AKP’nin, MHP’nin önerileri doğrultusunda hazırladığı İnfaz Paketi, TBMM Genel Kurulu’nda görüşülecek. Af niteliğinde birçok madde barındıran teklif, Adalet Komisyonu’ndan geçtiği haliyle yasalaşırsa, kişiye karşı suç işleyen binlerce kişi cezaevinden çıkacak. Buna karşılık, paketteki düzenlemeler nedeniyle, hiçbir şiddet eylemi bulunmamasına rağmen görüşlerinden dolayı Terörle Mücadele Kanunu uyarınca cezalandırılan siyasetçiler, gazeteciler, yazarlar, akademisyenler cezaevinde kalmaya devam edecek. Teklifte yer alan infaz düzenlemelerine göre, bundan sonra sosyal medya mesajları, konuşmaları nedeniyle ceza alanlar, polisin “yasak” saydığı basın açıklamalarına katılanlar da düşük ceza alsalar da mutlaka cezaevine girecek.
AKP’nin geçen hafta TBMM’ye sevk ettiği teklif Adalet Komisyonu’ndan geçti. Komisyon görüşmeleri sırasında teklifte muhalefetin itirazlarına rağmen sadece beş maddede düzenleme yapıldı. Bu düzenlemeler özetle şöyle:
Teklifte, Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası (ISSN) veya Uluslararası Standart Kitap Numarası (ISBN) almayan süreli ve süresiz yayınların cezaevine sokulamayacağı düzenlemesi yer alıyordu. Bu düzenleme önerge ile kaldırıldı. Ancak aynı maddede yer alan Basın İlan Kurumu aracılığıyla resmî ilan ve reklam yayınlama hakkı bulunmayan gazetelerin cezaevine sokulamayacağı itirazlara rağmen komisyondan geçti. Buna göre, düzenleme yasalaşırsa, Basın İlan Kurumu’nun ceza kestiği ve bu nedenle ilan vermediği Evrensel, Birgün gibi gazeteler cezaevlerine sokulmayacak.
Terör, kasten öldürme, örgüt suçlarının yanısıra, “özel hayata ve hayatın gizliliği alanına karşı suçlardan süreli hapis cezasına mahkûm olanlar” da infaz oranının yarıya inmesi hakkından yararlanamayacak.
Adli suçlular önce açık cezaevine...
Teklifte yer alan düzenlemeye göre, açık cezaevlerinde bulunanlara Covid-19 nedeniyle 31 Mayıs’a kadar ev izni verilecek. Adalet Bakanı, bu süreyi iki kez, iki ay süreyle uzatabilecekti. Komisyonda, bakana tanınan uzatma hakkı üçe çıkartıldı. Komisyonda, kapalı cezaevindeki bazı hükümlülere de daha erken açık ceza evine çıkma imkanı getirildi. Anayasal suçlar, devlete karşı suçlar ve terör suçlarından yargılananlar hariç açık ceza infaz kurumlarına ayrılmalarına bir yıl veya daha az süre kalanlar, talepleri halinde 31 Aralık 2020 tarihine kadar açık ceza infaz kurumlarına gönderilebilecek. Böylece, infaz indirimi kapsamında yer almayan ağır suçları işleyenler de yeterli süreyi doldurmuşsa önce açık cezaevine geçecek.
Kaçakçılık suçundan yargılananların 90 gün içinde suça konu eşyanın değerinin iki katı kadar parayı hazineye ödemesi halinde infaz indiriminden yararlanabileceğine yönelik düzenlemeler netleştirildi.
Kişiye karşı suç işleyenler çıkıyor
TBMM Genel Kurulu’nda görüşülerek yasalaştırılacak teklif, kasten öldürme, terör, örgütlü suçlar ve bu şekilde işlenen uyuşturucu suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar dışında kalan suçlarda hükümlü, aldığı cezanın yarısını cezaevinde geçirecek. Daha önce hükümlüler aldıkları cezanın üçte ikisini cezaevinde geçiriyordu. 12 yıl ceza alan biri, 8 yıl yerine 6 yıl cezaevinde kalacak ve bu cezanın 5’te birini de denetimli serbestlikte geçirecek. Böylece yaklaşık olarak cezanın yüzde 40’ı çekilmiş olacak.
Ölüme neden olanlar çıkacak
Düzenleme, kasten işlenen suçları kapsam dışında bıraksa da taksirle ölüme neden olma, yaralama sonucu ölüme neden olma gibi suçlar infaz indirimi kapsamında. Bu durumda bir kişiyi ağır biçimde yaralayan ve sonrasında ölümüne neden olan kişi, hakkında yaralama sonucu ölüme sebebiyetten dava açılmışsa kısa sürede tahliye olabilecek. Gezi eylemleri sırasında Ali İsmail Korkmaz’ı döverek ölümüne nedenler olan polis Mevlüt Saldoğan ve diğer sanıklar, Berkin Elvan’ı gaz fişeğiyle vuran polisler, Soma davasında madencilerin taksirle ölümüne yol açtığı iddia edilen maden sahipleri gibi bu suçlardan ceza alan ya da yargılananlar da büyük infaz indirimi sayesinde kolayca kurtulabilecek.
Erken saatte, gasp niyetiyle evden çıkan, kadına, çocuğa ya da herhangi bir kişiye karşı bu suçu bilinçli olarak işleyen, ölümüne ya da yaralanmasına yol açıp da bu suçtan yargılananlar da infaz indirimi kapsamında.
Hırsızlık amacıyla girdiği evde, karşı karşıya kaldığı ev sahibini yaralayan ya da kasten olmasa da ölümüne neden olanlar da düzenlemeden yararlanabilecek.
Düşünce suçu işleyenler kalacak
Bu suçları işleyenler serbest kalırken, hiç şiddet eylemine bulaşmamış, yazıları, sosyal medya mesajları, konuşmaları nedeniyle cezaevinde bulunanlar, Terörle Mücadele Yasası’nın propanda, örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüte yardım gibi muğlak maddelerinden ceza aldıkları için cezaevinde kalacaklar.
Af gibi indirim
Paket, bir defaya mahsus olarak denetimli serbestlik süresini 3 yıla çıkartıyor. Buna göre, kapsam içindeki suçları işleyenler cezasının bitimine 3 yıl veya daha az zaman kalmışsa denetimli serbestlikle cezaevinden çıkacak.
Herkes cezaevinde yatacak
Mevcut infaz rejiminde 1 yılın altında bir cezaya mahkum olanlar denetimli serbestlikten yararlanıyor ve cezaevinde yatmıyor. İnfaz paketinde yer alan düzenlemeyle, artık ceza alan herkes cezaevinde yatacak. Verilen cezanın beşte dördü mutlaka cezaevinde geçirilecek. 12 ay hapse mahkum edilen biri, infaz indirimiyle cezası 6 aya düştükten sonra 4 ay 10 gün cezaevinde yatmak zorunda kalacak. Ağır suçlar işleyenler zaten önceki düzenlemeden faydalandıkları için bu düzenleme o kişileri etkilemeyecek. Ancak sosyal medya mesajı, hakaret, Toplantı Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet vb. suçlar nedeniyle düşük ceza alanlar, mevcut infaz sisteminin aksine yeni sistemde mutlaka cezaevine girecek.
Konutta infazın kapsamı geniş
Teklifle, cezanın bir bölümü gece ve haftasonları cezaevinde geçirme, cezanın evde çekilmesi gibi uygulamaların kapsamı genişliyor. Bu uygulamaların kapsamına uyuşturucu suçları da alındı ancak düşünce suçları yine kapsam dışında kaldı.
Dışarıda da disiplinKişiye karşı işlenen suçlar açısından birçok indirim ve avantaj getiren paket, düşünce suçlarından mahkum olanların cezaevindeki yaşamını güçleştirecek hükümler barındırıyor. Mevcut sistemde cezaevi dışında yaşanan olaylar, cezaevi disiplini kapsamında sayılmıyor. Duruşmaya ya da hastaneye götürülürken, kötü muamele ya da başka nedenlerle tepki gösteren, slogan atan hükümlü artık cezaevindeymiş gibi disiplin cezasına mahkum edilebilecek. Bu ceza, açık cezaevine geçişin önünde engel oluşturduğu için, zaten açık cezaevine geçişi zorlaştırılan düşünce suçluları için yeni bir engel doğabilecek.
