu açıklamayı yaptı:
“Olay münferittir. Ağır tahrik var. Bu tahrik sonucu halk galeyana gelmiş... Güvenlik kuvvetleri ellerinden geleni yapmışlardır... Karşılıklı gruplar arasında çatışma yoktur. Bir otelin yakılmasından dolayı can kaybı vardır” diye konuştu. Dönemin Başbakanı Tansu Çiller de, “Çok şükür, otel dışındaki halkımız bir zarar görmemiştir” ifadesini kullandı. Dönemin Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü ise olaylar sırasında telefonla Aziz Nesin ile konuşup “En kısa zamanda takviye güç göndereceğiz” demesine rağmen katliamdan sonra “Ne yapayım, yetkim yoktu."
Dönemin valisi Karabilgin: Yardım taleplerim dikkate alınmadı
Sivas Emniyet Müdürü Doğukan Öner’in polislere “Müdahale etmeyin” emrini verdiği iddiaları tartışıldı ve katliamdan 8 gün sonra görevden alındı. Sivas Valisi Ahmet Karabilgin ise 9 Temmuz 1993’te görevden alındı. Görevden alındıktan sonra konuşan Karabilgin, “Birçok yerden yardım istedim. Yardım iş işten geçtikten sonra geldi. Taleplerimi dikkate almayanlara dokunulmadı” dedi.
24 Haziran seçimlerinde Cumhurbaşkanı adayı olan, dönemin Sivas Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu, seçim sürecinde katıldığı bir televizyon programında “Son dönemde Sivas hadiselerinin biraz daha rahat anlaşılır hale geldiği kanaatindeyim. Sivas olaylarını, 12 Eylül’de hapse girdik bu kadar üzülmedim” diye konuştu.
Erdoğan, "hayırlı olsun" demişti
Katliam sonrasında başlatılan yargı süreci de neredeyse katliamın kendisi kadar can yakıcıydı. Defalarca bozulan kararlar, mahkeme mahkeme dolaştırılan dosyalar, bozma kararları, ardından o bozma kararlarının iptali, yeniden başlayan ancak eskisini aratmayan hukuki süreçler.
Dava 13 Mart 2012'de zaman aşımına uğradı
Sivas katliamı davası 13 Mart 2012'de zamanaşımından düşürüldü. Ankara Adliyesi önünde karara tepki gösterenlere polis biber gazı ve basınçlı suyla müdahale etti. Olaylar sırasında çok sayıda kişi yaralandı. Dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan, davanın zamanaşımından düşmesiyle ilgili “Milletimiz için, ülkemiz için hayırlı olsun” dedi
Avukatları milletvekili oldu
-Şevket Kazan - Eski RP Milletvekili ve eski Adalet Bakanı
-Celal Mümtaz Akıncı - Afyon Barosu Başkanı ve AKP oylarıyla Anayasa Mahkemesi üyesi
-Hayati Yazıcı -Devlet Bakanı, AKP Genel Başkan Yardımcısı
-Haydar Kemal Kurt - AKP Isparta Milletvekili
-Zeyid Aslan - AKP Tokat Milletvekili, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eski avukatı
-Hüsnü Tuna - AKP Konya Milletvekili
-Burhanettin Çoban - Afyonkarahisar AKP’li Belediye Başkanı
-Faik Işık - Erdoğan’ın ve Süleyman Mercümek’in avukatı
-İbrahim Hakkı Aşkar - 22. Dönem AKP Afyon Milletvekili
-M. Ali Bulut - AKP Maraş Milletvekili ve Anayasa Komisyonu üyesi
-Bülent Tüfenkçi - AKP Malatya İl Başkanı, Gümrük ve Ticaret Bakanı
-Halil Ürün - RP kayıp trilyon davası sanığı, AKP Afyon Milletvekili
-Mevlüt Uysal - AKP İstanbul Başakşehir Belediye Başkanı
-Nevzat Er - Eski AKP Eminönü Belediye Başkanı l Suat Altınsoy - AKP Konya İl Başkanı Yardımcısı
-Tayfun Karali - İstanbul Büyükşehir Belediyesi Darülaceze Müdürü
-Ferruh Aslan - İstanbul Büyükşehir Belediyesi Basın Yayın Müdürü
-Ali Aşlık - Eski AKP İzmir İl Başkanı l Ekrem Bedir - Sakarya AKP Hendek Belediye Meclis Üyesi
-Eyüb Karagülle - Eski Saadet Partisi İlçe Başkanı
-Hasan Hüseyin Pulan - AKP İstanbul İl Disiplin Kurulu üyesi
-Hurşit Bıyık - AKP Trabzon İl Başkan Yardımcısı l Reşat Yazak - Anadolu Ajansı Yönetim Kurulu Üyesi
