Çocuk işçileri protesto amaçlı bazı uluslararası giyim firmaları, Özbekistan'dan pamuk almaya son verince, tarlalardan pamuk toplama işini, memurlar, hastabakıcılar ve doktorlar almak zorunda kaldı. Özbekistan dünyanın en büyük pamuk üreticileri arasında olmasına rağmen üretim hükümetin kontrolü altında. Ayrıca hasadın bir an önce tamamlanması için Sovyet usulü kotalar uygulanıyor.
Ibrat Safo ve William Kremer'in bbc.com.tr'de yer alan haberine göre; Taşkent'teki bir klinikte çalışan hastabakıcı Malvina, "50 yaşıma merdiven dayadım. Astımım var. Pamuk toplamak zorunda bırakıldığımız yetmiyormuş gibi, para da ödemiyorlar" diyor. Ve ekliyor: "Tarlada bizimle çalışan doktora telefon edenler oldu. Beni geçen gün ameliyat etmiştiniz, ateşim çıktı, ne yapayım diyenler". Malvina diğer sağlık görevlileriyle birlikte 15 gün pamuk toplamaya gönderilmiş.
Çocuk işçi kullanılması ve zorla çalıştırma uygulamaları kapsamında, aralarında H&M, Adidas ve Marks and Spencer ve Tesco da bulduğu bazı uluslararası firmaları Özbekistan'ı boykota yöneltti.
Özbekistan Başbakanı Şevket Mirziyayev, bu yılın başlarında çocukların pamuk tarlalarında çalışmalarını yasaklayan bir kararname çıkartmış olmasına rağmen öğretmenler, temizlikçiler, büro çalışanları da dahil olmak üzere, birçok yetişkin Ekim ve Kasım aylarında tarlada çalışmaya zorlanıyor.
Boykot etkili oldu mu?
BBC'nin Özbekistan'da çalışmasına izin verilmediği için isim verilemeyen Malvina, geçen seneden beri Taşkent yetkililerinin her bölgeden 330 sağlık görevlisinin tarlalarda çalıştırılmasını şart koştuğunu ifade ediyor. Malvina, işyerinde herkesin bir rahatsızlık öne sürdüğünü, başhekimin ise hamilelerle çocuk emzirenler dışında, herkesin gitmesini kararlaştırdığını belirtiyor. Ve ekliyor: "Günde 60 kg. pamuk toplamamız bekleniyordu. Bu hedefe ulaşamazsak, köylülerden satın almak zorunda kalıyorduk.."
Hükümete yakınlığı ile bilinen bir internet sitesi, bu yıl pamuk tarlalarında çalışanlar arasında çocuk bulunmadığını ifade etti.
Özbekistan'dan pamuk alımına boykot uygulanmasına aracı olan baskı grubundan Valentina Gurney, "Boykotu kaldırmak için Uluslararası Çalışma Örgütü'nün tarlalarda denetim yapmasına izin verilmesini istiyorduk, ancak henüz bu gerçekleşmedi" dedi.
Özbekistan dünya pamuk üretiminde yüzde 4, pamuk ihracatında ise yüzde 10'luk bir paya sahip. Pamuk, Özbekistan'ın toplam ihracatının yüzde 45'ini oluşturuyor.
