AKP’nin yoğun tepkiler üzerine geçen hafta askıya aldığı zeytinlik sahalarının kaderi bu hafta belirlenecek. TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji Komisyonu, Üretime Reform Paketi tasarısından çıkarılan "kamu yararı kararı alınan yatırımlar için zeytinlik sahalarında yatırım yapılmasına izin verilebilmesini" öngören 2. maddeyi görüşecek. CHP, MHP ve HDP zeytin maddesinin tümüyle paketten düşmesini istiyor. Ancak OHAL kapsamında hükümetin kararname yetkisinin zeytinlik sahaları içinde kullanabileceği yorumu yapıldı.
Yatırım ibaresi sanayicilerin iştahını kabartırken deprem gerekçesiyle AKP Belediye Başkanı Refik Yılmaz ve 15 muhtarın da Meclis’teki lobileri dikkati çekiyor. Bir de zeytin üreticilerinin ağaçlarını korumak adına verdikleri mücadele var. 76 maddeyken giderek genişleyen Üretim Reform Paketi görüşmeleri ise kaldığı yerden devam edecek. Eğer zeytinde bir uzlaşma olursa komisyonda yapılan değişiklik Genel Kurul'da tasarıya eklenecek.
Kararname yolu
Kulislerde, zeytinlik sahalarıyla ilgili maddelerin komisyonda ele alınmasına rağmen Genel Kurul'a indirilmeyeceği görüşleri var. Yaz tatiline kadar verilecek arada hükümetin üzerinde çalışma yapacağı söylentileri de var. Ancak, OHAL kapsamında hükümetin kullandığı kararname yetkisinin zeytinlik sahaları içinde yapılabileceği yorumu da yapıldı. Kulislerde, bu kadar yoğun tepkiyi hükümetin göze alamayacağını ifade edenlerin sayısı yüksek.
Üç günlük komisyon maratonunda çarpıcı değerlendirmeleriyle zeytin görüşmelerinden bazı bölümler tutanaklara şöyle yansıdı:
BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANI FARUK ÖZLÜ (Düzce) –Bakın, elimde gelen mektuplar var kurumlardan, mesela diyor ki; şimdi, “Ölülerimizi nereye gömeceğiz, denize mi atalım? Mezarlığa dahi izin yok.” diyor zeytin bahçeleriyle ilgili.Ve bir diğer şey, yine Bursa’yla ilgili, bir baraj var, barajın arıtma tesisi yapılacak, o da yapılamıyor. Yani, bir barajın, içme suyu barajının arıtma tesisini yapamıyor. Arkadaşlar, bir de bu yönden bakın. Hep rant, işte, ne bileyim, inşaatlar, müteahhitler diyorsunuz, bir de bu yönden bakın, yani bunlar da var.
NAMIK HAVUTÇA (Balıkesir) –Şunu merak ediyoruz, bu ısrar niye? Kim bunda ısrar ediyor? Bürokratlar mı? Arkasında kim var? Hani bir şey aramak istemiyoruz, kuşku duyuyoruz. Bunda bir mantık yok, bunda olağan bir süreç yok. O bakımdan, ben FETÖ’ye bağlıyorum tabii ki. İnanıyorum ki buradaki arkadaşlarımız da FETÖ’yle mücadelede ne kadar samimi bir direnç gösterdiğimi bilir. O gece buraya gelen, ölümden dönen bir milletvekili arkadaşınız olarak söylüyorum. Biz de buraya geldik, canımızı zor kurtardık burada. Bize nelerin yaptırıldığını, ne bedeller ödetildildiğini de biliyoruz.
GEMLİK BELEDİYE BAŞKANI REFİK YILMAZ – Gemlik, Antep’ten gelen dostumuz gibi düşünmüyor çünkü Gemlik birinci derecede deprem bölgesi. Gemlik, kafasını sokacağı bir yuva yapmak istiyor. Mevcut yasada şu anda yüzde 10 imar hakkı olduğu hâlde yeni getirilen tasarıda bu da tamamen kaldırılıyor. Gemlik, ölülerine mezar yeri bulamıyor. Gemlik, dirilerine konut yapacak yer bulamıyor. Gemlik, hastalarına sağlık ocağı ve hastane yapacak yer bulamıyor.
Devlet Su İşleri 160 milyonluk baraj yaptı, yaz nüfusuyla beraber 250 bin nüfusu bulan şehre 2dönüm zeytinlik bahçesi arıtma tesisi kapsamında kaldığı için idare mahkemesi kamulaştırma kararını iptal etti, bu yasayı gerekçe göstererek. Şimdi 70 ağaç yüzünden 250 bin nüfus şu anda susuz ve 50 bin kişi risk altında yaşıyor, sırf “AK PARTİ zeytinlikleri imara soktu.” denilmesin diye. Ben buradan teşekkür ediyorum Orman ve Su İşleri Bakanımız bozuk ormanı, makilik alanı, çalılık, dikenlik alanları inşallah şey yaparak 280 hektarlık bir alanı toplu konut olarak belirleyecek. Çünkü Türkiye’de şu ana kadar 700 bin konut üreten Toplu Konut İdaresi Gemlik’te bir konut dahi üretemedi, böylesine bir durum var. Yasaklarla korunmuyor. İnsanlar 2 dönüm bahçesinde 50 metre ev yapabilseler o ağaçları da koruyacaklar.
ZEYTİN DOSTU DERNEĞİ BAŞKANI MURAT ÇETİN –Zeytini kesmenin cezasının tarihte idamla yargılanmak olduğu bir dönemden şu anda bu yasa taslağıyla para cezasını dahi kaldırır hâle geliyoruz. Lütfen bu konuda hassasiyetimizi ciddiye almanızı rica ediyorum. Zeytinin vebali vardır Sayın Bakanım, zeytinyağına hile yapanın iflah olmadığını… Zeytin ağacına hile yapanın veya zeytin ağacına bu şekilde darbe vuranın da vebali vardır. Bundan sonra olabilecek, bu kanunla önü açılan zeytin ağaçlarının kıyımının karşısında bu Komisyonda -en azından savunanları bir tarafa ayırıyorum ama- destek verenler bu vebalin altında kalacaktır.
ULUSAL ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI KONSEYİ İCRA DİREKTÖRÜ MUSTAFA TAN –Türkiye emin adımlarla dünya 2’nciliğine, hatta 1’inciliğine doğru yürüyor. Bakın, bu hedefleri sizlerle, Sayın Ali Aydınlıoğlu’yla da görüştük. 2023 hedefinde Türkiye şu anda 1,5 milyardolarlık zeytin ve zeytinyağı katma değerini 6,5-7,5 milyon dolara çıkaracaktır. Bugün İspanya, Sayın Bakanım, gayrisafi millî hasılada zeytinciliği 1’inci sıraya oturtmuştur, 2’nci sırada turizm vardır. Aynı şekilde İtalya gayrisafi millî hasılasında 4’üncü sırada zeytincilik vardır. Bunların bizim için de bir anlamı var. Biz bugün bütün dünyanın toplam üretimi olan 3 milyon ton zeytinyağını tek başımıza bu alanlarda artırabilecek güce sahibiz. Yalnız, bir şeyi ihmal ediyoruz. Bu yasa bizim gen kaynaklarımızı yok ediyor. Bakın, “Yahudi ağacıdır.” diye bile internette bugün söylentiler var ve bunun için bile kesildiğini insanlar düşünmeye başladı. Bu ağacı korumak bir kere bizim görevimiz, bunlar bizim gen kaynaklarımız, dünyaya buradan yayıldı. Acaba bir Amerikalının elinde olsa bu ağaç, bir İsviçrelinin elinde olsa bir tanesini kestirebilir miyiz? Bugün İsviçre’nin Alplerine bir çivi çakabilir miyiz? 8 bin yıldan beri Anadolu’dadır bu ağaç, insanların yaşam biçimidir, düğünüdür, derneğidir, sünnetidir. Bu insanlar bu topraklardan kopmak zorunda kalabilir.
Komisyona çekilen 2’nci madde şöyle: “Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az üç kilometre mesafede, zeytinliklerin bitkisel gelişimini ve çoğalmalarını engelleyecek kimyasal atık oluşturacak, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez. Ancak, alternatif alan bulunmaması ve kurulun uygun görmesi şartıyla bakanlıklarca kamu yararı kararı alınmış konut, konaklama tesisi, turistik tesis hariç, yatırımlar için zeytinlik sahalarında yatırım yapılmasına Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından izin verilebilir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bu yetkisini gerektiğinde valiliklere devredebilir.”
