1. Seçim seçimdir
En önemlisi, özgür seçimler demokrasilerin vazgeçilmesidir. Seçimlere müdahale edilemediği gibi sonuçlarını da kabul etmek gerekir. Galibi sevsek de sevmesek de. Bu özellikle kutuplaşmanın hakim olduğu durumlarda önemlidir.
2. Popülizmden faydacılığa
Seçim kampanyasında provoke edilir ve hatta zaman zaman belaltı yöntemlerle kazanılmaya çalışılır. Ancak seçim zaferinden sonra siyasi rakiple barışılır, millet kucaklanır. Donald Trump yaptığı ilk konuşmasında bunu yapmaya çalıştı. Bu şu anlama geliyor: Trump, seçim kampanyasında söylediği birçok şeyi başkan olarak yumuşatacak hatta ‘unutacak'. Şöyle de bir gerçek var: İnsan makamı şekillendirmez, makam insanı şekillendirir. Bu deneyimi Almanya'nın eski Dışişleri Bakanı Joschka Fischer de yaptı. Trump bir iş adamı olduğu için faydacı davranacaktır.
3. Geride kalanları keşfetmek
Trump beyaz orta sınıfın öncüsü. Halkın büyük kısmını oluşturan bu kesim son yıllarda toplumsal ve ekonomik darbeler yaşadı. Siyasi çevreler onları senelerce neredeyse unuttu. İhmal edilmiş orta sınıfın hayal kırıklığı, alt sınıfların yaşam mücadelesi ve eski sanayi bölgelerin perspektifsizliği Trump'ın kendisini bu kesimlerin temsilcisi olarak gösterebilmesinde etken oldu. Bu ihmal edilmiş kesim, üçüncü cinsiyet için tuvaletler yapılsın mı türünden sorular tartışmak istemiyor. Onları, ailelerini geçindirmelerini sağlayacak iş var mı sorusu daha çok ilgilendiriyor. Trump kenara itilmiş bu kesimi şimdi merkeze taşıyor.
4. İçeriye yatırım
İyi ya da kötü politika diye bir şey yoktur. Sadece başarılı bir politika vardır ve bu ekonomiye bağlıdır. Trump'ın "Make Amerika great again" sloganı yeni bir Amerikan emperyalizmin başlangıcı değil. Slogan iç politikasının çizgisini gösteriyor: Pahalı yurtdışı askeri operasyonların yerine altyapı, Suriye ve Irak yerine de köprüler ve okullar. Trump'ın başarısı izlediği ekonomi politikasına göre ölçülecek.
5. Ülkenin yeni bir başlangıcı
Donald Trump ile ABD kendini yeniden keşfetme şansı yakalayabilir. Buna Trump'ın seçmenlerinin büyük bir kesimin duyduğu öfke neden olabilir. Trump'ın galibiyetini Amerikalıların neredeyse DNA'sından yazılı olan özgürlük çığlığı olarak değerlendiren analistler bile var. Trump'ın seçilmesiyle ülkedeki bölünme, Amerikalıların yaşam tarzını da yeniden şekillendirme fırsatını veriyor. Sadece Manhattan ve San Fransisco'daki hipsterlerin değil de Güney ve Orta Batı'daki normal insanların da bundan faydalanabilmeleri için Trump'ın şimdi netice getirmesi gerek.
© Deutsche Welle Türkçe
Volker Wagener