T24 Dış haberler
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemleri alma kararı nedeniyle F-35 savaş uçakları programından çıkarıldığını açıkladı. Kararı, Pentagon Satın Alma ve İdame İşlerinden sorumlu Müsteşar Yardımcısı Ellen Lord ile Savunma Bakanı yardımcılarından David J. Trachtenberg açıkladı.
Açıklamada "Türkiye S-400 kararından dolayı iş imkanlarını ve ekonomik fırsatları kaybedecek. F-35 programıyla bağlantılı 9 milyar dolarlık bir kayıp olacak" denildi. Açıklamada Türk pilotlara ABD'yi terk etmeleri için 31 Temmuz'a kadar süre tanınacağı belirtilirken, programdaki bütün pilotların tanınan bu süreyi önceden bildiğini vurguladı.
Lord, açıklamasında Türkiye ile ABD'nin ilişkisinin çok katmanlı olduğunu vurguladı ve ortaklığın F-35 savaş uçaklarından daha öteye dayandığını ifade etti. Açıklamada iki tarafın stratejik müttefikliğinin devam ettiği de ifade edildi.
"F-35'lerin gücü gizliliğinde"
Lord, ABD'nin Türkiye'yi F-35 programında tutmak için geçmişte ''alternatif yollar'' aradığını ve devletin her kademesinden isimlerin Türkiye'ye F-35 ile S-400'lerin uyumsuz olduğunu söylediğini aktardı.
''F-35'lerin gücünün gizliliğinde yattığını" söyleyen Savunma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, ''Türkler bir seçim yaptı. Bu noktada ilişkilerdeki gerilimi gevşetmeye çalışacağız'' ifadelerini kullandı.
Trachtenburg ve Lord, programda yer almış pilotların Rusya'ya bilgi sızdırma ihtimali olup olmadığı ile ilgili soruya ''Spekülasyon yapmak istemiyoruz'' diyerek yanıt vermekten kaçındı. İkili, bir gazetecinin ABD Başkanı Donald Trump ile Savunma Bakanlığı'nın yaptığı açıklamalar arasındaki ''uyumsuzluk'' hakkındaki sorusuna da cevap vermekten kaçındı.
"Türkiye'nin 9 milyar dolarlık maddi kayba uğraması bekleniyor"
Türkiye'nin bu programdan çıkarılmasından dolayı 9 milyar dolarlık bir maddi kayba uğramasının beklendiği açıklanırken F-35 programında bir aksama yaşanmasının öngörülmediği vurgulandı.
Savunma Bakanlığı yetkilileri, Türkiye'nin sipariş ettiği ve ödemesini yaptığı uçaklarının durumunun ne olacağı ile ilgili soruya da ''üzerinde çalışıyoruz'' yanıtını verdi.
"Karar 'geri döndürülemez' değil"
Trachtenberg, ''Türkiye NATO'da kalmalı mı?'' sorusuna da ''Bu NATO birliğinin vereceği bir karar'' yanıtını verdi.
Ayrıca Lord, alınan bu kararın 'geri döndürülemez' olmadığını söyleyerek Ankara'nın S-400 konusundaki pozisyonunu değiştirmesi takdirinde programa katılımının tekrar değerlendirilebileceği işaretini verdi.
Beyaz Saray: Türkiye ile kapsamlı işbirliği devam edecek
Pentagon'da düzenlenen basın toplantısından dakikalar önce de Beyaz Saray'dan konuya ilişkin açıklama yapılırken, Türkiye'nin F-35 programına katılımının 'imkansız' olduğu belirtildi ve "Türkiye'de S-400 sisteminin varlığından kaynaklanan kısıtlamaları gözeterek Türkiye ile kapsamlı şekilde işbirliği yapmaya devam edeceğiz" ifadesi kullanıldı.
TIKLAYIN - Beyaz Saray: Türkiye'nin F-35 programına katılımı artık imkansız; kapsamlı işbirliği devam edecek
"Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi satın alma kararı Türkiye'nin F-35 programına katılımını imkansız kılmaktadır" denilen açıklamada, Rus istihbaratının F-35'in gelişmiş kapasitesini öğrenmek için kullanacağı bir platformun Türkiye'de olduğu ve bu durumun kabul edilemeyeceği belirtildi.
"Trump yönetimi, Türkiye'ye Patriot alması için pek çok teklif sundu"
Türkiye'nin hava savunma gereksinimlerini karşılamak üzere çözümler sağlamak için aktif şekilde çalışıldığı aktarılırken "Trump yönetimi, Türkiye'yi Patriot hava savunma sistemi alması için sıranın önüne çekmek için pek çok teklif sunmuştur" ifadesi kullanıldı.
Türkiye'nin 65 yıldan uzun süredir güvenilir bir ortak ve NATO müttefiki olduğu ifade edilirken, "Ancak S-400'lerin kabul edilmesi bütün NATO müttefiklerinin Rus sistemlerinden uzaklaşma konusunda birbirlerine verdikleri taahhüde zarar vermektedir" açıklamasında bulunuldu.
"NATO müttefikleri olarak ilişkimiz F-35'e odaklı değil"
S-400 almasının Türkiye'nin NATO içinde birlikte çalışılabilirliği üzerinde olumsuz etkileri olacağı vurgulanırken, ABD'nin hâlâ Türkiye ile stratejik ilişkisine değer verdiği belirtildi.
Beyaz Saray açıklamasında "NATO müttefikleri olarak ilişkimiz çok katmanlıdır ve sadece F-35'e odaklı değildir. Askeri ilişkilerimiz güçlüdür" denilirken, Türkiye'de S-400 sisteminin varlığından kaynaklanan kısıtlamaları 'gözeterek' Türkiye ile kapsamlı şekilde işbirliği yapılmaya devam edileceği aktarıldı.
S-400 sevkiyatı geçen cuma başladı
Aylardır Türkiye'nin gündeminde olan Rus yapımı S-400 hava savunma sisteminin teslimatına geçen hafta Cuma günü başlanmıştı.
Milli Savunma Bakanlığı Cuma günü, ilk parçaların Türkiye'ye ulaştığını açıkladı. Sevkiyat sonraki günlerde de devam etti.
ABD, uzun zamandır S-400 hava savunma sisteminin satın alınması takdirinde Türkiye'ye yaptırım uygulayabileceğini söylüyordu.
Söz konusu yaptırımların 2017'de yürürlüğe sokulan 'ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası' (CAATSA) kapsamında gündeme gelmesi bekleniyor.
Bu konuda ilk adımlardan birini ABD Savunma Bakanlığı Pentagon atmış, S-400'ler nedeniyle Türkiye'nin F-35 programına katılımını ve Türk pilotların eğitimini askıya almıştı.
Haziran ayında Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'a hitaben bir mektup kaleme alan ABD'nin eski savunma bakanı vekili Patrick Shanahan ise "S-400'lerin teslim edilmesi durumunda ABD Kongresi Türkiye'ye yönelik yaptırımlar uygulamakta kararlı" demişti.
Trump: S-400 almasına rağmen Türkiye ile ilişkilerimiz iyi
S-400 sevkiyatının başlamasının ardından konuyla ilgili bu hafta içinde yaptığı ilk açıklamasında ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye ile ilişkilerin S-400'lere rağmen iyi olduğunu söylemişti.
Beyaz Saray'daki Kabine Toplantısı'nda konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Trump, Türkiye'nin S-400 hava savunma sistemini aldığı için ABD'nin Türkiye'ye F-35 savaş uçağı satmayacağını belirtmişti.
Trump, eski ABD başkanı Barack Obama döneminde Türkiye'ye Patriot savunma sisteminin satılmaması dolayısıyla önceki yönetimi eleştirmişti.
ABD Savunma Bakanı Vekili Mark Esper ise Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi satın alması konusunda, "Bizi hayal kırıklığına uğrattı" demişti.
Trump'ın Savunma Bakanlığı'na aday gösterdiği Esper, Türkiye'nin ya S-400 hava savunma sistemini ya da F-35 savaş uçaklarını alabileceğini söylerken; "İkisine birden sahip olamaz" ifadesini kullanmıştı.
