Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinde en çok yıkıma uğrayan ve ulaşım krizi çözülmeyen Hatay’ın sorunları, Sayıştay raporlarına da yansıdı. Rapora göre; belediye, yetki alanına girmesine rağmen okul servislerini işletme hakkını ihalesiz sürdürdü, toplu ulaşım hatlarını ise ihalesiz ve süresiz olarak devretti. Depremin ardından şehrin diğer büyük problemlerinden olan aydınlatma konusunda ise belediye, genel aydınlatma kapsamındaki yerleri enerji dağıtım şirketlerine devretmedi ve “ticarethane” grubundan tarifelendirdi.
6 Şubat’ta yaşanan ve 11 ilde yıkıma neden olan depremlerin ardından Hatay’da ulaşım krizi yaşanmaya başladı. Özellikle öğrencileri etkileyen ulaşım krizi nedeniyle güvenlik açığı ortaya çıktı, okul çağındaki çocuklar ya örgün eğitimden koptu ya da otostop gibi güvencesiz yollarla okula gitmeye başladı. Öte yandan, şehirde güvenlik açığına neden olan bir diğer sorun da aydınlatma oldu.
Depremin ardından ortaya çıkan sorunlar, Sayıştay’ın raporlarına da yansıdı. Belediye, yetki alanına dahil olan okul servislerinin ihalesini yapması gerekirken yapmadı. Belediyenin bu şekilde merkez ilçelerde dahil olmak üzere birçok bölgede 2 bin 525 aracın faaliyet göstermesine olanak sağladığı tespit edildi. Bu durumun yıllardır sürdüğünü belirten Sayıştay, okul servislerinin ihalesiz işletilmesinin mevzuata aykırı olduğuna karar verdi.
“Hukuken mümkün değil”
Sayıştay’ın okul servislerine ilişkin olarak tespitlerinin olduğu raporda şu ifadelere yer verildi:
“Belediyenin yürütmekle yükümlü olduğu bir hizmeti bizzat yerine getirmeyip, üçüncü kişilere gördürebilmesi mümkün olmakla birlikte bu husus söz konusu hizmetin bir kamu hizmeti olma niteliğini ortadan kaldırmadığı gibi bu konuda belediyenin görevinin sona ermesine yol açmamakta ve bu hizmetin yerine getirilmesi yönünden sorumluluğu devam etmektedir. Bu niteliği gözetildiğinde, belediyenin görevine giren bir hizmetin süresiz olarak üçüncü kişilere bir hak verilmesi suretiyle gördürülebilmesi hukuken mümkün değildir.”
Toplu ulaşım araçları, süresiz ve ihalesiz kullanıldı
Rapora göre; belediyenin sorumluluk alanı içinde olan hatlardaki 205 toplu ulaşım aracının işletme hakkı, süresiz ve ihalesiz olarak üçüncü kişilere devredildi.
Danıştay kararlarının da hatırlatıldığı raporda, belediyenin Antakya, İskenderun, Samandağ, Kırıkhan ve Belen’deki toplu taşıma araçlarının ihalesiz kullanımının mevzuata aykırı olduğu vurgulanarak şunlar kaydedildi:
“Mevzuat hükümleri ve Danıştay kararlarından da anlaşılacağı üzere toplu taşıma hatlarının işletme ve işlettirme imtiyazına sahip olan belediyelere imtiyaz bedeli veya kira ücreti ödemeden, herhangi bir ihale veya sözleşme yapılmadan sadece il trafik komisyonlarının verdiği kararlara dayanılarak ve hem Büyükşehir Belediye Meclisi'nin hem de UKOME'nin kanuna aykırı kararları ile ihale yapılmaksızın süresiz olarak yıllık çalışma belgeleri ile üçüncü kişilerin tekel oluşturmasına izin verilmesi mevzuata aykırıdır.”
Genel aydınlatma kapsamına giren bölgeler şirketlere devredilmemiş, belediye zarar etmiş
Şehirde yaşanan aydınlatma sorunu da Sayıştay raporlarına yansıdı. Raporda, cadde, sokak, park ve yürüyüş yollarındaki elektrik aboneliklerinin enerji dağıtım şirketine devredilmediği, bu yerlerin elektrik abone grubunun “aydınlatma abone grubu” olarak belirlenmesi gerekirken “ticarethane abone grubu” olarak belirlendiği kaydedildi.
Öte yandan Sayıştay; park, bahçe, yürüyüş yolu, sokak ve cadde gibi halka açık, ücretsiz girilen yerlerin aboneliklerinin ticarethane grubuna dahil edilmesiyle bu bölgeler için “güvence bedeli ödenmesi” nedeniyle belediyenin zarara uğratıldığının altını çizdi.
