Wattpad, fenomen yazarlar mı yaratıyor?

Ücretsiz bir okuyucu-yazar platformu olan ve 2006 yılında Allen Lau ve Ivan Yuen tarafından kurulan Wattpad’i en çok kullanan 4 ülke arasında Türkiye de yer alıyor. Diğer ülkeler Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan ve Filipinler. Platformda yazarlar, yazılarını okuyucular ile buluşturmak, okurlar da yeni yazarlar keşfetmek için bu platforma ilgi gösteriyor. Wattpad kendi akımını yaratarak, kullanıcılarını, kitapları onlarca baskı yapan yazarlara dönüştürüyor.

Okuyucuların, hikayeye yorum yaparak ve oy vererek, yazar ile interaktif bir paylaşımda bulunabildikleri Wattpad’i en çok kadınlar kullanıyor.

Radikal Kitap’tan Yeliz Kuşçu Kıyak, Wattpad ile ilgili “Dijital fırtına: Wattpad” başlığıyla imzalı bir makale kaleme aldı. Kıyak, makelesinde Wattpad’i en çok gençlerin okuduğunu belirterek, nedenini de gençlerin bir gruba dahil olmak ve beğenilmek ihtiyacıyla açıklıyor.

Makalenin tamamı şöyle:

Wattpad, yayın dünyasında da kendini gösteriyor. İnternette milyonlarca kez okunan hikâyeler, birer romana dönüşüyor. Bu genç internet yazarları edebiyatı ve yayıncılığı değiştirecek bir fenomen mi geçici bir heves mi?

Geçen mart ayı, İstanbul CNR Kitap Fuarı... Yirmi bir yaşındaki yazar Büşra Küçük’e kitaplarını imzalatmak için yüzlerce genç kuyruk olmuş bekliyordu. Kalabalığı ancak güvenlik yardımıyla yarıp yerine ulaşabilen Büşra’ya duyulan hayranlık kitap dünyasında pek görmediğimiz, ancak bir şarkıcıya duyulan fanatizme eşdeğer bir şeydi. Kamera karşısında soruları yanıtlarken onu uzaktan izleyip sevgilerini gözyaşlarıyla anlatan gençlerin yaş aralığı 11-18 arasında değişiyordu ve ben onlara inanamayan gözlerle bakıyordum. Büşra Küçük bütün öğleden sonra kitap imzaladı. Sonraki imza günlerinin de böyle gittiğini biliyorum. Bunda aslında şaşırtıcı bir şey yoktu. Çünkü ilk kitabı Kötü Çocuk, yaklaşık dört ay gibi bir sürede 21 baskıya ulaşıp 180 bin adet satmıştı. Geçen haftalarda serinin ikinci kitabı çıktı ve o da üç haftada 90 bin adet sattı.

 

Başarının arkasındaki kadın

 

Kötü Çocuk, kitap olarak yayımlandığında bu hayran kitlesi hazırdı. Çünkü önce bir sosyal paylaşım ağı olan Wattpad’de yayımlanmış ve orada milyon kere okunmuştu bile. Kanada menşeyli olan bu platform, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan ve Filipinler’den sonra en çok Türkiye’de kullanılılıyor. Toplam 100 milyon hikâyeyi 40 milyon kullanıcısına bedava okuma olanağı sunan bu sosyal ağda, her yaştan insan okur, yazar, yayınevi hatta yapımcı olarak yer alabiliyor.

Hem yayıncılık hem de sinema-televizyon için bulunmaz bir nimet Wattpad. Türkiye’de geniş bir coğrafyaya yayılıyor. Ağırlıklı olarak İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Bursa, Antalya, Konya, Kayseri, Samsun gibi kentlerde takip ediliyor. Hatta bu Türkçe hikâyeler Orta Asya Ülkeleri (Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan) ile Avrupa (Almanya, Fransa, Avusturalya ve İsviçre) gibi coğrafyalarda da takip ediliyor.

Demografik yapısına baktığımızda ise, Wattpad’in kullanıcıları ağırlıklı olarak kadınlar. Kullanıcı profili geniş bir yaş aralığına yayılıyor; 10 yaş ve üzeri. Bu geniş aralıkta; yazar olmak isteyen, yazıp da belli bir popülariteye ulaşamayıp bu popülerliğe ulaşmak isteyen, ücretsiz bir şeyler okumak isteyen, evlendirme ve aşk uygulamalarından sıkılıp biraz da edebi bir dilde anlaşalım diyen, kendini ifade etmek isteyen, kabul görmek isteyen, sosyolojik, psikolojik ve ticari pek çok nedenle bir araya gelen insanlar var. İstediğiniz türü, yazarı ve/veya taslağı takip edebiliyor ve değerlendirebiliyorsunuz. Hikâyeler tefrika mantığıyla, her gün belli bir uzunlukta yazılıp, Wattpad’e konuyor. Dolayısıyla bir hikâyeyi, yeni bölümlerini okumak için her açtığınızda okunma sayısı bir artıyor. Dolayısıyla o yüzbinler, milyonlara ulaşan ‘okunma sayıları’ aslında ‘okur sayısı’nı yansıtmıyor.

Yayıncılık sektörü için yeni bir arz-talep dengesi yaratan Wattpad’in en önemli gücü; ücretsiz erişilebilirlik! İnternetin olduğu her yerde, akıllı telefon ve bilgisayar aracılığıyla ulaşıp kolayca üye oluyorsunuz. En çok gençler kullanıyor Wattpad’i. Nedenini anlamak kolay aslında. Her şeyin bize karşı olduğunu düşündüğümüz, buna karşı tepki gösterdiğimiz, benim farkımda olun dediğimiz dönemleri hatırlayın yeter. Bir gruba dahil olmak ya da kendi habitatını yaratmak, beğenilmek, kabul görmek; gençlerin burayı tercih etme nedenlerinin başında geliyor! Tabii bir de merak! Hormonların etkisiyle kızgın kumlardan bilinmeyen denizlere (?) dalmanın dayanılmaz heyecanı!

İster onlu yaşlarında ister yirmilerinde, tüm okurlar için değişmeyen şey; “romantizm”... Romantik kurguların ağırlıklı olarak okunduğu bu ağda, aşkı Jane Austen edasıyla yazmak isteyenler de var, Gri’nin Elli Tonu renginde yazan da... Geleneklerimiz –göreneklerimiz diyen de var “Edebiyat edebiyat içindir,” diyen ille de edebi derinlik arayan seçkinci bir bakışla yazan da... Ama ille de romantizm! Dünyanın diğer pek çok ülkesinden farklı olarak bizde; fantastik, macera, korku gibi türlere ilgi hala az.

Wattpad’in yayıncılık dünyamıza getirdiği yenilikleri kanlı canlı örneklerle ele almakta fayda var. İşte Wattpad aleminden kitap olup çıkmış ilginç hikâyeler ve yazarları.

 

Büşra Küçük/ Kötü Çocuk /Ephesus Yayınları

 

Lise çağlarındaki kahramanımız Meriç, Batı kurmacalarında bolca karşılaştığımız “kötü çocuk”lardan biri. Ama diğer kötü çocuk hikâyelerinden farklı olarak daha ilk kitabın sonunda, aşkın etkisi ile ayakları yerden kesilen “pembe çocuğa” dönüşmüyor. Alışılagelmiş bir konudan çıkış yolunu bulan hikâyeyi okura bağlayan şey; konunun zor bir aşk hikâyesi(!) olmasına ek olarak aslında kanlı canlı bir örnek ile somutlaştırılması (Vini Uehara) ve bu somut örneğin erişilebilir olması (Bkz; Mavi Jeans, Vini Uehara Geri Çık Buluşması, 2014).

 

Öznur Yıldırım/Yabancı yayımlanmadı...

 

Wattpad’deki bir diğer fenomen ise Yabancı. Genç yazar adayı Öznur Yıldırım yayınevlerinin sıkı markajında. Çünkü hikâyesi yaklaşık 111 milyon kez okunmuş ve 2 milyon beğeni almış durumda. Wattpad’in en fenomen hikâyesi olarak kâğıda basılmayı bekliyor. Bu hikâyede bizi bir başka kötü çocuk “Ediz” karşılıyor. Yine bir aşk hikâyesi, yine çözülmeyen bir kurgu... Öznur’u yaşıtı diğer yazarlardan ayıran en önemli özellik ise kendine “has” bir uslübunun olması. Akıcı ama bir yandan da ağdalı bir anlatımı var. Bu durum, sadece gençlerin beğenisini değil yetişkinlerin de beğenisini kazanmasını sağlamış. Yayınevleri en az bir milyon satacağını düşündükleri Öznur Yıldırım’ı ikna etmek için farklı yollar deniyor. Kimi transfer ücreti teklif ediyor kimi de bir özel üniversiteye girmesi durumunda bütün eğitim masraflarını...

 

Ayşe Ebru Tezcan/ Çöl Rüyası/DEX Yayınları

 

Wattpad büyük yayınevlerinin de dikkatini çekti. Bir Wattpad hikâyesi olan Çöl Rüyası Doğan&Egmont Yayın Grubu’na ait DEX’ten çıkarak raflardaki yerini aldı. Ayşe Ebru Tezcan’ın hikâyesi Türk rehber Serap ile Dubaili zengin işadamı Omar’ın aşkını anlatıyor. Çöl Rüyası’nı geçen sene değerlendirmem gerekince Wattpad’de incelemiş ve bu oryantalist romantizm, bedevi çöllerinde susuz kalmışcasına içimdeki okuma hevesimi kurutmuştu. Kuruyan hevesimle okumaya devam edememiştim. Ta ki Çöl Rüyası ile yollarımız yeniden kesişene kadar. Bu sefer Omar, kanlı canlı bir şekilde karşımda, raflardaydı! Kitap halini incelediğimde ise başarılı bir editoryal düzenlemeden geçirilip okunabilir hale geldiğini gördüm.

 

Zeynep Saraç/ Bir Parça Masal Doğan Novus (Çıkacak)

 

Doğan Yayıncılık’ın Wattpad’e yaktığı yeşil ışığın bir diğer ismi Zeynep Saraç. Doğan Novus Yayıncılık’ın yeni markası olan Novus Roman ile Eylül ayında okurla buluşturulması planlanan hikâyenin yazarı yaşı bakımından Watttpad ortalamasının üzerinde, 30’larında... Bir siyasetçinin aşkı ile işi arasındaki gelgitleri anlattığı “Bir Parça Masal’ın her yaştan okura hitap eden bir dili var. Yazarın özgün sayılabilecek kurgusu, akıcı ve merak uyandıran bir anlatımla birleşince hikâye öne çıkıyor.

 

Burcu Büyükyıldız/Bir Günah Gibi Ephesus Yayınları

 

Wattpad’de paylaştığı hikâyesi kitap olan ilk yazar. (Kimileri Işıl Parlakyıldız dese de onun Wattpad’den önce, Sokak Kitapları’ndan çıkan bir kitabı var...) Yazarın daha önce de Müptela Yayınları etiketiyle çıkan bir kitabı var: Çilek Mevsimi. Romantik kurgularındaki şablon karakterlere rağmen anlatımındaki özgünlük sayesinde okuru sıkmıyor. Ayrıca hikâyelerini ele aldığı aktif sosyal medya hesaplarını (Facebook, Twitter) interaktif bir şekilde okurları ile birlikte yönetiyor. Bu durum yazarın ve hikâyelerinin -hatta karakterlerinin- okurlar tarafından daha çok sahiplenilmesini sağlıyor.  Büyükyıldız’ın halihazırda Wattpad’de devam eden ve yazar için olumlu bir kırılma noktası olacak iki hikâyesi daha bulunuyor; Aşk Her Şeyi Affeder Mi? ve Cezayir Menekşesi.

 

Özge Erkin/ Masum Koza/Olimpos

 

Wattpad’de beğeni gören yetişkin yazarlardan. Ağırlıklı olarak romantik türde yazan yazarın kalemi oldukça zengin; fantastik, polisiye ve macera türlerinde de hikâyeleri var. Yazmakta olduğu faklı anlatımlara sahip yeni hikâyeleri Wattpad’de sürüyor. Kitap olarak basılan Masum Koza pek de iyi bir başlangıç gibi değil. Yazar daha iyilerini de çıkartacak gibi gözüküyor.

 

Lemariz Müjde Albayrak/ Hissiz Postiga

 

İsmini ve soyadını yabancı bir mahlas ile değiştirseniz pek çok insan onun Türk bir yazar olduğunu fark etmez. Wattpad’de paylaşıp, sonrasında kitap olarak basılan Hissiz ve Maske isimli eserlerinde yer yer Christian Grey esintileri ile karşılaşsanız da, yabancı karakterlerin o kültürle uyumlu bir şekilde ele alınması kayda değer. Wattpad’de yazmaya devam ettiği Frezya’da ise, daha farklı bir kalemle karşımıza çıkıyor yazar. Dram ve komedi iç içe geçmiş bir şekilde, yer yer keyiflendirip yer yer hüzünlendiriyor. Wattpad’de, özellikle dil becerisi ve okurla kurduğu interaktif iletişim ile türünde öne çıkan yazar, daha geniş kitlelerle buluşmayı hakediyor.

 

Büşra Toraman/ Zincirlenmiş Kalpler/ Ephesus

 

Genç yazarı yaşıtlarından ayıran şey yazmayı tercih ettiği tür: fantastik. Dünyada ve Türkiye’de, özellikle Açlık Oyunları ile birlikte daha da ilgi görmeye başlayan tür, Türk yazarların kaleminden olunca hemen önyargı ile karşılaşıyor. Zincirlenmiş Kalpler, fantastik türde yazıldığını ilk başta anlamadığınız, ilerleyen bölümlerde sizi dünyasına alan bir kitap. Türe ilişkin önyargılar nedeniyle henüz hakettiği ilgiyi göremeyen yazarlardan birisi.

 

Sedef Nehir Erdem/ Huysuz ve Ruhsuz/ Müptela

 

Hikâyelerindeki gündelik dile ait başarılı diyaloglarıyla okuru etkileyen bir yazar olarak Wattpad’de öne çıkıyor. Wattpaddeki taslaklarından bu zamana kadar kitap olan üç eseri bulunuyor; Çiçek Kızlar, Deli Divane, Huysuz ve Ruhsuz. Yazarın akıcı diyalogları Sinegraf tarafından keşfedilince, geçen yıl sonunda Osman Sınav’ın senaryo ekibine girdi. Şu sıralarda televizyonlarda oynayan İnadına Aşk isimli dizinin senaryosunu yazanlardan biri de o.

 

Yayıncılara sorduk: Bir fenomen mi, moda mı?

 

Yelda Cumalıoğlu (Destek Yayınları): Wattpad uluslararası bağımsız yazarlar platformu yayıncılar açısından da yeni yazarlar açısından da çok eğlenceli ve işlevsel bir platform. Yalnız edebiyatın yüzünü değiştirebileceği yolunda büyük ve iddialı cümleler kurmanın doğru olduğunu sanmıyorum. İyi bir yazara nerede ve hangi koşullarda rastlayacağınızı bilemezsiniz. Ömür boyu hapse mahkâm olmuş gayri meşru bir çocuk bir gün karşınıza çıkıp “merhaba benim adım Jean Gennet” der ve Yeraltı Edebiyatı’nın “ata”sı olarak edebiyat tarihine geçer. Biri gelir “Ben hayatımda hiç okula gitmedim, okumayı babamın kütüphanesinde kendi kendime öğrendim benim adım Virgina Woolf” der ve klasik olur.

Bu yüzden edebiyatın yüzünü değiştirecek kahramanlar her an her yerde olabilirler. Wattpad de bu ihtimallerden biri. Fakat yeni yazar arayışlarını sadece wattpad üzerinden sürdürmek doğru gelmiyor. Popülerliğin de havada estirdiği bir rüzgar da var kuşkusuz.

Bizim, Genç Destek Yayınları’ndan çıkarttığımız Berna Baki-Egoloman üçüncü baskısını yaptı. Hatta üçüncü baskıyı da tükettik. Deniz Özkurt-Hayatımın Öküzü ikinci baskısını yaptı. Yamuk Prenses-Psikopatın Aşkı: İntikam henüz çok yeni olduğu halde gayet güzel ilgi görüyor.  Irmak Kaplan-Ufaklık, Kübranur Şahin-Manik Yeşili, Ayşenur Demir-Aşkı Bilmez güzel sattığımız kitaplar... Baskı sayıları az gelebilir size ama daha kitaplar çok yeni...

Meltem Erkmen (Epsilon Yayınevi): Wattpad, yayıncılık dünyasında son yılların en büyük sürprizlerinden biri oldu. Özellikle gençlerin, kendilerini yazıyla özgürce ifade ettikleri, belki kimliklerini açıklama gereği duymadan ya da zorunluluğu hissetmeden hikâyelerini, hayallerini paylaştıkları bir ortam iken, bu paylaşımın artması ve yazılanların ilgi görmesiyle, bu mecradan yepyeni yazarlar ve kitaplar doğdu. Daha önceleri, zaten hep tartışılan koşullar sebebiyle, yazdıklarını yayınevlerine, dolayısıyla da okuyuculara ulaştırma şansı bulamayan yeni yazarlar için de bu bir fırsat oldu. Gençler birbirlerinin dilini anladıkları, sevdikleri için birbirlerinin yazdıklarını da sevdiler. Heyecanla, merakla, hevesle okuyorlar ve okumaya da devam edecek gibi görünüyorlar. Her geçen gün bu mecradan yeni kahramanlar, yeni maceralar, yeni karakterler doğuyor ve genç okuyucular kendi kahramanlarını, kendi hikâyelerini seçiyorlar.  Bu alan, daha çok yazar adayının önünü açacak ve yeni soluklar getirmeye devam edecek gibi görünüyor. Aralarından mutlaka elenenler, vazgeçenler olacak ancak geleceğin başarılı, kalıcı yazarları da belki bugünün wattpad yazarları arasında.

Biz şu ana dek dört wattpad yazarının kitaplarını yayımladık:

Alya Öztanyel (Karanlık Lise 2), Emine Can (Alayına New York), Dilek Tarıncı (Yaramaz Çocuk) ve Eylül Sancaktar (Eros’un Okları). Hepsi okurların büyük ilgisiyle karşılaştı.