Ukrayna, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bu yana geçen neredeyse çeyrek yüzyıla yakın sürede yönünü bulamadı. Son dönemde de Rusya ile Batı arasındaki çekişmenin tam ortasında kaldı.
Geçen yılın sonlarında Moskova yanlısı Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’in Avrupa Birliği (AB) ile işbirliği anlaşmasını imzalamaktan vazgeçmesiyle başlayan olaylar zinciri Ukrayna’yı parçalanmanın eşiğine getirdi. Başkent Kiev’de AB yanlıları tarafından başlatılan gösterilerin silahlı çatışmalara dönüşmesinin ardından Yanukoviç şubat ayında ülkeden kaçınca Rusya kendisi için stratejik önem taşıyan Kırım’ı ilhak etti ve Ukrayna’nın Rusların yaşadığı kimi doğu bölgeleri tek yanlı olarak bağımsızlık ilan etmeye başladı.
Bu koşullarda yapılacak başkanlık seçimlerine toplam 21 aday katılıyor. Anketlerde işadamı-politikacı Pyotr Poroşenko, kısa süre öncesine kadar tutuklu olan eski Başbakan Yulya Timoşenko, banker Sergey Tigipko, eski Savunma Bakanı Sergey Gritsenko ve Harkov eski Valisi Mihail Dobkin’in isimleri öne çıkıyor. Poroşenko’yu farklı önde gösteren anketlere göre Timoşenko’nun oyu yüzde 10, Tigipko’nun yüzde 6.7, Gritsenko’nun yüzde 6.5, Dobkin'in oyu ise yüzde 4.3 dolayında. Seçimi ilk turda kazanmak için kullanılan oyların yarısını almak gerekiyor. Bu gerçekleşmezse en çok oy toplayan iki aday 15 Haziran’daki final turunda karşı karşıya gelecek ve kazanmak için basit çoğunluk yeterli olacak.
Böylece yarışın, farklı anketlerde oyu yüzde 33-53 arasında görünen Poroşenko ile Timoşenko arasında geçeceği anlaşılıyor. Ancak Rusya Bilimler Akademisi üyesi Viktor Moroneko, Moskova’da yayımlanan The Moscow Times gazetesine yaptığı açıklamada, “Ukrayna bizi daha önce de şaşırttı. Bence sonuçlar anketlerden çok farklı olacak” diyerek sürpriz beklediğini ima etti.
‘Çikolata Kralı'
En çok şans tanınan aday olan 48 yaşındaki Poroşenko, 1.3 milyar dolarlık servetiyle Ukrayna’nın en zengin 7'inci işadamı. Sahip olduğu Roshen şekerleme zinciri nedeniyle “Çikolata Kralı” olarak da bilinen Poroşenko’nun politik deneyimi hiç de az değil. 2000’li yılların başında Moskova yanlısı lider Yanukoviç’i destekleyen Poroşenko, 2004 yılındaki “Turuncu Devrim”in ardından saf değiştirdi. Dışişleri bakanlığı dâhil önemli görevlerde bulunan Batı yanlısı Poroşenko Rusya konusunda çelişkili mesajlar veriyor.
Kırım’ı ilhakı nedeniyle Rusya’nın sert şekilde cezalandırılmasını isteyen Poroşenko, başkan seçilmesi halinde Moskova ile ilişkileri üç ayda onarabileceğini söylüyor. Poroşenko’nun en büyük avantajı, Rusya yanlılarının yaşadığı ülkenin doğu kesimlerinde kısmen taraftar bulabilmesi. Son gelişmelerin ardından Ukrayna ürünlerine ambargo uygulayan Rusya’nın engeline Poroşenko’nun çikolataları da takılmış durumda.
‘Turuncu Prenses'
“Çikolata Kralı”nın karşısındaki en güçlü aday ise “Turuncu Prenses” ya da “Gaz Prensesi” olarak tanınan karizmatik eski Başbakan Timoşenko. 2004 yılındaki barışçı halk hareketinin liderlerinden biri olan Timoşenko’nun başbakanlık koltuğunda oturduğu dönemde Rusya’ya girişi yasaklanmıştı. Yanukoviç iktidara geldiğinde ise Timoşenko’yu Rusya ile imzalanan doğalgaz anlaşmasıyla ülkeyi zarara uğrattığı gerekçesiyle tutuklatmıştı. Cezaevinde dövülen 54 yaşındaki Timoşenko, Yanukoviç’in iktidarı bırakmasının ardından üç yıl sonra özgürlüğüne kavuştu. Çok hırslı olduğu bilinen kadın politikacının en önemli eksisi, hakkındaki yolsuzluk söylentileri.
