Gündem

Anayasa Mahkemesi'nin yeni başkanı Kadir Özkaya oldu

21 Mart 2024 10:25

Anayasa Mahkemesi'nin yeni başkanı seçildi. Başkan Zühtü Arslan'ın 20 Nisan'da görev süresinin dolacak olması nedeniyle yapılan seçimde yeni başkan Kadir Özkaya oldu.

AYM Başkan Vekili Kadir Özkaya ile üye Yusuf Şevki Hakyemez'in yarıştığı seçimde, Özkaya 15 üyeden 9'unun oyunu aldı. Hakyemez'e ise 6 oy çıktı. Kadir Özkaya, yeni AYM Başkanı oldu. Özkaya, 4 yıl görev yapacak.

TIKLAYIN - Kadir Özkaya kimdir?

Arslan 3 kez başkan seçilmişti

Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı Zühtü Arslan Yükseköğretim Genel Kurulunca gösterilen 3 aday arasından Cumhurbaşkanı tarafından 17 Nisan 2012'de Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçilmiş, 20 Şubat 2012'de görevine başlamıştı.

Zühtü Arslan, ilk kez 10 Şubat 2015'te AYM Başkanlığına seçilmişti. Görev süresinin dolmasının ardından 25 Ocak 2019'daki seçimde de oyların salt çoğunluğunu alan Arslan ikinci kez başkan seçilmiş, son olarak da 2 Şubat 2023'te AYM Genel Kurulu'nda yapılan seçimde 15 üyeden 8'inin oyunu alarak üçüncü kez AYM başkanı olmuştu.

Zühtü Arslan son konuşmasında ne mesajlar vermişti?

Anayasa Mahkemesi'nin tutuklu TİP Hatay Milletvekili Can Atalay hakkında verdiği ihlal kararı iktidar ve MHP kanadında tepki çekmişti. Yargıtay 3. Ceza Dairesi, bir ilke imza atarak AYM’nin söz konusu “hak ihlali” kararına imza atan üyeler hakkında suç duyurusunda bulunmuştu. Yüksek mahkemede çıkan kriz uzun süre tartışılmış; MHP lideri Devlet Bahçeli, başta Zühtü Arslan olmak üzere Anayasa Mahkemesi’ni birçok kez sert sözlerle hedef almıştı. Bahçeli, Anayasa Mahkemesi’nin kapatılması isteğini defalarca tekrarlamıştı.

Yeni AYM üyesi Yılmaz Akçil için Anayasa Mahkemesi Yüce Divan Salonu'nda düzenlenen yemin töreninde konuşan Zühtü Arslan, kendisini dinleyen Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı’na doğrudan hitap ederek şu ifadeleri kullanmıştı:

“Mahkememiz ne yargısal aktivizme tevessül etmekte, ne de anayasal yetkilerini kullanmaktan imtina ederken kendini sınırlamaktadır. Sayın Cumhurbaşkanım, hiç kuşkusuz yargı kararları gibi AYM kararları da eleştirilebilir.”

“Ayrıca kararlarımızı eleştirmek yerine kararlara imza atanları hedef alan, kişisel ve kurumsal itibarı hedef alan ithamların da hiçbir faydası olmamaktadır. Aksine AYM’ye yapılan ağır saldırılar, toplumun yargıya güvenini sarsarak en fazla demokratik hukuk devletine ve onu korumakla görevli olan başta yargı olmak üzere tüm kurumlarımıza zarar vermektedir.”

"Elbette Anayasa Mahkemesi'nin kararlarını ve anayasa hükümlerine ilişkin kararlarını ve yorumlarını beğenmeyebilir, bunlara katılmayabiliriz. Ancak bir hukuk devletinde katılmasak da bu kararlara uyulması anayasal bir zorunluluktur.”

Öte yandan AYM üyelerinin görevlerini 12 yılla sınırlayan düzenleme kapsamında Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca'nın 24 Mart'ta, Danıştay Başkanı Zeki Yiğit'in ise 7 Mayıs'ta görev süreleri doluyor. Bu kapsamda, diğer iki yüksek mahkemede de başkanlık seçimleri için süreç işleyecek.

Yargıtaydaki seçim 25 Mart'ta

Yargıtay Başkanlığı görevine 24 Mart 2020'de seçilen Mehmet Akarca'nın 4 yıllık görev süresi doluyor. Bu kapsamda, Yüksek Mahkemenin 348 üyesi, 25 Mart'ta 4 yıllığına görev yapacak başkanı belirlemek için sandığa gidecek. Yargıtay üyelerinin her biri başkan adayı olabilecek, seçilmek için adayların, 348 üyenin salt çoğunluğunun oyunu alması gerekecek. Öte yandan, Yargıtay Başkanı Akarca ile terör davalarının temyiz incelemesini yapmakla görevli Yargıtay 3. Ceza Dairesinin Başkanı Muhsin Şentürk'ün adaylar arasında olduğu belirtiliyor.

Danıştayda seçim süreci Nisan'da başlıyor

Danıştay Başkanı Zeki Yiğit ise 7 Mayıs 2020'de 4 yıllığına mevcut görevine seçilmişti. Yiğit'in görev süresinin dolacak olması nedeniyle Danıştay'daki mevzuat gereği, 7 Mayıs 2024'ten 15 gün öncesi olan 23 Nisan'da başkanlık seçimi süreci başlıyor. Seçim süreci içinde Danıştayın 113 üyesi de başkan adayı olabiliyor. Danıştay Başkanı seçilebilmek için üyelerin salt çoğunluğunun oyunun alınması gerekiyor.