AYM'den "pasaport" kararı

Anayasa Mahkemesi (AYM), “memleketten ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu İçişleri Bakanlığı’nca tespit edilenlere” pasaport verilmeyeceğine ilişkin kanun hükmünü iptal etti.

Anayasa Mahkemesi’nin pasaport iptallerine ilişkin önemli bir karar aldı. Ankara 19. idare Mahkemesi tarafından 5682 sayılı Pasaport Kanunu'nun 3463 sayılı Kanun'un 3. maddesiyle değiştirilen 22. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan "...memleketten ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere...” pasaport ve seyahat belgesi verilmeyeceğine ilişkin ifadenin Anayasa'nın 2., 13. ve 23. maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle açtığı davada verdiği karar Resmi Gazete’de yayımlandı.

Anayasa Mahkemesi, 5682 sayılı Pasaport Kanunu'nun 3463 sayılı Kanun'un 3. maddesiyle değiştirilen 22. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “...memleketten ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere..." pasaport verilemeyeceği hükmünü Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti.

Hakim güvencesi vurgusu

AYM kararında, şu ifadeler yer aldı:

“... İtiraz konusu kuralla ülkeden ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu Bakanlıkça tespit edilenlere pasaport veya seyahat vesikasının verilmeyeceği hüküm altına alınmak suretiyle öngörülen sınırlamanın genel nitelikte bir sınırlama olmadığı, belirli kişi veya kişilere yönelik olduğu anlaşılmaktadır.

Bu itibarla Anayasa'nın 23. maddesi uyarınca yurt dışına çıkma özgürlüğünün ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle sınırlanabileceği ve hâkim kararı güvencesine bağlandığı gözetildiğinde kuralla yurt dışına çıkabilmenin idarenin yetkisine bırakılarak Anayasa'da belirtilen sınırlama sebeplerine bağlanan hâkim kararı güvencesinin ihlal edildiği görülmektedir. Dolayısıyla kuralın yurt dışına çıkma özgürlüğünü Anayasa'nın sözüne ve Anayasa'da öngörülen sınırlama sebeplerine aykırı olarak sınırladığı sonucuna da ulaşılmıştır.”