Türkiye sandık başında

3 Kasım 2019'dan 24 Haziran 2018'e çekilen Cumhurbaşkanlığı ve 27. Dönem Milletvekilliği seçimi için bugün yurt içinde 56 milyon seçmen, 180 bin sandıkta oy kullanacak. Saat 08.00'de başlayan oy kullanma işlemi saat 17.00'da sona erecek.

Parti genel başkanları ve cumhurbaşkanı adayları oylarını kullanıp seçim sonuçlarını Ankara’da takip edecek. Resmi sonuçlar, CHP'nin adayı  Muharrem İnce ve Meral Akşener’in de önünde bekleyeceğini açıkladığı Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından açıklanacak. Adil seçim Platformu, Ankara’da sandığın adaleti için sonuçları izleyecek.

Son uyarılar

Seçmenler, üzerinde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası bulunan, kimliği tereddütsüz ortaya koyan, resimli, resmi nitelikteki belgelerden biriyle oy kullanılabilecek. Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kâğıdının getirilmesi zorunlu olmayacak. Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak.

Seçmenler, cumhurbaşkanına ve milletvekillerine yönelik tercihte bulundukları iki oy pusulasını aynı zarfa koyarak sandığa atacak. Önce cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.

TIKLAYIN - YSK'dan cep telefonu uyarısı

Liderler oyunu kullandı

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, İstanbul’da Saffet Çebi İlkokulu’nda, Başbakan Binali Yıldırım oyunu İzmir’de Bahar Yıldırım İlkokulu’nda, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, oyunu Ankara Çukurambar’daki Arjantin İlkokulu’nda, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli Ankara Anıttepe Ortokulu’nda, CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce memleketi Yalova’da Saffet Çam Ortaokulu’nda, Saadet Partisi Genel Başkanı ve cumhurbaşkanı adayı Temel Karamollaoğlu, Ankara’da Çankaya Lisesi’nde, İyi Parti Genel Başkanı ve cumhurbaşkanıadayı Meral Akşener ve Vatan Partisi Genel Başkanı ve cumhurbaşkanı adayı Doğu Perinçek ise oyunu İstanbul’da kullandı.

HDP’nin cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş da oyunu tutuklu bulunduğu Edirne Cezaevi’nde kullandı.

Yasaklar

Bugün, saat 06.00’dan 24.00’e kadar alkollü içki satılamayacak,

İçkili ve umumi yerlerde alkollü içki verilmesi ve içilmesi yasak olacak,

Eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalacak,

Eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda yalnızca yemek verilebilecek,

Çay bahçeleri de kapalı olacak,

Seçim yasaklarına ve kurallara uyulmak şartıyla oy verme günü saat 18.00’den sonra alkollü içki servisi yapılmayan düğün düzenlenebilecek,

Radyolar ve her türlü yayın organlarınca seçim günü saat 18.00’e kadar seçim ve seçimsonuçlarıyla ilgili haber, tahmin ve yorum yapılamayacak,

Radyolarda ve her türlü yayın organlarında 18.00-21.00 saatleri arasında ancak YSK tarafından seçimle ilgili verilecek haber ve tebliğler yayınlanabilecek.

Sonuçlar 21’den sonra

Seçim günü bütün yayınlar saat 21.00’den sonra serbest olacak ancak YSK tarafından gerek görülmesi halinde saat 21.00’den önce de yayımların serbest bırakılmasına karar verilebilecek.

Sonuçlar için iki merkezde yoğun çalışma

Resmi sonuçlar YSK’den açıklanacak. Ancak, sandıklardan çıkan sonuçların adil bir şekilde sonuçlara yansıtılması için Ankara’daki iki merkezde yoğun bir çalışma yürütülecek. Bu merkezlerden biri CHP’nin Parti Meclisi (PM) salonu. CHP ve Millet İttifakı’nı oluşturan partilerin temsilcileri, Adil seçim Platformu oluşturan STK’lerle birlikte Ankara’daki “Adil seçim Basın ve İletişim Merkezi”nde sonuçları takip edecek. Tüm sandıklardan gelecek sonuçlar bu merkez aracılığıyla kamuoyuyla paylaşılacak. sandıkbaşından haber geçecek olan müşahit/muhabirler, yani müşabirler edindikleri bilgileri merkeze aktaracak.

İstanbul’da 38 bin 480 polis görev yapacak

Türkiye genelinde bugün yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve 27. Dönem Milletvekilliği seçimleri nedeniyle İstanbul’da 38 bin 480 polis, 4 polis helikopteri, 8 deniz botu, 85 TOMA ve 90 zırhlı araçla güvenlik önlemi alındı. İstanbul Emniyet Müdürlüğü, 24 Haziran seçimleri nedeniyle aldığı geniş güvenlik önlemlerini paylaştı. Kentte, 3 seçim bölgesinde 1670 okul ve 28 bin 357 sandıkta yapılacak seçimlerde güvenliği sağlamak için 38 bin 480 emniyet personeli görevlendirildi. Ayrıca personele, 4 polis helikopteri, 8 deniz botu, 85 Toplumsal Olaylara Müdahale Aracı (TOMA) ve 90 zırhlı araç, 137 gözaltı aracı ile 3 drone ekibi destek verecek. Meteoroloji uzmanları da İstanbullu seçmeni sandık başına giderken yağışa hazırlıklı olmaları için uyardı. Yeni Cumhurbaşkanı’nı ve 27’nci dönem milletvekillerini seçmek için yapılan seçimler saat 08.00’de başlayacak ve 17.00’de tamamlanacak.

Hava durumu

Gelen verilere göre hava tahminleri yurt genelinde yağış gösteriyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden alınan veriler şöyle:

"Ankara çok bulutlu 28 derece. İstanbul gök gürültülü ve sağanak yağışlı 28 derece. İzmir çok bulutlu 28 derece. Bursa gök gürültülü sağanak yağışlı 31 derece. Antalya çok bulutlu 30 derece. Adana 32 derece, mevzi yağışları bekleniyor. Diyarbakır güneşli 37 derece. Trabzon’da gök gürültülü sağanak yağış beklenirken 26 derece. Van parçalı bulutlu 27 derece."

Yeni sistemin ilkleri

600 milletvekili ile oluşacak 27. Dönem Meclis’ini ve 13. cumhurbaşkanını seçmek için yapılacak seçimler ve yeni sistemin “ilk”leri şöyle:

İki seçim, tek zarf: Bugün ilk kez cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimleri birlikte yapılacak. Cumhurbaşkanı adaylarının ilk kez halk oyuna sunulduğu 28 Ağustos 2014 seçiminin ardından bu kez cumhurbaşkanı adayları, 16 Nisan referandumu ile değişen hükümet yönetim sistemi kapsamında bu kez milletvekili adaylarıyla birlikte sandığa girecek. Bu zamana kadar özellikle yerel seçimlerde her pusulayı ayrı zarfa, hatta sandığa atmaya alışık olan seçmen, bu kez iki farklı pusulayı aynı zarfa koyacak, aynı sandığa atacak. Sonuçlar tek sandık ve tek zarftan çıkacak.

Partili cumhurbaşkanı: Geçen seçimden farklı olarak, 16 Nisan referandumu ile gerçekleşen Anayasa değişikliği, partili cumhurbaşkanına imkân tanıdığı için bazı cumhurbaşkanı adayları, aynı zamanda partisinin genel başkanı olarak kendi belirlediği milletvekili aday listeleriyle seçmenin önüne çıkacak.

İlk ittifak: Bazı partiler ilk kez yasal olarak pusulada görülecek şekilde ittifakla seçime giriyor. AK Parti, MHP ile Cumhur İttifakı; CHP, İYİ Parti ve Saadet Partisi Millet İttifakı çatısı altında seçime girecek. BBP adayları AK Parti listesinde, DP adayları İYİ Parti listesinde olacak. Hüda-Par, HDP ve Vatan Partisi seçime ittifak yapmadan giriyor.

Barajlı, barajsız: Seçim sistemine göre bir partinin Meclis’e milletvekili sokabilmesi için Türkiye çapında oyların yüzde 10’undan fazlasını alması gerekiyor. Ancak partiler arası ittifak yasal hale geldiği için ittifaktan tek parti bile yüzde 10’u geçse, çatısı altındaki partiler de barajı geçmiş sayılacak ve yüzde 1 bile alsa, oyuna göre milletvekili çıkarabilecek.

Başbakanlık: Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde hükümet artık cumhurbaşkanının Meclis içi ve dışından atayacağı bakanlardan oluşacak. Başbakanlık makamı olmayacak.

İlk kadın cumhurbaşkanı adayı: İyi Parti Genel Başkan Meral Akşener, ilk kadın cumhurbaşkanı adayı olarak halkın karşısına çıkacak.

Cezaevindne ilk aday: Eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, cezaevinden cumhurbaşkanı adayı olan ilk isim olarak 24 Haziran’da yarışacak. Sosyal medya hesabı üzerinden mesajlarla kampanya yapan Demirtaş’ın TRT’nin cezaevinde kayda aldığı propaganda konuşmasının yayınlanması da bir ilk olarak tarihe geçti.

İlk tur olmazsa: Cumhurbaşkanlığı seçimi ilk turda sonuçlanmazsa ikinci tur 8 Temmuz’da yapılacak.

Nasıl oy kullanılmalı, nasıl kullanılmamalı

Seçmen oy kabinine, tek zarf, iki pusulayla girecek. Cumhurbaşkanı seçimi pusulasında adayların adları ve fotoğrafları yer alacak. Milletvekili seçimi oy pusulasında ittifakların ve partilerin adları, logoları bulunacak. Seçmenin tek yapması gereken, mühürü dikkatli basarak oyunun geçersiz sayılmasını önlemek.

---

Neler yaşandı?

Daha önce 3 Kasım 2019'da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçiminde partisiyle birlikte Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan'ı destekleyeceğini açıklayan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 17 Nisan'da seçim tarihinin "Olumsuz gelişmeler olabilir" uyarısıyla 26 Ağustos 2018'e çekilmesini önerdi.

Söz konusu teklifin ardından konuya ilişkin olarak yorum yapmaktan kaçınan Erdoğan, ertesi gün (18 Nisan 2018) seçim tarihinin öne çekilmesi teklifini kabul ettiklerini açıkladı. 

Bahçeli ile geniş bir yelpazede istişare ettiklerini vurgulayan Erdoğan, cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimlerinin 24 Haziran 2018'de yapılacağını duyurdu. 

15 CHP'li vekil, İyi Parti'ye geçti

Devlet Bahçeli'ye bayrak açarak MHP Genel Başkanlığı'na aday olan, ancak "çekişmeli" geçen kongre süreci sonrası partisinden ihraç edilen Meral Akşener'in, 25 Ekim 2017'de kurduğu İyi Parti'nin seçimlere katılıp katılmayacağı tartışma konusu oldu. 

Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) ocak ayında açıkladığı "seçime katılabilecek partiler" listesinde yer almayan İyi Parti'nin, 10 Haziran ve sonrasında yapılacak her seçime girebileceği belirtilse de 22 Nisan'da 15 CHP milletvekili partisinden istifa etti. İstifa eden milletvekillerini bünyesine katan İyi Parti, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) grup kurdu. 

"2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 36'ncı maddesine göre bir siyasi partinin cumhurbaşkanlığı ve genel milletvekilliği seçimlerine katılabilmesi için 81 ilin en az yarısında oy verme gününden en az altı ay evvel teşkilat kurmuş ve büyük kongrelerini yapmış olması veya TBMM'de grubunun bulunması şart koşuluyor."

Erdoğan ile Abdullah Gül karşı karşıya 

Erken seçim kararının ardından gündeme gelen konulardan biri de, 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün, halefi Erdoğan'ın karşısına muhalefetin ortak adayı olarak çıkacağı iddiası oldu. Daha sonra İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener ve Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu tarafından da doğrulanan iddia, Gül'ün şu açıklamasıyla Türkiye'nin gündeminde çıktı:

"Geniş bir mutabakat söz konusu olursa o zaman üstümüze düşeni arkadaşlarımla beraber yapmaktan kaçınmayacağımı da söylemişimdir. Gelecekle ilgili kaygılarım varken toplumun büyük kesiminden de talep gelince böyle bir sorumsuzluk göstermeyeceğimizi de ifade etmişimdir.  Temel Bey'in yaptığı temaslar sonucunda böyle bir mutabakatın olmadığı görülmüştür. Böylece adaylığımla ilgili bir süreç artık söz konusu değildir."

Bu süreçte yapılan anketlere göre, oy oranı yüzde 10-20 bandında olan Gül, ikinci turda Erdoğan'la karşılaşması durumunda yüzde 25-27'lik bir farkla seçimi kaybediyordu.

CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce

Abdullah Gül'ün bu açıklamasından sonra gözler CHP'ye çevrildi. Çok kez "Gül'ün adaylığı gündemimizde yok" açıklaması yapılan partide CHP İstanbul Milletvekili İlhan Kesici, Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen, CHP Yalova Milletvekili Muharrem İnce ile eski Başbakan Yardımcısı ve AKP kurucularından Abdüllatif Şener'in ismi konuşulmaya başlandı. Muharrem İnce, 4 Mayıs'ta 110 milletvekilinin tamamının oyunu alarak CHP'nin cumhurbaşkanı adayı oldu.

Ertesi gün seçim çalışmalarına başlayan İnce, 37 günde 84 miting yaptı. Daha önce ilk turda biteceği ifade edilen seçimin, İnce'nin adaylığı sonrası ikinci tura kalabileceği konuşulmaya başlandı. Muharrem İnce'nin oy oranının yüzde 30'larda olacağı ileri sürüldü. 

Demirtaş, bir kez daha Erdoğan'a karşı

4 Kasım 2016'dan bu yana Edirne F Tipi Kapalı Cezaevi'nde bulunan eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, partisi tarafından bir kez daha cumhurbaşkanlığı seçimleri için aday gösterildi. 

2014'te yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde de Erdoğan'a karşı yarışan Demirtaş'ın, seçim çalışmalarını cezaevinde yürütmesi tepki topladı. Yapılan araştırmalarda Demirtaş'ın tutukluluğunun Kürt seçmenleri motive ettiği ve HDP etrafında birleşmeye yönelttiği kaydedildi.

100 bin imza topladılar

İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener ve Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ve Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek de, 4-9 Mayıs tarihleri arasında düzenlenen "imza kampanyası" sonucunda 100 bin imzaya ulaşarak aday oldu.